mi,- niczym od numerów innych norm w języku polskim, lecz na końcu polskiego tytułu1 dodaje się słowo oryg. w nawiasie.
Nadal aktualne jest wiele tzw. norm własnych, tzn. zarówno norm ustanowionych przez PKN przed laty i takich, które są nowe, lecz nie stanowią tłumaczenia norm ISO ani EN. Norm w lasnych z roku na rok jest coraz mniej. Ich oznaczenia mają Inną formę: np. PN-87/B-01037, gdzie 87 oznacza rok wydania, 11 dział odpowiadającego działu gospodarki (w tym przykładzie budownictwa), a 01037 - numer normy. Normy własne ustanowione po 1994 r. mają numery z rokiem wydania zapisywanym n.i końcu po dwukropku, np. PN-B-01025:2004.
Rodzaje linii rysunkowych i ich zastosowanie w dokumentacji budowlanej są określone w PN-ISO 128-23:2002 Rysunek techniczny. Ogólne zasady przedstawiania. Część 23: Linie na rysunkach budowlanych.
Przestrzeganie i znajomość zasad dotyczących linii jest pod-Nlnwową umiejętnością konieczną do sporządzania dokumentacji budowlanej i jej odczytywania. Rodzaj linii na rysunku niesie {fic sobą wiele informacji o przedstawianym obiekcie, dlatego Wybór kreślonej linii nie może być przypadkowy, powinien zaś Być zgodny z wymaganiami podanymi w normach. Doświadczenie pokazuje jednak, że niektóre powszechnie stosowane sposoby rysowania linii nie pokrywają się z wymaganiami z najnowszych norm. Praktyka ta wywodzi się często z przywiązania do u/naczeń ze starszych wersji norm, które kiedyś zmieniono lub wycofano. Dobrze jest mieć świadomość tych różnic, aby umieć odczytywać wszystkie projekty. W tabeli 4-2 zostały zawarte Uwagi dotyczące różnic między wymaganiami z najnowszych ' Pr/ed 1 stycznia 2008 r. zamiast oznaczenia (oryg.) kończącego tytuły norm ItN wprowadzanych do zbioru Polskich Norm metodą okładkową stosowano u znaczenie (U) na końcach numerów.
norm i praktyką rysunkową. W nowo rysowanych projektach zawsze zaleca się stosować oznaczania zgodne z najnowszymi wersjami norm.
Na jednym rysunku budowlanym stosuje się zwykle linie o trzech grubościach, co wynika w części z tabeli 4-2, w której opisano np. cienką linię kreskową, grubą linię kreskową i bardzo grubą linię kreskową. Proporcje grubości tych linii powinny pozostawać w stosunku 1:2:4. Dobór grubości zależy od skali i wielkości rysunku. Linie muszą zostać dobrane tak, aby rysunek byl czytelny.
W PN-ISO 128-23:2002 przewidziano jeszcze dodatkowe, specjalne grubości linii zawarte między grubościami linii cienkich i grubych - potrzebne do oznaczania i opisu symboli graficznych na rysunku. W praktyce zamiast grubości specjalnych stosuje się zwykle linie cienkie.
W tabeli 4-1 podano 5 grup grubości linii stosowanych na rysunkach technicznych budowlanych. Wszystkie rysunki wykonane na tym samym arkuszu i w tej samej skali trzeba kreślić liniami należącymi do tej samej grupy.
Tabela 4-1
Grubości linii (wg PN-ISO 128-23:2002)
Grupa linii |
Linia cienka |
Linia gruba |
Linia bardzo gruba |
Linie symboli graficznych (grubość specjalna) |
1. |
0,13 |
0,25 |
0,5 |
0,18 |
2. |
0,18 |
0,35 |
0,7 |
0,25 |
3. |
0,25 |
0,5 |
1 |
0,35 |
4. |
0,35 |
0,7 |
1,4 |
0,5 |
5. |
0,5 |
1 |
2 |
0,7 |
Niektóre opisy zastosowali linii zawarte w tabeli 4-2 powtarzają się. W praktyce oznacza to, że wybór odpowiedniej linii zależy od konkretnej sytuacji rysunkowej. Przykłady zastosowań linii różnych rodzajów stanowią rysunki 4-1 do 4-5.
47