Obraz3

dźwięk pośredni między bardzo krótkim i a e. Jer tylny b nie miękczył poprzedzających spółgłosek. Był wymawiany jak dźwięk pośredni między bardzo krótkim u a o.

§ 26. Iloczas. Wszystkie samogłoski w końcowym etapie istnienia wspólnoty prasłowiańskiej były długie lub krótkie:

—			—			a, i, r, J\	1
1,	e,		e, y,	u,	0, Q,
V ^						a, l f, !’,	J
1,	e,	9,	e, y,	u,	0, Q,

Wyjątek stanowiły jery b, b, które pod względem iłoczasowym stały niejako poza systemem, ponieważ były to głoski zredukowane, krótsze od normalnie krótkich. Pod koniec epoki prasłowiańskiej w obrębie każdego jeru wytworzyły się dwa warianty kombinatoryczne, tzw. jery słabe: ł>, b i jery mocne: p, b (por. § 28, 29).

§ 27. Akcent i intonacje. W języku prasłowiańskim istniał akcent dynamiczny i toniczny.

Akcent dynamiczny polegał na wzmocnieniu siły artykułacyjnej pewnych głosek w wyrazie. Był on swobodny, tzn. że mógł padać na różne sylaby w wyrazie, podobnie jak np. we współczesnym języku rosyjskim (por. ros. ko-ró~va - akcent pada na drugą sylabę od końca, a\Q:go-lo-va - akcent pada na pierwszą sylabę od końca) i ruchomy, tzn. że w trakcie odmiany mógł się przenosić w obrębie tego samego wyrazu z jednej sylaby na inną (por. np. ros.: M l.p. go-lo-va - akcent pada na pierwszą sylabę od końca, ale: B l.p. gó-lo-vu - akcent pada na trzecią sylabę od końca).

Akcent toniczny, inaczej intonacja polegał na zmianie tonu poszczególnych samogłosek w czasie ich wymawiania. Język prasłowiański wyróżniał intonację akuto wą czyli wznoszącą się oraz cyrkumfleksową czyli falującą. Intonacje do dnia dzisiejszego zachował np. język serbsko-chorwacki.

Literatura:

1.    KIGr: Rozdz. Fonetyka, § 8, 9.

2.    Kon: s. 17—18, 37—48, 53—54.

3.    Kur: Cz. II. Rozdz. I, § 1, s. 63—64.

4.    Stieber: § 1—3, 8.

5.    Wiecz: § 4—17.

35