sotł «ch interpretowania przez dzier Samoocena 533
obraz własnej osoby. ' moze fównież zaskaku
Na|bardzie) uderza,ącym p,zykladp ° 6 oddzla,Ywać na
wyuczona bezradność
Nabyte poczucie braku kompetencji, często na skutek doświadczania powtarzanych się niepowodzeń
czoną bezradnością (Dweck . L d lych oddziaływać inc „ n,a w wykonywaniu zadania mQiPlJCCl' ,973) Gdy dziecko do"'Sk° ZWane wyu' brakowi zdolności lub tednemu h przypisywać swoją porażkę a'e n'epow°dze-mieć duże znaczenie. "araz ^
me zazwyczaj ma niewielki wpływ naTh bfakowi wysiłku niepowodz^
przykład dziecko, które siabo wypadło w ZteZT'* k°mpe,enc" szkolnych Na bym lepie, napisać ten sprawdzian, gdybym wTkoTen T* rozumpwać tak ..M6gl. Prawdopodobnie przystąp, ono do następnegoioTt ? *° ",efl0 pr2ygo.owai samą motywacią ,ak do poprzedniego Natomfa.t n, ^'^" przyna'mn'al z taką sku. ze przyczyną porażki był brak zdolność n °’ klóra dochodzi do wnio-oceny siebie, np.: „Jestem kiepski z matmy Ten"Ó°k°na bardzie' °9ólne' do spadku motywacji przy następnych sorawrtr,^ * wn,osku może Powadzić dziej pesymistycznego patrzenia w przyszłość Or7ekC z rna,ema,Vkl °faz do bar-obmżyć się tak bardzo, ze nie będzŁoS w1 m°9ą w ,stocie
testow z matematyki To naby^^r^^n^r wyuczoną bezradnością, będzie oddziaływać na dalszą pracę dziecka w szkc^e
,esl, n,e zostaną pod,ę.e odpowiednie kroki zaradcze (Fincham Hokoda i Sanders. 1989).
^ Wyuczona bezradność me występuje na ogół we wczesnym dzieciństwie (Fincham i Cam, 1986. Rholes i in., 1980). Gdy zaczyna się pojawiać, dużo częściej występuje u dziewcząt. Przyczyna tej różnicy międzypłciowej tkwi, jak się wydaje, w sposobie udzielania przez nauczycieli informacji zwrotnych dziewczętom i chłopcom. Gdy chłopcy źłe wykonają zadanie, nauczyciele najczęściej mówią im, że po prostu nie dość się starali (wskazując tym samym na brak wysiłku); gdy zdarzy się to dziewczętom, nauczyciele mówią im, że żłe odpowiadały (sugerując w ten sposób brak zdolności) (Dweck i Goetz, 1980). Ponieważ każdemu dziecku zdarza się od czasu do czasu jakieś niepowodzenie, wszyscy uczniowie otrzymują takie informacje zwrotne, na wszystkich więc mogą one oddziaływać. Dziewczęta mogą zatem w końcu zacząć wierzyć, że nie mają odpowiednich zdolności, i podchodzić do nowych zadań w pesymistyczny sposób, natomiast chłopcy mogą utwierdzić się w przekonaniu, ze przyczyną ich niepowodzeń jest zbyt mały wysiłek, zachowując dzięki temu optymizm
i motywację w obliczu nowych zadań. . _ nr7V_
Na szczęście niektóre badania pokazują, ze wyuczoną bezradn°sb formacji naimmei częściowo, pokonać. Jedną z metod jest zm‘apa d njg rowadzlty do zwrotnych udzielanych dziewczętom przez nauczyc‘al'' J® ^mości (Dweck , in.. przekonania, że porażki muszą koniecznie^ ozn przypisywały
1978) Inna metoda polega na „przeuczemu bezra ny ' Trzecja metoda
S.OI. POfażki raczei brakowi «^ku ^doloosc, « k,a-
polega na takim przeorganizowaniu ł!anipnia zniechęcających porażek na
s.e. aby zmniejszyć prawdopodobieństwo^ wystąp jest więc problemem.
początku lekcji (Licht . Dweck; 19® ^ J mozna uniknąć, jeśli nauczyciele zro-z którym mozna sobie poradzie i ktorego
zumieją, iak,e jest jego źródło.
na poczucie kompetencji
^an^/^Tym czynnikiem t/yć zwią/an® 1 \e*Ł%'** 7
Rola porównań społecznych Dowiedzieliśmy się. ze wy)aśn,an,a przyczyn .........a-.nurh orzez uczniów w począ,