Obraz1 2

reforma z 1998 r.

administracji rządowej pochodziły z budżetu państwa, gminy zaś miały stworzyć warunki do ich realizacji. W ten sposób samorząd gminny stał się głównym wykonawcą polityki socjalnej państwa.

Zadania gmin w dziedzinie pomocy społecznej podlegały ciągłemu rozszerzaniu. Gminy zostały zobowiązane do zapewnienia kobietom w ciąży opieki medycznej, socjalnej i prawnej. W1996 r. nowelizacja ustawy o pomocy społecznej³ rozszerzyła obowiązek zapewnienia gorącego posiłku osobom potrzebującym na dzieci i młodzież w wieku szkolnym. Kolejnym zadaniem własnym gmin stało się udzielanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie. Przenosząc na samorząd nowe zadanie, ustawodawca nie zagwarantował dodatkowych źródeł finansowania, pozostawiając gminom swobodę jego realizacji. Brak środków spowodował, że pomoc ta w rzeczywistości nie była udzielana. Tak ukształtowany model pomocy społecznej miał wiele wad. Mimo dualizmu zadań pomocy społecznej główny ciężar ich realizacji spoczywał na gminach. Zadania wojewody sprowadzały się do prowadzenia placówek pomocy społecznej o zasięgu ponadłokalnym i do udzielania pomocy cudzoziemcom. Brakowało powiązań systemowych, np. żłobki, przedszkola i inne placówki sprawujące opiekę nad dzieckiem nie były powiązane z instytucjami pomocy społecznej. Przy ciągłym rozbudowywaniu świadczeń system nie ujmował całości okresu życia człowieka i jego potrzeb. Wreszcie nieustanne rozbudowywanie zadań gmin nasuwało pytanie o granice możliwości udźwignięcia ciężarów socjalnych przez samorządy. Gminy były wspólnotami o zróżnicowanych potrzebach i możliwościach ich zaspokajania, tymczasem ustawodawca unifikował ich sytuację, wyznaczając jednakowe zadania bez względu na realną sytuację⁴.

Reforma z 1998 r. zreorganizowała zadania organów administracji publicznej w pomocy społecznej. Uchwalenie Konstytucji, nowy podział terytorialny oraz utworzenie dwóch dodatkowych szczebli samorządu znalazło swoje odzwierciedlenie w zadaniach socjalnych państwa. Zostały one podzielone pomiędzy organy centralne (obejmujące zasięgiem obszar całego państwa) i terenowe (działające na wyznaczonej części terytorium państwa), rządowe i samorządowe. Większość zadań z zakresu pomocy społecznej ustawodawca powierzył samorządom terytorialnym. Samorząd ten w Polsce działa na trzech szczeblach: gminy, powiatu i województwa. Jednostkę samorządu tworzy określone terytorium oraz mieszkańcy. Każda z jednostek zachowuje niezależność wobec pozostałych i posiada osobowość prawną. Wyrazicielem woli członków wspólnot są odpowiednie organy. W gminie organem stanowiącym, podejmującym uchwały i wykonującym kontrolę jest rada gminy, zaś organem wykonawczym wójt (w gminach wiejskich), burmistrz lub prezydent (w gminach miejskich), działający przy pomocy urzędu gminy (urzędu miasta). W powiecie działa odpowiednio rada powiatu i zarząd - organ wykonawczy oraz starosta, wspierany przez urząd - starostwo powiatowe. Natomiast

w województwu i marszałek woje

5.1.2.

⁵ Ustawa z dnia 14 czerwca 19% r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. Nr 100, poz. 459 z późn. zm.).

ⁱ R. Michalska-Badziak, Zadania gmin w zakresie pomocy simlecznej, Sam. Teryt. 1992, nr 9, s. 23.

W myśl art publiczne niezw władz publicz:-. niowane. Trybun (W 10/93, OTK19 terytorialnego m. zaspokajaniu pcM stwowych. W u t rzających się i za: zdrowotnej, p — kajanie wszelkich nia i podtrzyma-., tucji ustanawia n nego. Oznacza o być wyczerpując: ustawowo okresi. ne na rzecz inm a nego. Oczywiście ca możliwe.

Ogólne zada u.p.s. Należy dc: 1) przyznawar tu o ustalam nia adminis świadczeni 2i praca socak rangi najwa; wych zadań przywiązu _;

3)    prowadzer: to rozumie: ganizacyjny we) placowi podmiotą.

4)    analiza i oce mocy społec

⁵ Z. Niewiac ~s

68