4
Źródło
Rezerwuar
O
Drogi szerzenia drobnoustrojów
i
Wrota zakażeń
Pacjent
Personel
-► kierunki szerzenia się drobnoustrojów
możliwość przerwania łańcucha
Ryc. 5.1. Szerzenie się drobnoustrojów w szpitalu (za A. Przondo-Mordarsluj, 1999).
#
%
W procesie epidemicznym w zakażeniach szpitalnych wyróżnić można:
L Źródło zakażenia:
• Hospitalizowani chorzy z infekcjami.
• Personel, w tym nosiciele chorób.
• Środowisko patogenne szpitalne (narzędzia, sprzęt, powietrze).
• Osoby odwiedzające.
II. Drogi szerzenia się zakażeń:
• Kontaktowa, naruszenie ciągłości tkanek, rany.
• Powietrzna.
• Pokarmowa.
III. Populacja w rażliwa:
• Pacjenci.
• Personel i osoby odwiedzające pacjenta.
Drogą, którą przenoszą się bakterie, jest bezpośredni kontakt człowieka z innymi ludźmi, a także otaczającymi go przedmiotami.
Na oddziałach chirurgicznych, gdzie zabiegi operacyjne przeprowadzane są u pacjentów w ciężkim stanie (wyniszczonych z powodu nowotworu, po chemioterapii, radioterapii, u chorych z niedoborami immunologicznymi), do zakażeń predysponują liczne rezerwuary drobnoustrojów i ogólny stan pacjentów.
Na oddziałach intensywnej terapii ryzyko zakażeń jest 10-krotnie większe aniżeli na innych oddziałach. Do zakażeń wewnątrzszpitalnych predysponowane są
pacjent
personel:
(race, odzież, drogi oddechowe) instrumentarium medyczne środowisko szpitalne
kontaktowa
powietrzno-kropelkowa
pokarmowa
pacjent
pracownik
lłvc. 5-2- Drogi szerzenia się zakażeń (za A. Przondo-Mordarski), 1999).
oddziały transplantologii, oddziały oparzeniowe, dializ, dziecięce, noworodków, wcześniaków, gdzie przebywają pacjenci z niedoborami immunologicznymi.
Czynniki zwiększające ryzyko zakażeń
1. Czynniki predysponujące do zakażeń związane z pacjentem:
• wiek pacjenta (noworodki i w wieku starszym),
• choroba podstawowa, np. pacjenci dializowani,
• współistniejące choroby, np. cukrzyca, wyniszczenie z powodu niedożywienia, nowotwory, operacje,
• pacjenci leczeni chemioterapią, radioterapią, z obniżoną odpornością, z zakażeniami wirusem IUV,
• pacjenci chirurgiczni z ciężkimi urazami tkanek, np. oparzenia,
• oddziały intensywnej terapii, transplantologii, oparzeń, dializ, wcześniaków, noworodków z niską urodzeniową masą ciała, poniżaj 2500 g.
2. Czynniki ry zyka związane z zabiegami i leczeniem:
• inwazyjne techniki diagnostyczne i lecznicze powodujące przerwanie ciągłości tkanki skórnej, błon śluzowych i otwarcia tym samym wrót zakażenia i przemieszczenia się drobnoustrojów.
Do specy ficznych działań należą:
• drenaże jam ciała,
• cewnikowanie dużych naczyń, pęcherza moczowego,
• drenaże przestrzeni zewnątrzoponowej,
• stosowanie sztucznej wentylacji (respiratorów),
• odżywianie pozajelitowe.
Powyższe zabiegi sprzyjają uaktywnianiu się drobnoustrojów i zwiększają podatność na zakażenia.
3. Czynniki ryzyka zależne od drobnoustrojów, czyli rodzaj zarazka i z tym związany stopień Wadliwości drobnoustrojów.
Do najczęstszych szczepów bakteryjnych w zakażeniach wewnątr/szpilalnych należą: pałeczki Gram-ujemne i szczepy gronkowcowe.