Czujniki położenia (drogi i kąta) Potencjometr tarczy spiętrzającej
27
Potencjometr tarczy spiętrzającej rejestruje położenie (kąt obrotu) tarczy spiętrzającej w przepływomierzu powietrza układu wtrysku benzyny KE-Jetronic.
Prędkość dopływu gazu wynika z ruchu tarczy spiętrzającej w przepływomierzu powietrza, tylko nieznacznie opóźnionego względem ruchu przepustnicy. Sygnał ten, odpowiadający zmianie ilości powietrza przepływającej w jednostce czasu (oraz w przybliżeniu zmianie mocy silnika), potencjometr wysyła do elektronicznego sterownika, który steruje elektrohydraulicznym nastawnikiem ciśnienia (rys. 2).
Schemat potencjometru tarczy spiętrzającej w przepływomierzu powietrza układu KE-Jetronic
1 2
Elektrohydrauliczny nastawnik ciśnienia zmienia - w zależności od stanu pracy silnika i odpowiadającego mu, wytworzonego przez sterownik, sygnału prądu - ciśnienie w komorze sterującej zaworu różnicowego rozdzielacza paliwa, regulując w ten sposób dawkę paliwa dopływającą do wtryskiwaczy.
Potencjometr w przepływomierzu powietrza jest wykonany metodą warstwową na podłożu ceramicznym. Jest to potencjometryczny czujnik kąta, który wykorzystuje związek długości warstwy rezystancyjnej (ścieżka przewodząca) i wartości rezystancji. Wskutek zmiennej szerokości ścieżki charakterystyka potencjometru jest nieliniowa, dlatego sygnał przyspieszenia podczas ruchu od położenia biegu jałowego jest największy i maleje ze zwiększeniem mocy silnika.
Ślizgacz (styk ruchomy), ślizgający się po ścieżce potencjometru, składa się z wielu delikatnych drucików przyspawanych do dźwigni. Druciki wywierają bardzo mały nacisk na ścieżkę rezystancyjną, więc jej zużycie jest bardzo małe. Dzięki dużej liczbie drucików dobry styk elektryczny jest zapewniony również przy szorstkiej powierzchni rezystancyjnej i przy bardzo szybkich ruchach. Dźwignia ślizgacza połączona mechanicznie z osią dźwigni tarczy spiętrzającej, jest od tej osi elektrycznie odizolowana. Napięcie ślizgacza jest pobierane od drugiej szczotki stykowej, połączonej elektrycznie ze szczotką główną (rys. 1). Ślizgacz może tak daleko poruszać się w obie strony poza zakres pomiarowy, że przy powrotnych przepływach powietrza w przewodzie dolotowym uszkodzenie jest wykluczone. Do ochrony przed uszkodzeniem przy zwarciu z potencjometrem jest połączona szeregowo stała rezystancja, również wykonana metodą warstwową.
Czujnik położenia przepustnicy rejestruje kąt obrotu przepustnicy silnika o zapłonie iskrowym (ZI). W silnikach wyposażonych
Rysunek 1
1 - szczotka zasilająca
2 - szczotka stykowa główna (ślizgacz)
3 - dźwignia ślizgacza
4 - oś
przepływomierza
powietrza
5 - płytka potencjometru
6 - ścieżka zasilania
7 - ścieżka pomiarowa
Rysunek 2
1 - rozdzielacz paliwa
2 - elektrohydrauliczny nastawnik ciśnienia
3 - przewody do sterownika
4 - przepływomierz powietrza
5 - dźwignia tarczy spiętrzającej
6 - potencjometr Ql - wydatek powietrza
3