§ 127. Dopełniacz liczby mnogiej.
1) Stan wyjściowy
Deklinacja |
Końcówka |
Przykłady |
-a- |
-b |
żen-b, ręk-b |
-ja- |
-b |
dus-b, gospodyn-b |
-i- |
-bjb |
kost-bjb |
-er- |
-b |
mater-b |
-u- |
-b |
svekrbv-b, xoręgbv-b |
2) Zmiany na gruncie polskim
Dawne tematy na -a- // -ja- oraz -i- zachowują końcówki odziedziczone, np.: *golv-'b ^ głów-0, *źen-b ^ żon-0, *ovbc-b ^ owiec--0, *kost-bjb ^ kośc-i. Końcówka dawnych tematów na -i- szerzy się na inne tematy spółgłoskowe oraz na samogłoskowe zakończone na -nia, -elnia, -ownia, np.: lutni, wiśni.
Od XVII—XIX w. pojawia się też końcówka -ów z deklinacji męskiej (por. § 104), np.: boginiów, myszów, pieśniów, różów, wsiów.
3) Stan współczesny
W D l.mn. występują obecnie dwie końcówki: -0, -i {jl-y po funkcjonalnie miękkich).
a) Końcówkę -0 ma większość rzeczowników samogłoskowych.
b) Końcówkę -i mają rzeczowniki spółgłoskowe, np.: pieśni, wsi oraz samogłoskowe zakończone w M l.p. na -nia, -arnia, -ernia, -alnia, -elnia, -ownia, np.:pochodni, księgarni, cukierni, bawialni, czytelni cukrowni oraz niektóre na -ja, np.: zawiei, zbroi.
§ 128. Celownik liczby mnogiej.
1) Stan wyjściowy
Deklinacja |
Końcówka |
Przykłady |
-a- |
-amb |
żen-amb, ręk-amb |
-ja- |
-amb |
duś-amb |
-i- |
-bmb |
kost-bmb |
-er- |
-blTlb |
mater-bmb |
-u- |
-amb |
svekrbv-amb, xoręgbv-amb |
110