§ 130. Miejscownik liczby mnogiej.
1) Stan wyjściowy
Deklinacja |
Końcówka |
Przykłady |
-a- |
-axi> |
żen-axh, rQk-axb |
-ja- |
-axi> |
duś-ax'b, gospodyń-axi> |
-i- |
-bX'b |
kost-bxr> |
-er- |
-bxr> |
mater-bxi> |
-u- |
-axb |
svekrbv-ax,b, xorQg'bv-axr> |
2) Zmiany na gruncie polskim
Końcówka-ach z dawnych tematów na -a- // -ja- szerzy się na pozostałe rzeczowniki. Obok niej w XV—XVI w. sporadycznie pojawiają się końcówki -ech *-bx?> tematów na -i-, -er-), np.: głębokościech, głowiech, postaciech, światłościech oraz -och z deklinacji męskiej (por. § 108), np.: głębokościoch, kaźnioch, krainoch, rękoch.
3) Stan współczesny
W Ms l.mn. istnieje dziś jedna końcówka -ach.
Literatura
1. KIGr: Rozdz. Fleksja, § 15—38.
2. Kur: Cz. III. Rozdz. I, § 14, s. 124-—126.
3. Rosp: Cz. III. Fleksja, § 28—31.
d) Różne zjawiska związane z rozwojem deklinacji rzeczowników
§131. Szczątki liczby podwójnej. W języku polskim odziedziczone z prasłowiańszczyzny formy liczby podwójnej zachowały się szczątkowo do połowy XVI w. najczęściej w połączeniu z dwa, oba, dwoje. Od najdawniejszych czasów były one wypierane przez formy liczby mnogiej.
Odmiana liczby podwójnej zrekonstruowana na podstawie zachowanych form wyglądała następująco:
112