Obraz4

§ 100. Narzędnik liczby pojedynczej*.

I) Stan wyjściowy

Deklinacja	Końcówka	Przykłady
-0-	-omt	v|’k-omb, voz-omi>
-JO-	-emb	męż-emb
-u-	-'Ł.nib	syn-tmb, yol-MHb
-i-	-bmb	gost-bmb
-en-	-Łim»	kamen-bmb

2) Zmiany na gruncie polskim

Już w okresie przedhistorycznym końcówka -bmb z dawnych tematów na -u- upowszechniła się w rzeczownikach twardotematowych(dawne tematy na -ó-,-u~), a końcówka -binh dawnych tematów na -i- oraz spółgłoskowych - w rzeczownikach miękkotematowych (dawne tematy na -jo-, -i-, -en-) (por. § 95.3). W języku polskim po zaniku wygłosowych jerów słabych oraz wokalizacji mocnych pojawiła się w N l.p. końcówka -em ( ^ -rmb) //- ’em ( ^ -tim):

-em <- -mm (tematy na -u-, -ó-)

-‘em <- -r>mt ( tematy na -jo-, -i-, -en-)

Np.: *vl’k-omb ^ *vl’k-bmb (końcówka z tematów na -u-) ^ wilk-em ^ wilki-em (ke ^ k’e, por. § 83), *mę>ź-emb ^ *męź-bmb (końcówka z tematów na -i-, -en-) ^ męż-em, *syn-T>mb ^ syn-em, *gost-bmb ^ gości-em, *kamen-bmb ^ kamieni-em.

3) Stan współczesny

W N l.p. występuje dziś jedna końcówka-em.

§ 101. Miejscownik liczby pojedynczej. W miejscowniku liczby pojedynczej pierwotnie występowały cztery końcówki: ~e_? (w dawnych tematach na -ó-), -i (w dawnych tematach na -jo-, -i-), -u (w dawnych tematach na -u-), -e (w dawnych tematach na -en-):

86