Do końca XVI w. we wszystkich czasownikach upowszechniły się formy bez -i.
4) Pierwotne formy 3. os. Lp. i mn. zostały zastąpione przez konstrukcje opisowe złożone z partykuły ać lub niech(aj) połączonej z .■'dpowiednią formą czasu teraźniejszego:
niesie niosą
ać // niech(aj) -f- — puści puszczą
zrobi zrobią
Literatura:
KIGr: Rozdz. Fleksja, § 91.
Z. Kur: Cz. III. Rozdz. II, § 2.
*. Rosp: Cz. III, § 64.
Wiecz: § 114.
Lmdesłów czasu teraźniejszego czynny
§ 165. Odmiana rzeczownikowa. Imiesłów czynny czasu teraźniejszego tworzył się od tematu czasu teraźniejszego za pomocą odpowiednich przyrostków.
1) Stan wyjściowy
Temat imiesłowu czynnego czasu teraźniejszego pojawiał się w :rakcie odmiany w dwóch postaciach:
1) W M Lp. r.m. i n. występował temat krótszy, do którego dodawano:
a) zakończenie -y w czasownikach koniugacji -o- H-e- i -no-//-ne~,
b) zakończenie -ę w czasownikach koniugacji -jo-//-je- oraz -i-.
2) We wszystkich innych formach występował temat dłuższy, utworzony przyrostkiem:
a) -ętj- w czasownikach koniugacji -o-//-e~, -no-//-ne-, -jo-//-je-,
b) -ętj- w czasownikach koniugacji -i-.
Zakończeniem M Lp. r.ż. było -i.
Temat |
Koniugacj a | |||
-o- // -e- |
-no- // -ne- | |||
r. m. n. |
r. ż. |
r. m. n. |
r, ż. | |
M |
nes-y |
nes-ętj-i |
dvign~y |
dvign-Qtj-i |
Przypadki zależne |
nes-gtj- |
dvign-ętj- |
147