Obraz1

,    „ święcie profanuni- Innym czynmk.cn, io wzm_agaj

^wedzy _hnianie się prawa pisanego, kodeksowego, opartego?* ^ upows/ech    obliczalnemu mógł się _/;,_s dokon^K.

W kaiegorat" <*w»ych ok„ik.....„ J_lk Jk,

^2* _w kierunku wzrostu samokontroli _Jak₀ .

Hie"zachowania". Za przejaw cnotyroz.ropnosc, _z Akwinu uznaje za Arystotelesem dbanie o siebie <n», uzupełnia ją zaś o odmianę ..ekonomiczną dbanie o don, , Jg _ ^ o roztropność polityczną: troskę o dobro publiczne.    ^

Uspójnienie nie jest zupełnie nowym wynalazkiem, że _prA pomnimy Chrystusową przypowieść o źdźble w cudzym, i belce , własnym oku. Jednak mamy nowe sformułowania, np. w przekładach Disticha Catonis:

Co w drugim ganisz, sam sic nic dopuszczaj tego.

Sprośna to. gdy kto błądząc strofuje drugiego, tpr/ekl. Klonowica)

Panowanie nad sobą miało zatem swój w ymiar teologiczny. Jeg₀ skrajny wyraz, asceza. zwłaszcza ta wspomagana ucieczką „na pusz. czę” nie nadawał się do zastosowania w życiu zwykłych ludzi. Głębsze rozumienie inkamacji w dyskusji eucharystycznej XI w., ukoronowane traktatem Anzelma z Canterbury Cur Deus homo. tlało nowy impuls do starań, jakich dokładano, aby ciało nie wymknęło się spod kontroli i nie dostało się we władzę Wroga. Tak być musiało, skoro w ludzką postać wcielił się kiedyś Bóg. Zastosowano cały arsenał środków, aby zapewnić posłuszeństwo ciała, lub przynajmniej obliczalną kooperację w ramach uspójnianej pracowicie podmiotowości. Oznaczało to zrozumienie konsekwencji Odkupienia: mogło nastąpić ponowne uszlachetnienie ciała, gdyż wyrok śmiertelności, jaki człowiek ściągnął na siebie Grzechem, został już wykonany „na ciele Pańskim¹' i dzięki jemu stracił swoją moc „względem ludzi Mu podobnych”. Pozbawiło o zasadności mamchejskie potępienie ciała. Walka z manichcjskim ^m*^ala również takie uzasadnienie. Postęp wiedzy która°mlL^U wsIcazy^wa* ^zres/t3 na duszę jako instancję kierowniczą* monstracia n-^an0Wa^ ^ ^cia*^cm Jednak me radykalna asceza, ale de*

metodą dla zwyklvdT| ^    ~ ^{cia,em 1 dus}«l ^b-^{vla st0S0W}"?

y udzi, i dla mnichów i duchownych, którzy nwj'.

• i ludzi, uczyć ich, pokazywać własnym życiem możli-> w, życia bez rezygnacji ze wszystkiego. Facehm, jeden l^c^li zników wchodzących do kanonu Ośmiu autorów nic ">u ^ obyczajności ze zbawieniem, i to już w incipicie (C„m W'^ęląC Klic bardziej nie sprzyja zbawieniu niż poznanie odmian ,

śtrA’g^allie

dobrych obyczajów.

'    , _wi nas drobiazgowość i religijne umocowanie reguł

^{Nie d}^_h stosowanych w klasztorach, jak wynika z poniższe-^goguizay innego podręcznika dobrego wychowania — De jj, ftagn^" ^u _jnlerj₀ris ho w wis compositione, zapewne autorstwa ^"Janina Dawida z Augsburga (zm. 1272).

\\ II. O skromności i panowaniu nad sobą

, twe czyny i wypowiedzi, i zachowania, i wygląd, i chód. winny '^VsZy* _okorną skromnością. Niech nic nie jawi się w tobie wyniosłe lub na-zarozumialstwem bądź zuchwałością. Bowiem skromność jest naj-^ •hl'ba zakonnika, szczególnie młodego (...). Bo tak jak bojażń Boża kształtuje ^U każdego ku błogosławieństwu wyposaża, tak skromność nadaje ład ^³ '^zewnętrznym. Niech nikt ci nie będzie tak bliskim, abyś zapomniał przy ^Xkicj skromności. Chód twój niech będzie stosowny: nie unoś nóg ponad po-^B Afcarti swojej głowy nie zadzieraj, ale chodź z umiarkowanie spuszczoną; niech nie błądzą; ramionami nie machaj bezładnie ale miej wyrównane i skromne Siedząc nie pokładaj się na boki. ani nie wyciągaj przed siebie nóg, zwłaszcza Wszystkich. Zewnętrzny bezład ciała myśl bowiem nicpobożną oskarża. Śmiech rlći umiarkowany niech będzie i rzadko słyszany, bez chichotania. Albowiem Bogu milsze jest dobre wychowanie niż swawolność. Staraj się zachowywać na twarzy spo-ló, bez oburzenia lub gniewu, te bowiem uchybienia wielce niemiłe są Bogu.

Wskazówki mogą także mieć formę bardzo ogólną. Wierszyk mnemotechniczny Jana Szklarka (ok. 1500) w skróconej formie podaje najważniejsze zasady, jakimi powinni się kierować bracia zakonni. Kochaj swych braci, a będziesz przez nich kochany. Raczej niech pragną cię widzieć, zamiast się bać. By tobą nie gardzili, ty im nie okazuj pogardy;

Dilige tu fratres, ut sis dilectus ab illis.

^c te quem timeant. plus zelent corde benigno.

Nc te despiciant, ił los contemnere noli.

(Kantak 1931, s. 417)