Obraz0

bezpośrednio po urodzeniu. W praktyce chodzi tu głównie o sytuacje, w których matka zamierza oddać dziecko do adopcji oraz przypadki, kiedy pragnie ona zachować anonimowość. Obciążenie opłatą za pobyt dziecka w rodzinie wymaga podania danych w celu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego. W takiej sytuacji część kobiet rezygnuje z możliwości pozostawienia dziecka w' zakładzie opieki zdrowotnej. Wprowadzenie omawianej regulacji powinno zmniejszyć liczbę przypadków' porzucania dzieci poza szpitalem z narażeniem ich zdrowia, a nawet życia. Warto dodać, że ustawodawca przewiduje możliwość zwolnienia z obowiązku ponoszenia opłat za pobyt dziecka w' rodzinie zastępczej. Kompetencje w tym zakresie posiada starosta, zastosowanie zwolnienia lub odstąpienie od ustalenia opłaty musi być uzasadnione trudną sytuacją materialną rodziny. Zwolnienie całkowite lub częściowe z opłat następuje w drodze decyzji uznaniowej¹⁹.

Przy ustalaniu odpłatności rodziców' za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej w składzie rodziny uwzględnia się to dziecko, a także dzieci przebywające w' domu pomocy społecznej, rodzinie zastępczej czy całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej, jeżeli rodzice ponoszą odpłatność za ich pobyt. Wysokość opłaty ustala w' drodze decyzji starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed umieszczeniem go w rodzinie. Starosta, uwzględniając sytuację rodzinną, dochodową, zdrowotną i majątkowy rodziców dziecka, może zwolnić ich częściowo lub całkowicie od ponoszenia opłaty. Granice swobody działania starosty ustala rada powiatu w drodze uchwały. Należy zaznaczyć, że z obowiązku uiszczania opłaty są zwolnieni rodzice płacący alimenty'. Jeżeli tylko jedno z rodziców płaci alimenty, to drugie zobligowane jest do ponoszenia opłaty związanej z pobytem w' rodzinie zastępczej. W przypadku śmierci jednego z rodziców' drugie nie zostaje zwolnione z opłat, naw'et jeżeli dziecko pobiera rentę rodzinną.

8.4. Typy i zadania placówek opiekuńczo-wychowawczych

8.4.1. Istota i rodzaje placówek

klasyfikacja

placówek

opiekuńczo-

wychowawczych

Od 1 stycznia 2000 r. zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodziców' oraz dzieciom niedostosowanym społecznie stało się zadaniem pomocy społecznej tworzącej system opieki nad rodziną i dzieckiem. Ważne miejsce w tym systemie zajmują placówki opiekuńczo-W'ychowaw'cze, do których należą m.in. domy dziecka, rodzinne domy dziecka oraz pogotowia opiekuńcze²⁰. Występuje wiele różnych sposobów' klasyfikowania placówek opiekuńczo-wychowawczych. Przede wszystkim można wymienić placówki publiczne, które prowadzone są przez gminę, powiat lub samorząd województwa, i jednostki niepubliczne

¹⁹ Wyrok WSA z dnia 25 lutego 2010 r., IV' SA/G1686/09, LEX nr 559911; wyrok WSA z dnia 26 stycz-i 2010 r., IV SA/G1535/09, LEX nr 559906.

Z 'b R. Borowski, D. Wysocki, Placówki opiekuńczo-wychowawcze, Płock 2001, s. 57-58.

177