Obraz (130)

⁸    Zob. £. Kolbuszewska, Symbolika jaskini w literaturze romantycznej, [w:] tejże, Romantyczne przeżywanie przyrody. Znaczenia, wartości, style zachowań, Wrocław 2007.

⁹    Por. Z. Łempicki, Świat książek i świat rzeczywisty, Przyczynek do ujęcia istoty romantyzmu, tłum. O. Dobijanka, [w:] tegoż, Renesans. Oświecenie. Romantyzm i inne studia z historii kultury. Wybór pism, oprać. H. Markiewicz, 1.1, Warszawa 1966, s. 239—367.

¹⁰    Por. wywody Marii Janion o roli sobowtóra w romantyzmie {Zbójcy i upiory, s. 314-317) oraz przeprowadzoną przez Heinza Poiitzera analizę dramatu Ferdynanda Raimunda Król Alp i Odludek (H, Połitzer, Milczenie syren. Studia z literatury niemieckiej i austriackiej (wybór), tłum. J, Humel, Warszawa 1973, rozdz. „Zwierciadło czarodziejskie i obłąkany”, s. 143-164).

ⁿ G. Bachelard, Chwila poetycka i chwila metafizyczna, przeł. H. Chu-dak, „Poezja” 1977, nr 1, s. 14.

^,2 Tamże, s. 15.

¹³    Marta Piwińska w Złym wychowaniu stwierdziła: „W Widowisku ostatni raz słyszymy — ale jak słyszymy! - wielką postać przełomu, Starca z Younga i Osjana [...]” (M. Piwińska Złe wychowanie. Fragment romantycznej biografii, Warszawa 1981, s. 202).

¹⁴    Księga Koheleta, czyli Ekiezjastesa, 7, 3, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, przekł. z języków oryginalnych, oprać, zespół bib-listów polskich, Biblia Tysiąclecia, Poznań-Warszawa 1980, s. 739.

¹⁵    Por. W. Hilsbecher, Lustro i horyzont, [w:] tegoż, Tragizm, absurd i paradoks, Eseje, wybór i wstęp S. Lichański, przeł. S. Błaut, Warszawa 1972, s. 178-207.

¹⁶    Historię motywu Narcyza ze szczególnym uwzględnieniem jego romantycznego ujęcia, nazywając zaklętego młodzieńca „Mickiewiczowskim narcyzem”, przedstawia W. Kubacki, Motyw Narcyza, [w:] tegoż, Lata terminowania. Szkice literackie 1932-1962, Kraków 1963, s. 321--333-

¹⁷    Zaklęty młodzieniec jakby potwierdza słuszność aforyzmu Nietzschego o „okrutnym pomyśle miłości”: „Każda wielka miłość niesie za sobą okrutną myśl zniszczenia przedmiotu miłości, ażeby raz na zawsze został wyłączony z zuchwałej gry odmian: albowiem odmiana jest dla miłości straszniejszą niż zniszczenie” (F. Nietzsche, Aforyzmy, oprać. S. Lichański, Warszawa 1973, s. 112).

¹⁸    Por. na ten temat M. Paszkiewicz, Syrena herbem twym zwodnicza, [w:] Zrywając kwiaty w Stabie, Kraków 1977, s. 186-194 oraz H. Połi-tzer, Milczenie syren, s. 18-47.

¹⁹    Woda jako zwierciadło w poezji romantycznej stanowi jeden z tematów obszernego studium L. Opackiego, Pośmiertna w głębi jezior maska, [w:] Studia o Leśmianie, red. M. Głowiński i J. Sławiński, Warszawa 1971, s. 230—351.

²⁰    Por. M. H. Abrams, Wiatr-odpowiednik stanów duchowych. O pewnej romantycznej metaforze, tłum. Z, Łapiński, „Pamiętnik Literacki” R. LXII, 1971, z. 4, oraz „fenomenologię wiatru” wyłożoną przez J, P. Richarda, Rene Char, tłum. J. Prokop, [w:] Sztuka interpretacji, oprać. H. Markiewicz, t. 2, Wrocław 1973.

²¹    Por. M, Paszkiewicz, Syrena herbem twym... oraz Milczenie syren Po-litzera.

²²    Por. Z. Stefanowska, Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu, Warszawa 1976, s. 26-41.

²³    Por. G. Bachelard, Cogito marzyciela, [w:] tegoż, Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, wyboru dokonał H. Chudak, przeł. H. Chudak, A. Tatarkiewicz, przedmowa]. Błoński, Warszawa 1975.

²⁴    Tamże, s. 384.

²⁵    Por. na ten temat M. Janion, Romantyzm polski wśród romantyz-mów europejskich ([w:] tejże, Gorączka romantyczna, Warszawa 1975, s. 65 i n.) oraz tej samej autorki Odnawianie znaczeń (Kraków 1980).

²⁶    J. Patoczka, Trzy fazy legendy Fausta (.Refleksje czytelnika nad „Doktorem Faustusem” Tomasza Manna), tłum. I. Krońska, „Twórczość” 1973, nr 8, s. 95.

²⁷    Por. M. Wallis, Dzieje zwierciadła, Warszawa 1973.

²⁸    Por. tamże, s. 86.

²⁹    Tamże, s. 90.

³⁰    M. Thalmann, Labirynt, tłum. A. Sępoliński, „Pamiętnik Literacki” 1978, z. 3, s. 352.

³⁾ Por. rozważania Bogusława Doparta: Ballady i „Dziady ’ wileńskie -próba lektury, [w:] tegoż, Mickiewiczowski romantyzm przedlistopadowy, Kraków 1992.