Obraz
0 9

i_I

Rozdział

Dobra publiczne i dobra prywatne pochodzące ze źródeł publicznych

Najważniejsze pytania

1.    Co odróżnia dobra publiczne, czyli dobra dostarczane zazwyczaj przez państwo, od dóbr wytwarzanych przez sektor prywatny? Co ekonomiści rozumieją przez pojęcie: czyste dobra publiczne?

2.    Dlaczego rynki prywatne nie byłyby w stanie zapewnić wystarczającej podaży czystych dóbr publicznych? Na czym polega problem gapowicza?

3.    Dlaczego państwo dostarcza również dobra, które nie należą do kategorii czystych dóbr publicznych?

4.    Od czego zależy efektywna wielkość podaży czystych dóbr publicznych? W jaki sposób na wielkość tę wpływają czynniki związane z podziałem dochodu? Jak oddziałuje na nią fakt, iż istnienie podatków niezbędnych do sfinansowania produkcji dóbr publicznych z reguły prowadzi do zniekształceń w gospodarce?

5.    W jakim sensie za dobro publiczne można uznać efektywni■ państwo?

Państwo zaopatruje obywateli w'szeroką ganię dóbr od olnony narodowej, przez oświatę i usługi policji, po ochronę przcciwpozaiową. Niektóre z tych dóbr, np. edukacja, mogą także pochodzić zc źródeł prywatnych; inne, jak obrona narodowa, są wyłączną domeną państwa. Jakie specyficzne właściwości ekonomiczne wykazują tego rodzaju dobra? Co odróżnia je od dóbr takich jak lody, samochody i cała masa innych produktów, które zaspokajają ludzkie potrzeby za pośrednictwem rynków prywatnych?

W poprzednich rozdziałach podkreślaliśmy kluczową rolę cen w gospodarce rynkowej. To właśnie system cen sprawia, że działanie mechanizmu rynkowego zapewnia efektywną alokację zasobów. Ceny są narzędziem reglamentacji dóbr prywatnych. Określone dobro otrzymują ci konsumenci, którzy są gotowi i zdolni zapłacić cenę ustaloną na rynku. W tym rozdziale zadajemy następujące pytania: Jakie cechy szczególne wykazują dobra, które zwykle dostarcza państwo? Co sprawia, iż w wie-