Organizacja zaplecza pasiecznego002

PS. W ZS 6/85, w artykule Ul wielokorpusowy Langstrotha, na rys. 10 pomylono wymiar wysokości półkorpusu. Zamiast 130 mm powinno być 160 mm. Przepraszamy. Redakcja

• Wanienka do odsklepiania (fot. 8) ułatwiająca czynności odsklepiania plastrów oraz umożliwiająca odzyskanie miodu wymieszanego z zasklepem. Zbudowana jest z dwóch części nachodzących na siebie, dolnej głębokiej i górnej z siatką zamiast dna. Dodatko-

wym elementem jest ruszt pozwalający na podparcie dolnej beleczki ramki. Podczas odsklepiania ramkę trzyma się w lewej ręce za górną beleczkę, a prawą ręką ścina lub zrywa zasklep od dołu do góry. Ściągnięty zasklep zgarnia się z odsklepiacza widełkowego lub noża do górnej wanienki na dno z siatki, przez którą spłynie miód, a sam zasklep pozostanie na siatce. W dużych pasiekach towarowych do tego celu wykorzystuje się stoły do odsklepiania z umieszczonym od spodu zbiornikiem na miód i wkładką z siatki, na której zatrzymuje się zasklep. Stoły są zrobione

z drewna, natomiast wanienka do odsklepiania plastrów - z blachy ocynowanej.

• Miodarka (fot. 9) służy do odwirdwy-wania miodu z plastrów pszczelich. Zbudowana jest ze zbiornika i bębna do ramek, wirującego na osi wewnątrz zbiornika. W zależności od ustawienia ramek w bębnie wyróżnia się miodarki o układzie tangensowym, gdzie płaszczyzny ramek są ustawione wzdłuż cięciw obwodu zbiornika (rys. 10) oraz w układzie radialnym, w którym płaszczyzny ramek ustawione są promieniście w stosunku do osi obrotu (rys. 11).

W miodarce tangensowej podczas wirowania miód wylatuje jedynie na zewnętrzną stronę, aby więc odwirować go z drugiej strony plastra należy ramki odwracać. W miodarce promienistej nie trzeba przekładać ramek, gdyż podczas wirowania miód wylatuje jednocześnie z obu stron plastrów umieszczonych promieniście. Biorąc pod uwagę, że miodarki tangensowe mieszczą 3...6 ramek, a radiałne 6...56 ramek, łatwo stwierdzić, że odbiór miodu jest szybszy przy promienistym układzie plastrów. Miodarka jest zazwyczaj zrobiona z blachy cynowanej o dnie w kształcie stożka, na którego wierzchołku umocowane jest łożysko osi bębna.

W dolnej części znajduje się zawór • odpływu miodu. Miodarki o napędzie ręcznym są poruszane korbą połączoną z osią bębna za pośrednictwem przekładni stożkowej. Stosuje się również miodarki o napędzie elektrycznym. • Cedzidło do miodu (fot. 12) jest stosowane podczas spuszczania miodu z miodarki do naczyń w celu oczyszczenia go z grudek wosku i innych zanieczyszczeń. Zbudowane jest z dwóch sit o różnej gęstości siatek. W sicie górnym zatrzymują się większe zanieczyszczenia, natomiast sito dolne przeznaczone jest do dokładniejszego oczyszczania miodu. Całość jest zbudowana z blachy i siatki ocynowanej.

• Odstojnik miodu (rys. 13) służy do dokładnego oczyszczania odwirowanego miodu. Jest zrobiony z blachy cynkowej i zaopatrzony w kurek odpływowy umieszczony kilka centymetrów ponad dnem, dzięki czemu zanieczyszczenia cięższe od miodu pozostają na spodzie zbiornika odstojnika. Pszczelarz powinien mieć w zapleczu pasiecznym również sprzęt do podkar-miania rodzin pszczelich. Jak pamiętamy z ZS 6/85 w skład wyposażenia ula typu Langstrotha wchodzi powałka, dzięki której można podkarmiać rodziny pszczele. Potrzebne są do tego słoiki twist-off o pojemności 1 I. Poza tym należy zadbać o sprzęt umożliwiający przygotowanie syropu cukrowego.

W dużych pasiekach towarowych pszczelarze wykorzystują do tego celu parniki. Gdy jednak potrzebne są małe ilości syropu cukrowego w zupełności wystarczy duży garnek emaliowany. Ponadto będzie potrzebne naczynie ułatwiające napełnianie słoików syropem i skrzynka do roznoszenia ich do uli.

W okresie intensywnego rozwoju rodzin pszczelich często obserwuje się zjawisko rójki, czyli podziału rodzin. Polega to na tym, że nowa rodzina opuszcza macierzysty ul wraz z matką, zawiązując początkowo grono na pobliskich gałęziąch drzew lub krzewów. Zanim rój wyruszy w dalszą drogę pszczelarz powienien go zebrać wykorzystując do tego rojnicę oraz rozpylacz wody. Rojnica (rys. 14) służy do zbierania rojów. Powinna być lekka, dlatego najczęściej jest zrobiona z płótna obciągniętego na metalowej obręczy. Możliwość osadzenia jej na długiej tyczce pozwala na ściąganie rojów uwiązanych na wysokości. Rozpylacz natomiast jest przeznaczony do spryskiwania rojów wodą. Zapobiega to przemieszczaniu się pszczół, które nie mogą wzbić się do lotu mając mokre skrzydła.

Sprzęt i narzędzia opisane powyżej stanowią podstawowe wyposażenie, służące do wykonywania niezbędnych prac pasiecznych. Pominięto tutaj sprzęt potrzebny do przygotowania ramek, lecz ten temat będzie omówiony w następnym artykule, poświęconym gospodarce plastrami pszczelimi. Gospodarując sprzętem pszczelarskim trzeba przestrzegać egoistycznej na pozór zasady: nie pożyczaj. Sprzęt pożyczany mógłby bowiem stać się nośnikiem wielu chorób zagrażających zdrowiu naszej pasieki.

Tekst i zdjęcia Krystyna Czekońska