głów otrzymywała nagrodę, podnosił ją za włosy i namiętnie całował zimne usta”15. Charakteryzując upodobania estetyczne Gilles’a, nazwał go „Des Esseintes’em XV wieku”16, czyniąc aluzję do wyrafinowanego kolekcjonera, findesieclowego bohatera innej swej znanej powieści Na wspak. Po swych ekscesach Gilles de Rais, wyczerpany, poddawał się jakiemuś potwornemu oszołomieniu sennemu, podobnemu do rodzaju letargów, w które popadał - po zgwałceniu grobu - sierżant Bertrand (por. rozdział 9). To porównanie jest dziełem samego Huysmansa, który nazwał praktyki nekrofilskie Gilles’a de Rais wampiryzmem, uważając, że jest to zjawisko jeszcze mało znane17.
W roku 1992 pewien adwokat francuski wystąpił z wnioskiem, wcześniej również wysuwanym, o rehabilitację Gilłes’a de Rais, utrzymując, że padł on ofiarą spisku niechętnych mu duchownych oraz rodziny i został skazany za niepopełnio-ne zbrodnie. Na funkcjonowanie legendy o bajkowym krwawym Sinobrodym (de Rais miał być jego pierwowzorem) nie mogło to mieć żadnego wpływu. Żeńskim Gilles’em de Rais mianowano węgierską hrabinę Erzsebet Batory (1560-1614), pochodzącą ze słynnego magnackiego rodu węgiersko-transyl-wańskiego. Podobnie jak Gilles de Rais otaczała się czarownikami, czarownicami i alchemikami. Rezydowała na zaniku w Czachticach w Karpatach (obecnie na Słowacji). Nazywano ją Krwawą Hrabiną. Pod tytułem La Com-tesse sanglante ukazała się opowieść o niej pióra, związanej z surrealizmem, Valentine Penrose, napisana jako „historia krwi, śmierci i delirium w ponurym zamku w Karpatach”18, kładąca nacisk na czarną magię uprawianą przez hrabinę i jej najbliższe otoczenie.
15 J, K. Huysmans, La-Bas, Paris 1891, s. 239. u Ibidem, s. 68.
17 Ibidem, s. 239-240.
“ V. Penrose, La Comtesse sanglante, Paris 1962, s. 5. Ten esej historyczny został nazwany „meteorem sadycznym” (por. Dictionnaire gćnćral du surrćalisme et de ses enńrons, sous la direction d’Adam Biro et de Renć Passeron, Fribourg 1982, s. 325).
19 J,-P. Roux, Krew..., s, 224.
20 Por. O. Volta, Le vampire, s- 66,
21 Por. R. Delorme, Les vampires..., s. 62~83.
22 V. Penrose, Im Comtesse..., s. 228.
Średniowieczna scena okrucieństwa, z kroniki Diebolda Schillinga, XV wiek
Poniżej: wymyślony nagrobek hrabiny Erzsebet Batory. Fotos z filmu Hrabina Dracula (Countess Dracula); reżyseria: Peter Sasdy, produkcja: Wielka Brytania 1971