< losck - Psychologia sądowa i penitencjarna Rozdział 4 - Psycholog w procesie karnym
*• Psycholog jako biegły i opiniodawca
• pełnienie funkcji biegłego jest obowiązkiem prawnym (zwłaszcza w sprawach karnych)
powołanemu do tej roli przysługuje prawo zwolnienia z pełnienia tej roli, jeśli uzna, it zadanie przerasta jego możliwości diagnostvczne(specjalność, wiesza, doświadczenie)
organ zlecający powinien znać przynajmniej specjalność zawodową psychologa, charakter praktyki i czas trwania(waźne ze względu na fatalne następstwa nieadekwatnej ekspertyzy)
powołanie psychologa - szczególnie ważne gdy w procesie uczestniczą dzieci( jako świadkowie, ofiary, sprawcy;
7 P0tr2e^na wiedza dotycząca psychiki dziecka i właściwości rozwoju człowieka)
jeśli rozstrzygniecie sprawy wymaga wiadomości specjalistycznych to organ powołuje biegłego, biegłych lub zwraca się do odpowiedniej instytucji naukowej
• opinię biegli wydają według decyzji organu procesowego wspólnie albo osobno
czynności biegłego może wykonywać osoba o której wiadomo że ma odpowiednią wiedzę w danej dziedzinie organ procesowy wydaje postanowienie wyróżniające biegłego lub osoby mające brać udział w ekspertyzie gdy' powołana została instytucja, jej przedmiot, zakres, w razie potrzeb pytania szczegółowe, termin dostarczenia opinii
• biegłymi nie mogą być duchowni lub obrońcy, którzy poznali ważne dla sprawy fakty, osoby najbliższe dla
oskarżonego,_osoby pozostające z oskarżonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym, osoby powołane w cnarakterze świadków w danej sprawie, ś\£iadkowie czynu oraz osoby, do których odnoszą sie przyczyny wyłączające wymienione w anykule ’ -
wy dana opinia nie stanowi dowodu jeśli zaistniałyby podane wyżej przypzyny wtłaczające lub powody osłabiające zaufanie do wiedzy' lub bezstronności biegłego
• na miejsce wyłączonego biegłego powołuje się innego ‘ r
• biegły SKiada swoją opinię ustnie lub pisemnie według ustaleń orzanu procesowano
• opinia zawiera, imię, nazwisko, stopień i tytuł naukowy, specjalność i stanowisko zawodowe biegłego, imiona, nazwiska pozostałe aane osób, które uczestniczyły w przeprowadzeniu ekspertyzy ze wskazaniem na wykonywane przez nie czyuności(jeśli dotyczy to nazwa i siedziba instytucji), określenie czasu przeprowadzonych badań, data wydania opinii, raport z przeprowadzonych czynności, spostrzeżenie biegłego,wnioski, podpisy biegłych
• w- przypadku niepełności, niejasności, sprzeczności wewnętrznej, sprzeczności między opiniami organ procesowy może wezwać ponownie tych samych biegłych lub powołać nowych
• ocena stanu zdrowia psychicznego oskarżonego
° co najmniej 2 biegłych psychiatrów(na ich wniosek powołani mogą być dodatkowo inni biegli)
0 wnioski dotyczące poczytalności w chwili popełnienia czynu, aktualnego stanu zdrowia psychicznego, zdolności do uczestniczenia w postępowaniu
° na wniosek psychiatrów sąd może zarządzić obserwację w dokładnie określonym zakładzie leczniczym
• przeprowadzenie wywiadu środowiskowego jest obowiązkowe wobec oskarżonego o zbrodnię (gdy nie ukończył 21 lat w chwili jej popełnienia), oskarżonego którego poczytalność budzi uzasadnione wątpliwości, w sprawach umyślnego przestępstwa przeciwko życiu
• policja ma obowiązek pomóc w' przeprowadzeniu wywiadu
• można zlecić biegłym psychologom lub lekarzom przeprowadzenie badan specjalistycznych oskarżonego
. działalność diagnostyczna i opiniodawcza psychologa jest w porównaniu z działalnością innych ^ ch dosc specyficzna (badanie pracochłonne, analiza bardzo obszernego materiału osobopoznawczego, źródłowego .
££» P^owL lowarzyaj.
korzystać z wiedzy pozapsychologicznej- np. ldyminahstyczn j, p \ emocjonalnie, czasem konkretnie zagrażająjego dobrostanowi)
• czasem ważne jest to co i jak biegły mówi i zachowuje się a nie ^ L
• wykonanie wywiadu środowiskowego zarządza sąd lub prokurator w postępowaniu przygotowawczym - zleca się zawodowemu kuratorowi sądowemu(zwięzły opis dotychczasowego życia, charakterystyka środowiska rodzinnego, szkolnego i zawodowego, spostrzeżenia i konkluzje) kurator ma obowiązek ujawnienia informatorów'jeśli organ zlecający tego zaząda
2.
Psycholog jako mediator
. Mediacja - szczególna forma dobrowolnej negocjacji { znajomość określonej wiedzy
. cechy mediatora - empatia, wrażliwość, umiejętność łatwego kontaktu _ innym,
prawniczej, przychologicznej, umiejstności terape^czne wjaldejś sprawie
• negocjacje - każda rozmowa w celu uzgodnienia p
_- Skomplikowany przebieg_ ,juhiu5r^^^....... fnvjf|
c T»angaynwane strony maią inteligencję, zuuu.q»- ¥
gotowość obu stron do zawarcia umowy . . istnienie częściowego konfliktu interesów i ęzesv_^
wspólnoty interesów
Warunki sprzyjające . ..... orzvchyine nastawienie do osiągnięcia porozumienia
i przycumuj ____ interesów