P1180422

“ordAiał xn Przystosowanie się człowieka do środowiska więziennego * Pojęcie przystosowania i proces prizonizteji

i psychologiczne następstwa izolacji więziennej

Kft

ic. T Tomaszewski sprowadza je do „zmiany samego podmiotu

^Adaptacja.ma kontekst biolok^y^^^ ____■, -

_k *'f^yst°^,owfnieifTa kontekst IbciopsYcfiologicżny. 4    .

MaaptacJaTpr^stośowanie si\TosłówCkTóre w praktyce mogą być używane zamie

stosownie do stany sytuacji zewnętrznej”.    . iacvch sie warunków zewnętrznych zarówno fizycznych, j

Przystosowanie oznacza więc w istocie zdolność dopasowania się człowieka do zmieni ją y

i społecznych oraz umiejętność osiągnięcia w nich ważnych dla siebie celów

-    ncnirfleii w sytuacjach zwiększonych ograniczę* środowiska i

Kegesywny typ przystosowania (K Obuchowski) - oznacza obniżenie poziomu aspira j /

pogodzenie się z tym, źe nie można osiągnąć tego, co by się chciało.

Rożne sposoby przystosowania zależą również od osobowości więźnia - przede wszystkim od LOC    niskim poziomie poczucia

wyższym LOC doświadczają mniej stresu i przejawiają mniej negatywnych postaw wobec instytucji ni kontroli.

Techniki radzenia sobie izolacją więzienną (E. Goffman):

~ wycofanie:

-    odcięcie się od otoczenia i koncentracja wyłącznie na sobie i swoich sprawach *

-    zobojętnienie wobec innych

brak zainteresowania tym, co go otacza    -

konsekwencje:    2    Z..    ~

-    nadużywanie mechanizmów obronnych - ucieczka w marzenia i idcalizacja

-    nadmierny egocentryzm    -    -

-    więzienny infantylizm    **    -

-    możliwa nawet depersonalizacja i autyzm

najczęściej widoczne u więźniów długoterminowych i dożywotnich oraz niedojrzałych emocjonalnie - taktyka buntu:

dwa rodzaje "buntu:

postawa oporu i wrogości wobec personelu

-    sekretna niechęć wobec administracji zadomowienie:

typowa dla recydywistów    *

polega na stworzeniu sobie w więzieniu możliwości pewnej swobody działania i względnie stabilnych oraz znośnych warun 'Ow egzystencji    •    .

możliwe tylko dla osób me przeżywających szoku uwięzienia, odpornych na sytuacje trudne, makiawelistycznych, o przewa ze orientacji poznawczej nad emocjonalną, zdolnych do szybciej orientacji w sytuacji

prawdopodobnie większość więźniów stosujących tę strategię przystosowania to psychopaci - konwersja:

posłuszeństwo personelowi

wzór doskonałego więźnia, który’ w istocie dba o własne interesy (często pomyślnie rozwiązane) zimna kalkulacja:

kombinacja różnych sposobów adaptacji więziennej, głównie techniki zadomowienia i konwersji    ,

wykorzystuje tajemnice - słabostki personelu, zwyczaje więźniów - po to, by zdobyć dla siebie oficjalnie zakazane graty i 'acje

Sikora wskazuje na inny sposób adaptacji (opisany przez K. Homey). Jest to mechanizm hamowania procesu przezywania s^uacji bole^nj

lega na tym, źe więźniowie unikają myślenia i rozmów' na temat domu i wolności, stają się zobojętniali oraz zapełniają czas wsze 'imi m ■mami zaieć

Inne mechanizmy obronne:

fiksacja - utrwalenie się pewnych sposobów zachowania pod wpływem uwięzienia powodującego silną frustrację, np. ustawiczne cłiodzenie po celi, odmierzanie jej krokami czy stopami, żucie Chleba, perfekcjonizm w ustawńamu sprzętu i rzeczy na półce.

Koncepcja prizonizacji (D. Clemnier):

oparta na spostrzeżeniu, że skazany nabywa w miarę, czasu trwania izolacji coraz większej wiedzy na temat specyficznych form i wartości

obowiązujących w' społeczności więźniów i wykazuje coraz wyższy stopień ich przyswojenia

Asymilacja kultury więziennej, głównie norm istniejącego nieformalnego kodeksu postępowania więźnia

zasada - w realizacji potrzeb trzeba liczyć przede wszystkim na siebie

proces zaczyna się po kilku tygodniach pobytu w więzieniu i zmienia osobowość

-    zależy⁷ od: ilości skazań, dotychczasowych doświadczeń, charakteru związku więźnia ze św'iatem zewnętrznym, stopnia akceptacji kultury

więziennej i stopnia identyfikacji z grupą przestępczą

-    czynniki hamujące: niski wyrok, silna i niezależna osobowość, pozytywne związki z rodziną na wolności, odmowa ślepego przyjmowania norm kodeksu więziennego i zaangażowanie w' pracę i działalność kulturalno-oświatową w' zakładzie karnym

-    służy złagodzeniu dolegliwości więziennych (lepsze przystosowanie) lub integracją z więźniami i bezkrytycznej akceptami przestępczości

błędne założenie, ze personel i więźniowie to dwa opozycyjne (dobry i zły) systemu społeczne nie jest wystarczająca, żeby zrozumieć wiele faktów empirycznych

Model teoretyczny opisujący sytuację człowieka osadzonego w więzieniu (M. Kosewski):

osadzenie w więzieniu traktuje jako upokorzenie człowieka, które sprzyja pojawieniu się czynności anomynywh - człowiek widzi cel w stosowaniu mechanizmów obronnych (chce zachować poczucie godności i wartości)