Pewien zasób informacji co do przyczyny dolegliwości może dać charakter bólu sprowadzającego pacjenta do gabinetu lekarskiego Można przyjąć w dużym uproszczeniu, że ból związany z mechanicznym przeciążeniem kręgosłupa jest bólem przerywanym, często związanym z konkretnym kierunkiem ruchu Odpowiednio dobrana pozycja sprzyja jego ustępowaniu. Z kolei ból związany z procesem zapalnym, także nowotworowym jest nieustępujący, nękający pomimo zmian pozycji.
Podobnie pochodzące z literatury poświęconej terapii manualnej pojęcie czynnościowego zaburzenia funkcji stawu (zablokowanie) jako przyczyny bólu miałoby się charakteryzować wybiórczym ograniczeniem ruchomości. Obserwowane ograniczenie we wszystkich kierunkach miałoby sugerować urazowy bądź właśnie zapalny lub rozrostowy charakter dolegliwości - o czym warto pamiętać układając plan postępowania.
Niewątpliwie najczęściej występującym schorzeniem powodującym bóle szyjnego odcinka kręgosłupa są zmiany zwyrodnieniowe. Podobnie jak w przypadku tego samego schorzenia stawów obwodowych punktów wyjścia dolegliwości bólowych może być kilka Obejmują one struktury związane z samym dyskiem, całokształt zmian w stawach międzykręgowych, napięcia struktur więzadłowych, zmiany w okolicach stawów unkovertebralnych, wzmożone napięcia mięśniowe itd
Ten ostatni element, a więc zmiany w tzw. tkankach miękkich, odgrywa niejednokrotnie istotną rolę w utrzymywaniu się dolegliwości. Za Simons em i Travell'em nazywa się ję zespołami miofascialnymi. Właśnie w tych przypadkach