Wzmacniacz Dużej Mocy

- r' \ Oł*

mógłby być swobodnie powielany. Dlatego zamieszczamy pewien zasób informacji oraz przykładowe rozwiązanie :

• kierując się tym każdy amntor zdoła zapewne rozwiązać problem wykorzystując posiadane materiały:

-    przy zakupie kształtownika aluminiowego należy w miarę możliwości zdobyć jego dane techniczno (i odnaleźć rezystancję termiczną Rlhra, czasami oznaczoną symbolem ©ra. Należy wybrać taki, który posiada współczynnik Rthra nic większy niż 0,8° C/W (im mniej tym lepiej): jeżeli jest to wielkość uzależniona od mocy przenoszonej przy jąć P=40W, jeśli od długości radiatora - sprawdzić prz jakiej długości Rthra spełnia nasz warunek. W razie trudności ze zdobyciem tych informacji należy wybrać kształtownik, którego takie cechy jak: kształt, wymiary , powierzchnia czynna, odpowiednie przekroje są możliwie zbliżone do podanego dalej przykładu. W takim przypadku należy jednak bardzo ostrożnie przeprowadzać późniejszą próbę wzmacniacza przy pełnej mocy ( ściśle kontrolować temperaturę tranzystorów)

i - pamiętajmy, że radiatory poczernione mają dużo większą zdolność wypromicniowywania energii w stosunku do swych "białych" odpowiedników , zatem znacznie lepiej nadają się do naszego celu. W razie trudności z nabyciem takiego kształtownika można spróbować pomalować powierzchnię aluminium czarną farbą (upewnić się, czy farba zachowuje swoje właściwości w temp. ok 150°C.)

-    Należy' pamiętać, że przepływ ciepła na granicy tranzystor - radiator w głównej mierze zależy od sposobu jego montażu: należy' zatem powierzchnię styku doprowadzić do jak najlepszej gładkości ( dopiero po wywierceniu cw. otworów), jeśli stosujemy radiator poczerniony miejsce styku należy zeszlifować aż do uzyskania "czy stego" aluminium przed przykręceniem tranzystorów ich blaszki radiacyjne oraz powierzchnię radiatora . na której one spoczną należy posmarować pastą silikonową, tranzystory' dokręcić możliwie silnie ,

i - radiator należy' umieścić w odpowiedniej pozycji (tak, by żebra były ustawione pionowo dla właściwego obiegu i powietrza) oraz we właściwym miejscu (bezwzględnie na zewnątrz urządzenia),

-    należy zapewnić swobodny obieg powietrza wokół radiatora (nic wstawiać urządzenia do zamkniętych szafek itp.) . Przykładowy wygląd odpowiedniego radiatora przedstawia poniższy rysunek. Zwróćmy uwagę, że tranzystor T4 znajduje się w otworze (możliwie niewielkim) specjalnie wykonanym w radiatorze.

¥

165

Kształtownik poczerniony Wysokość: 200

JL

1

2

4    -

5    -0 -

7 -0 -

- KSZTALTCY/N-K

5RUBA M3

PODKŁADKA IZOLACYJNA TULEJA IZOIACY-LNA PODKŁADKA MIKOWA 0BU00WA IRF520 NAKRĘTKA M3 PŁYTKA RADIACYJNA 'PPjZD

|    - - _i ...... •

POWIERZCHNIE PO OOU STRONACH PODKŁADKI MIKOWEJ (5) POSMAROWAĆ PASTA SIUKONOWA

Ostatnią czynnością jest sprawdzenie (np. omomierzem z zakresem 20MO), czy' nie ma zwarć pomiędzy obudowami T6 i T8 a radiatorem. W przypadku ich braku należy wykonać połączenie elektryczne radiatora z masą układu (z kołkiem <GND>), w przeciwnym razie - zlokalizować zwarcie i usunąć je.

Wskazówki dot. uruchomienia

Przed dołączeniem zasilania należy ślizgacz PI ustawić w poz. środkowej, zaś ślizgacz P2 - tak. by łączy ł się z RIO. Kolki wejściowe <WE.> należy zewrzeć. Wyjście wzmacniacza pozostawić nie obciążone. Dla uniknięcia zakłóceń energetycznych zaleca się kolek <GND> uziemić. Po dołączeniu zasilania można przystąpić do ustawienia prądu spoczynkowego stopnia końcowego. Regulując P2 należy go ustalić na ok. 170mA. Zwracamy uwagę, że zamiast kłopotliwego pomiaru prądu możemy dokonać pomiaru napięcia na wyprowadzeniach rezystora R16 lub R21 (dia wartości 0,22Q napięcie to powinno wynosić 37mV). W następnej kolejności do wyjścia wzmacniacza dołączamy miliwokomierz napięcia stałego i przy pomocy PI doprowadzamy wskazanie możliwie blisko O.OmY. Teraz, możemy do wyjścia dołączyć obciążenie (zestaw głośnikowy 40 o mocy co najmniej 140W lub 8Q i mocy 100W). Kontrolujemy napięcie stałe na wyjściu i w razie potrzeby korygujemy ustawienie PI lak. by wyniosło ono O.OmY’. Po upływie pewnego czasu (ok. 30 min.) ponownie kontrolujemy napięcie stałe na wyjściu (i cw. sprowadzamy je do 0) oraz - w dnigicj kolejności - prąd spoczynkowy stopnia końcowego (tzn. napięcie na R16 lub R21). Tu należ)' oczekiwać, że spadł on znacznie poniżej ustawionych poprzednio 170mA (37mV) wskutek specyficznych właściwości termicznych tranzystorów 1RF520. Należy więc ponownie doprowadzić go do tej wartości (przy pomocy P2). Po tych czynnościach można do wejścia wzmacniacza (po jego uprzednim rozwarciu) podać sygnał wejściowy: Czysty, nie zniekształcony dźwięk jest świadectwem prawidłowej pracy układu. Podczas wszystkich powyższych czynności należy stale kontrolować temperaturę tranzystorów T6 i T8. W razie przekroczenia wartości 120 st.C. należy natychmiast odłączy ć zasilanie oraz ustalić i zlikwidować tego przy czynę. Następnie należy przystąpić do uruchomienia układu c-d początku, chyba że wzrost temperatury nastąpił przy próbie odsłuchowej (z dużą mocą). Wówczas najprawdopodobniej przyczyną

L • ■ VV ' •/