242 Budynki wielorodzinne i inne wielokondygnacyjne
W celu zmniejszenia wpływu naprężeń od skurczu betonu i zmian temperatury długie żelbetowe budynki szkieletowe należy dzielić dylatacjami w odstępach nie większych niż 40 m.
W systemach słupowo-płytowych stosuje się stropy płytowe lub kasetonowe Stropy gładkie są nieekonomiczne, ale z uwagi na prostotę wykonania i walory architektoniczne często stosowane (praktycznie już przy obciążeniu zmiennym p < 5,0 lcN/m2 i siatce słupów od 6.0 x 6.0 do 7.20 x 7.20 m: ich grubość zawiera się w granicach 200-250 mm). W przypadku większych obciążeń działających na stropy, np. w magazynach, należy stosować stropy grzybkowe (rys. 5.1 la) lub z płytami głowicowymi (rys. 5.11 b).
Rys. 531. Ustroje slupowo-plylowe wg [ 138]: a) grzybkowe, b) głowicowe
Jeżeli wymiar siatki słupów w budynku przekracza 6.0 m oraz występują większe obciążenia użytkowe, np. w obiektach handlowych itp., to stosuje się ustroje złożone ze slupów i stropów kasetonowych (rys. 5.12).
Rys. 5.12. Ustrój słupowo-płytowy a stropem kasetonowym wg 1138)
Ściany zewnętrzne w budynkach szkieletowych mają charakter osłonowy lub wypełniający i opierają się bądź są mocowane do elementów szkieletu. Rzadziej stosuje się ściany samonośne posadawiane na oddzielnym fundamencie. Nie obciążają wówczas szkieletu silami pionowymi, a jedynie przekazują na niego sil) poziome.
W budynkach o konstrukcji mieszanej ściany współpracują z. ramami głównie w przenoszeniu obciążeń poziomych. Ściany te mogą stanowić oddzielne pasma biegnące od fundamentu przez całą wysokość budynku lub tylko wypełniać pole nm między kondygnacjami. Grubość ścian - tarcz usztywniających budynek -wynosi od 150 do 200 mm. Ściany przenoszą obciążenia pionowe i poziome w budynkach wysokości do 30 kondygnacji, mają zwykle w dolnych kondygnacjach grubość 300 mm. a w górnych od 160 do 180 mm. Przekrój ścian jest prostokątny irys 5.l3a). teowy lub dwuicowy (rys. 5.l3b). Wykonuje się je z betonu iżelbe-raj. cegły lub betonowych bloczków. Ściany żelbetowe (połączone ze slupami i stosuje się w budynkach wysokich (rys. 5.13c). natomiast ściany murowane -»hudynkach kilkukondygnacyjnych.
a - tacza połączona ze slupami: / - ściana o przekroju prostokątnym. 2 - ściana o przekroju dintowym. 3 - ściana wypełniająca (przepona, tarcza), 4 - rygiel ramy. 5 - slup
W budynkach trzonowych podstawową funkcję nośną spełnia monolitu/-i) trzon (lub kilka trzonów). Trzony przenoszą na grum wszystkie obciążenia działające na budynek. Są też wykorzystywane do umieszczenia w nich elementów komunikacji pionowej i urządzeń instalacyjnych. Konstrukcja nośna obudowy trzonu jest z reguły wiotka, w postaci słupów połączonych przegubowo ze snopami lub linowych wieszaków. Konstrukcja ta przenosi obciążenia pionowe na trzon (rys. 5.14) lub bezpośrednio na fundamenty. Rozróżnia się cztery rodzaje budynków trzonowych:
- wspornikowe (rys. 5.14a), które są stosowane stosunkowo rzadko z uwagi na ograniczenie wysięgu wspornika do około lOm,
— wieszakowe (rys. 5.l4b),
— podporowe, ze słupami ustawionymi na dźwigarach (rys. 5.l4c).
- podporowe, ze słupami ustawionymi nu fundamentach (rys. 5.l4d).
Wybór rodzaju budynku trzonowego zależy od projektowanej wysokości, wy-
sępujących obciążeń oraz aspektów użytkowych obiektu. Budynki trzonowe są zwykle projektowane jako konstrukcje typu otwartego, w których przewidziano otłonowe ściany zewnętrzne.