262 Budynki wielorodzinne i inne wielokondygnacyjni
W budynkach wykonanych z prefabrykatów wielkowymiarowych newralgiczne miejsca stanowią styki prefabrykatów. Złącza w tych stykach muszą nie tylko przenosić obciążenia zewnętrzne (ściskanie, rozciąganie, ścinanie), ale również zabezpieczać przed zawilgoceniem, infiltracją powietrza itp. Przykład złącza prefabrykatów ściany zewnętrznej w systemie W-70 przedstawiono na rys. 5.39.
Rys.539. Rodzaje złączy ścian zewnętrznych nośnych wg [181]: a) złącze pionowe w ścianach jednomateriałowych. b) złącze poziome w ścianach z betonu komórkowego, c) złącza pionowe w ścianach wielowarstwowych w systemie W-70. d) złącze poziome w ścianach wielowarstwowych w systemie W-70:1 - kit trwale plastyczny. 2 - wkładka oporowa ze spienionego tworzywa sztucznego. 3 - zaprawa, 4 - beton zwykły, 5 - warstwa konstrukcyjna. 6 - warstwa termoizolacyjna. 7 - warstwa fakturowa, 8 - strop, 9 - wieniec
Część podziemna budynków z elementów prefabrykowanych składa się z fundamentów, ścian piwnic i stropu nad piwnicami. Ławy fundamentowe wykonuje się najczęściej jako monolityczne. W budynkach wysokości do 5 kondygnacji można również stosować ławy prefabrykowane. Ściany piwnic wykonuje się najczęściej z prefabrykatów pełnych, kanałowych lub żebrowych z betonu klasy co najmniej BI5. W części podziemnej budynku, podobnie jak i w kondygnacjach naziemnych, są niezbędne wieńce żelbetowe.
W kondygnacjach podziemnych można również stosować prefabrykaty bez otworów drzwiowych. Przejścia wykonuje się odpowiednio rozsuwając prefabrykaty. Takie rozwiązanie zmniejsza liczbę typów prefabrykatów i jednocześnie umożliwia prowadzenie tras instalacyjnych. Prefabrykaty ścian wewnętrznych mogą wymagać dodatkowego zbrojenia z uwagi na parcie gruntu. W prefabrykaiach, których szerokość jest mniejsza od rozstawu ścian poprzecznych, stosuje się zbrojenie pionowe, a w prefabrykatach szerokości równej lub większej niż rozsław ścian poprzecznych - oprócz zbrojenia pionowego również poziome.
Stropy w budownictwie uprzemysłowionym zwykle wykonuje się z płyt pełnych, kanałowych, panwiowych, żebrowych (PN-B-19502:1997), wielowarstwowych, ceramicznych, wibrowalcowanych i innych (rys. 5.40). Zwykle przyjmuje się. że stropy żelbetowe pełne z płyt grubości 160 mm jednokierunkowo zbrojonych powinno się stosować tylko do rozpiętości 5,40 m, natomiast płyty kanałowe grubości 220 i 250 mm — odpowiednio do rozpiętości 6,0 lub 7.20 m. Płyty kantowe sprężone typu Spiroll grubości 265 mm (z możliwością zmian ; lómrni mogą mieć długość do 12,0 m. W budownictwie wielkoblokowym stosuje się pntważnie płyty kanałowe szerokości 1,20 i l,50m.
Rjs.5.40. Przekroje poprzeczne prefabrykatów stropowych wg 1181): ») pełny jednomateriafawy. W kanałowy, c) panwiowy, d) warstwowy, e) gestożebrowy. 0 dzielony dwuczęściowy
W okresie rozwoju budownictwa uprzemysłowionego opracowano wiele systemów budownictwa mieszkaniowego, które klasyfikować można ze względu na stopień ich elastyczności i uniwersalności. Niskim stopniem elastyczności charakteryzowały się systemy, które pojawiły się już w końcu lat pięćdziesiątych, a ich rozwój nastąpił głównie w latach sześćdziesiątych XX w. Były to: OW-1700. PBU, Domino. Fadom, Dąbrowa. WUF-T, OWT-1700. WWP. RWP. Rataje. Winogrady. Do grupy tej można również zaliczyć system szczeciński opracowany centralnie i stosowany na terenie całego kraju. Wysoki stopień elastyczności charakteryzował systemy wielkopłytowe W-70, Wk-70, RBM-75 i WUF-75 oraz systemy wiclkoblokowe Ż i RBM-73.
Budynki prefabrykowane o konstrukcji ścianowej należały w okresie powojennym do najczęściej stosowanych. W latach osiemdziesiątych XX w. około 70% wszystkich nowo wznoszonych budynków realizowano w technologiach uprzemysłowionych. Po 1990 r. nastąpiła zdecydowana zmiana preferencji, w wyniku czego prefabrykuje się najczęściej elementy powtarzalne na określonej budowie.
W ostatnich latach kilka dawnych wytwórni domów podjęło działania w kierunku wykorzystania swego potencjału i wznowienia produkcji elementów prefabrykowanych po uprzedniej ich modernizacji.
I tak na przykład w Łomży opracowano założenia systemu wznoszenia prefabrykowanych budynków wielorodzinnych (OWT-67 Modernizacja 95). bazując na podstawowych rozwiązaniach konstrukcyjnych systemu OWT-67.