pn«ro»i mlomrirtum. W błonic mięśniowej macicy nic tylko dochodzi wi- rly <lo się ilości mlocytów (hy por piasta), ale także do znacznego i.
wifksienla »lf wymiarów pouczególnyeh włókien (hypertrophial. których pisa* clątu.- rozmiary zwiększają się z SO iun do 500 pn w osi długiej. l-tiu,, ,i0. wody na to. t* w przebiegu dąty powstaję nowa miocyty nie tylko na dio<t?« hiperplezfl. ale także wskutek przekształcania się komórek tkanki łącznej w miocyty gładkie. Ilość tkanki łącznej mierzona narastaniem liczby włókien kolagenowych także się powiększa — około 5-krotnic. Miocyty gładkie m..ją zdolność produkowania kolagenu pod wpływem różnych bodźców, m.łn astro-genów.
macicy zbudowana jest z czterech, niewyraźnie od siebie oddzielonych warstw. Na zewnątrz, tuk pod otrzewną**?leży cienka warstwa podłużnie biegnących włókien mięśniowych, tworząca 'warstwę podsurowiczą (stratum siibie/oai/m/. Pod nią znajduje się dość cienka warstwa przeplatających się włókien o przebiegu okrężnym i -Spiralnym. Warstwa ta nosi nazwę warstwy nadnaczynlowej (stratum supravasculare). ponieważ leży nad najgrubszą i czynnościowo najważniejszą warstwą miomotrlum —^warstwą naczyniową istratum yascularaj. Jest to warstwa spiralnie przeplatających ślę włókien mięśniowych, pomiędzy którymi znajduję się bardzo liczne naczynia krwionośne, nadające tej warstwie konsystencję gąbczastą. Pod nią znajduje się czwarta warstwa przylega -Mn ^fwłmiMłtrłum -4 warstwa podśluzówkowe (stratum submucosum). War-i twa ta Jest denka, a włókna mięśniowe mają przebieg głównie podłużny. Warstwa podśluzowkowa ma przebieg okrężny dokoła ujść jajowodów oraz wewnętrznego I zewnętrznego ujścia kanału szyjki macicy, tworząc rodzaj zwieraczy.
~~ Młomelrium zawiera róZno ilości tkanki łącznej w różnych częściach macicy. Najwięcej włókien kolagenowych 1 elastycznych znajduje się w szyjce macicy, która dlatego ma tak zwartą konsystencję. Błona mięśniowa trzonu
-W pełni rozwiniętej ciąży jama macicy, otoczona błoną śluzową i warstwą mięśniową. Jest 500 razy większa od jamy zawartej w macicy nieciężorncj. Po porodzie wymiary macicy zmniejszają się. a liczba miocytów I Ich wielkość maleję.
W miarę rozwoju ciąży układ włókien mięśniowych zmienia się. W drugiej połowie ciąży macica przechodzi zmianą (konwersją) kształtu z kulistego na walcowaty. W wyniku tego dochodzi do przemiaszczenie włókien mięśniowych dolnej części macicy w kierunku dna. Pod koniec ciąży i na początku porodu wykształca etą dolna, bierna część macicy, zwana Jej dolnym odcinkiem, oraz górna część czynna, której skurcze będą głównym „motorem'* akcji porodo-
I ŻMŚj
(Błona mięśniowa macicy stałe wykonuje niewielkie skurcze, subiektywnie nieodczuwalne. Nasilają się one w okrasie miesiączki, a czasem także przy pobudzeniu płciowymi Mogą wtedy występować bóle. W czasie ciąży mlome-tibum nie wykonuje skurczów. Dawniejsza sądy o uspokajającym ta skurczu działaniu progesteronu, wytwarzanego przez ciałko żółte ciążowe, nie znalazły potwierdzanie. Upadla również hipoteza, że spadek stężania progesteronu we krwi jeat sygnałem dla rozpoczęcia akcji porodowej.
Udi hamowanie skurczów błony mięśniowej w cięży wiąże się z odpowiednim stężaniem hormonu relakeyny ora* niezbyt jasnym mechanizmom niektórych mokrtum go pewodi
poroakA. Oksytocyna,
Itwok mlomelrlum pod wpływtm właściwych bodźców. Po zaniku czynności jajników, w mcnopauzła. dochodzi do alrolll miomelriam, a Jego możliwości kurczenia się zanikają.
KONA ŚLUZOWA MACICY
W błonie śluzowej macicy (endometrium; zagnieżdża się zarodek i tu norma I-nie przebiega ciąża. Z części endometrium powstaje część płodowa łożysko. Przy braku hot monów jajnikowych endometrium ulega zanikowi. Począwszy od okresu pokwitania do okresu menopauzy, a więc przez 30—40 lat, błona mięśniowa macicy ulega cyklicznym przekształceniom sterowanym przez hormony jajnika. W ciągu życia kobiety występuje od 400 do 500 takich cykli. Po każdym cyklu dochodzi do częściowego obumarcia powierzchownej części en-dometrium, która zostaje złuszczona 1 wydalona poprzez pochwę w okresie, zwanym miesiączkowaniem (mensltuatlo). Złuszczenłu powierzchownej części endomeirium towarzyszy krwawienie. Ilość krwi utraconej w czasie menstruacji normalnie nie przekracza 100 ml, zwykle sięgając 40 ml. Po 3 do 5 dni okresu miesiączki zaczyna się nowy cykl.
Zrąb endomeirium jest zbudowany z tkanki łącznej przypominającej tkankę Wałeczkową, która tworzy warstwę właściwą błony śluzowej. Występują w niej komórki gwiaździste łączące się z sobą cienkimi wypustkami. Komórki te mogą w pewnych warunkach przeobrażać się w tzw. komórki doczesnowe. W substancji podstawowej leżą włókna sialeczkowe. Powierzchnię endometrium pokrywa nabłonek jednowarstwowy walcowaty, który wpukla się do warstwy właściwej błony śluzowej w postaci gruczołów cewkowych. Gruczoły te normalnie nie sięgają głębiej niż na grubość' Nony śluzowej. W niektórych sto- •' nach patologicznych, zwanych adenomyosls. wrastają one aż do miometrium. Niektóro komórki nabłonka, zarówno powierzchniowego, Jak i gruczołowego, mają rzęski przesuwające wydzielinę błony śluzowoj ku ujściu zewnętrznemu.*^ _.W endometrium wyróżniamy dwie warstwy różnie zachowujące się w przebiegu cyklu miesiączkowego:
1) ęzęść podstawową (para bosalls), tworzącą warstwę leżącą przy mionie--irium - w tej warstwie znajdują się dolne odcinki cewek gruczołowych oraz iętniczkl proste endometrium. część ta nie ulega złuszeteniu w czasie men struacji, z niej endometrium odnowi się w następnym cykluj
2) część czynnościową, (pars luna Ilona Ib), która tworzy warstwę powierzchniową — w niej zachodzą zmiany cykliczne, ona też zostajo oddzielona l wydzielona w czasie miesiączki, wyróżnia alę w niej dwie waiitwy;
a) głębiej leżącą warstwę gąbczastą (stratum nponglosum) przylegającą do części podstawowej, która charakteryzuje się obecnością Ucznych Cew gruczołowych o bardzo krętym przebiegu w Ją*ifi schrecyjnej (lutealnejji cewki gruczołowe są wypełnione wydzieliną — stąd wygląd gąbczasty i nazwą lej warstwy;
bj powierzchownie lezącą warstwę zbitą (stratum compaclum) - w odróżnieniu od poprzedniej, głębiej leżącej warstwy, nie zawiera dużo cew gruczołowych, stąd jej zbita konsystencją.
Na przebieg cyklu miesiączkowego ogromny wpływ ma una<zynieaie błony śluzowej macicy. Do marlcy krew doprowadzana jest przez tętnic* maci. a»-. które wnikają poprzez wiązadła szorpkie. rozgałęziają się i wnikają d-> wei •twy naczyniowej błony“mlęśnlowęj (stratum vazeu/are myometilll, W Warstwie lej poprzez zespolenia tworzą sieć, *. której wywodzą *lę Uw. tętnlczki prosto, wnikające do części podstawowej endometrium. Ich dalszy finBufij wewnątrz części czynnościowej jest bardzo kręty. Te tętnice kręte (aa. eon-