P6190592

nerwowo-Kitowy Mg tworom przejściowym. Przedni otwór ccwy nc-rwowe) ulega zamknięciu I w tym miejscu powstaną pęcherzyki mózgowe. Struna gnbtrtawt powstaje z grzbietowej części ccwy struny grzbietowa* w tan sposób, tę początkowo Jest wtopiona w sklepienie pęcherzyka tó-'■ *wego„ które uwypukla 1J w kierunku grzbietowym {tyc. 26). Uwypuklenie to odrywa Ztb ŚMilarazIi od endodermalnego pęcherzyka żółtkowego, który ponowni# W całości zbudowany Jest tylko z endodermy. Oddzielona sliuna grzbietowa leży grzbietowo nad pęcherzykiem żółtkowym, a brzusznie pod cew.» nerwówę. Rozrastając się od tytu przerywa istniejące połączenie poprzez hlastoponu pomiędzy jamą uwodni a pęcherzykiem żółtkowym, przerywając ciągłość kanału nerwowo-Jełitowego. ⁰

Mezoderma wewnątrzzarodkowo. nie tworząca osiowo leżącej struny grzbietowej. leży pomiędzy oktodermą a endoderiną tarczy zarodkowej, nie wciskając się pomiędzy tę dwa listki Jedynie w obrębię błon: gardłowej i odbytowej. Na brzegach tarczy łączy się ona z mozodermą pozazarodkową (ryc. 27). W me-zodermie tej dają się wyróżnić trzy obszary: mezoderma przyśrodkowa, leżąca toż przy strunie grzbietowej, mezoderma pośrednia I mezoderma boczna.

Mezoderma przyśrodkowa tworząca początkowo lite pasmo komórek leżących po obu stronach struny grzbietowej, ulega podziałowi metamcryczneaui ne segmenty, zwane somltamL Somlfty powstają wpierw w części kranialncj. tworząc się kolejno ażTósiągną^ostateczną liczbę 43. W embriologii człowiek*

kyc. 3ą Powiuwaaio Snmy gnlnttowcj. Prsakrojs poprsacznoi a •> cuwa strusi 4uWos«i Uty nad pącharzykUm totikowym Widoczne zagłębiani* w ektodermw < Idytka nrtwowił I — cn>« struny grzbietowa] wbudowana w jUrb** pęcherzyk* hś Widoczna ryntu>Ju nerwowa; c — dno csrwy struny grzbietowej zamka. W jmr ^lłcl* I M*oyk* tottkowago powwajs płytka strony grzbietowa]. Powstaje cowa na* ^w°T*^ł I ■ Płytka strony grZbtatowej „unosi Bf9 I wydstaU i obszaru aadodsratt *ątm*r»Yka Sottkowsgo. tworząc Iny twOr hauortowy — struną grabią* o    (■

I I ****** pęcbarzyba ŚOtokowago. 1 — cowa druzy grzbWtowej, 4 U

■ty grabMAowa). I I Struna grzbietowa. | — issodatwą ^msgus......... t|

P^OM,4ł«lbs»«. ■ — płytka snrwnwa. | w ryntoofca nosowa, IU - «J

|oaw P*Yt**

^Ryc. 27. ^bemai powstawania fałdów bocznych. W stadium a Istnieje tarcia zarodkowa, nad którę znajduje się owodnia, a pod którę — pęcherzyk żółtkowy. Na skutek po* wstania fałdów bocznych (b) tarcza „unosi się" nad pęcherzykiem żółtkowym, i którego części grzbietowej powstaje Jelito pierwotno, / — Jama owodoj, 2 — Jama pęcherzyka żółtkowego, 3 — Jelito pierwotne, 4 — przewód iółtkowo-Jelitowy, 5 — rynienka nerwowa, 0 — struna grzbietowa, 7 — cowd nerwowa, 8 — somky, 9 — Ustek ścienny mezodormy bocznej, 10 — listek trzowny mezodermy bocznej.

wykorzystuje się liczbę obserwowanych w zarodku somitów do określenia tzw. wieku somHalnego (ryc. 28).

W każdym z somitów wyróżnia się trzy części, które różnicuję się w rozmaity sposób. Część brzuszno-przyśrodkowa tworzy sklerojom. Komórki tej części wędruję w pobliżu struny grzbietowej i różnicuję się na części kostne, chrzęstne i włókniste, a więc więzadła kręgosłupa. Część grzbietowo-boczna tworzy dermoinlotom, który z kolei różnicuje się na dwie grupy komórek tworzących miotom i dermatom. Komórki tworzące miotom będę różnicować się w kierunku mięśni, szkieletowych poprzecznio prążkowanych. .Komórki tworzące dermatom wywędmję pod colę cJctodcrmę okryw ąjąęą^ zarodek i-stęo-rzę warstVLęj^łaśclwę skóry oraz tkankę podskórnę.

Podczas rozwoju metamoryczna segmentowa budowa mezodormy przyśrodkowej ulega zatarciu. Pozostaje jednak łęczność zarówno mięśni, Jak I obszarów skóry, powstajęcych z danych somitów, z odpowiednimi nerwami, któro wnikaję do zawiązków z odpowiednich segmentów rdzenia kręgowego. Ma to istotno znaczenie dla zrozumienia unerwienia zarówno mięśni, jak i odpowiednich obszarów skóry.

Mezoderma pośrednia ma taki*- układ segmontowy. tęczy się przyśrodkowo z rfomitamJ, bocznie zaś przylega do mezodurmy bocznej. Z niej powstaję kolejne stadia rozwojowe układu wydAlniczugo i płciowego, opisano w rozdziałach 16117.

Mezoderma boczna sięga bocznie do brzegów tarczy zarodkowej i tęczy się z tnezodermę pozazarodkowę. Ute poczętkowo pasmo zostaje podzlclum* na dwa listki przez powstanie przestrzeni wolnej na skutek zaniku komórek. Je* den z Il»tkovy mezodermy bocznej Jeęt nazwany listkiem tm-wnyiu (apJan chnopleuraj i tęczy się na obwodzie z listkiem mezodermalnym okrywającym pęcherzyk żółtkowy. Drugi Ustek, zwany listkiem ściennym (Hbmalopltuiaf. łęęzy się na obwodzie z mezodermę otaczaJęcę uwodnię. PóinJędsy tymi Ustkami znajduje się przestrzeń nazwana Jamę dala wewnętrzzarodkowę fcoelęma Initaembtyonlcumj. które łączy się w sposób ciągły I Jamę dala poiazarodko-w% czyli Jamą koamówk! (cavum ahotlonlcuml (ryc. W)

••

W