P6190619

kając do idtrego I prawego przewodu wątrobowego. Czynność gruczołowa wątroby polegająca na produkcji iólcl rozpoczyna się w piątym miesiącu roz-woja.

Od przewodu wspólnego wątroby uwypukla się zawiązek pęcherzyka żółciowego. Początkowo jest to zawiązek lity, potem dopiero uzyskuje światło.

Trzustka powstaje i dwóch zawiązków: grzbietowego — wrastającego do krezki grzbietowej dwunastnicy, i brzusznego — powstającego równocześnie | zawiązkiem wątroby. Oba te zawiązki tworzą rozgałęziające się drzewiasto układy przewodów kończących się odcinkami wydzielniczymf części zewnątrz-wydztełaknej trzustki Na skutek rotacji żołądka i rozrostu lewej strony dwunastnicy ujścia obu tych zawiązków zbliżają się do siebie^ tak blisko, to docho-M do Ich zespolenia w jedną całość (ryc. ftj.Zefpolenie dotyczy obu przewodów, takie powstaje wspólny przewód wyprowadzający trzustki, który z ko-H łączy się w swej części dystalne] z przewodem wspólnym wątrobowym.

U niektórych osobników wydzielina części trzustki powstałej z grzbietowego zawiązka uchodzi do dwunastnicy przewodem dodatkowym łączącym się oddzielnie z dwunastnicą. Wyspy trzustkowe (Langerhansa) tworzące część wewnątrzwydzielniczą trzustki powstają jako uwypuklenia przewodów irzuśt-JU* które oddzielają się od drzewa przewodów wydzielnTćzycS w postaci izofifc" w«zyth grup komórkowych W lflćŁ zacbodzT różnicowanie iię"ci cztery rodzaje komórek produkujących insulinę, glukagon, somatostatynę i białko, zwa-ne PP (pancreatlc protein).

Pia—odJ wyprowadzające trzustki i wątroby łączą się ze sobą w rozmaity sposób, przechodząc przez ścianę dwunastnicy, jak pokazuje rycina 80. Te różnice mogę mieć znaczenie w klinice.

MMa. Dalsza część dwunastnicy rozwija się ze środkowego Jelita pierwotnego. Z tej samej częśd rozwijają sfę dalsze części przewodu pokarmowego, a mianowicie jelito czcza (fciunum). jelito biodrowe flleum), jelito ślepe (ce-\ wraz z wyrostkiem robaczkowym fproceuus vetmUortnis), część wstępująca Salta grubego oraz bliższe dwie trzecie jego części poprzecznej (colon tecendem tf fmseemaj.

Jelito środkowe łączy się przez przewód żółtkowy (duetu* vitellinus) z pę-chauyfcfcm żółtkowym. Ta część przewodu pokarmowego pierwotnego zaczyna *łę powiększać na długość 1 tworzy pętlę, której punktem szczytowym jest

kr*- 0Q. fi— «ee*af mflg #*f kfclrt*pyri da damaamoku a — przewód letno-

■    •dd*! HI MH tmmknwj m feącsa mą za HB I ras— erhodn do śpto-

■    św«a«*>iy aa ew|m h»dw%l (f» «fcaaacz*ee| aią w M śdaaie (4L b — pcza-wea teścewy wtpauy H i pnmll wudrey M ecbaatoą addsteftm*. p — przewód tśleMWf wpbi tu I ynawaa u—ilawy p| 8rhndM do wspdftaago rumrwdi — óaato wpwbewMmokaiau pmpeda haprtepaacraarjoaj, dawaa mz*«i badka Var

właśnie ujście przewodu żółtkowego (ryc. 81). Pętla ta wysuwa się r. jamy brzusznej zarodka do pępowiny poprzez szeroko jaszcze rozwarty otwór przyszłego pępka. Pętli lej towarzyszy grzbietowa część krezki, w której znajduję się początkowo parzyste dwie tętnica żółtkowa (aa. vitelllna*h Tętnice te ze-spalają sie w pojedynczą tętnicę krezkową górną ta. mesenterJea w per Jor która będzie zaopatrywać wszystkie części jelita pochodzące z części środkowa) jelita pierwotnego.

Wyjście pętli jelitowej do resztki pozazarodkowej jamy ciała znajdująca) się w pępowinie jest określone jako fizjologiczna przepuklina, występująca w szóstym tygodniu rozwoju. Oba ramiona pętli zawarta) w pępowin!# rozwijają się odmiennie. Głowowa część siinie rozrasta «ią na dłngość i tworzy szereg pętli wtórnych. Z niej powstanie jelito czcza i znaczna część jelita biodrowego. Ogonowa część też wydłuża się, lecz nie tworzy pętli. Z niej powstała reszta jelita biodrowego, jelito ślepe, wyrostek robaczkowy oraz część wstępująca i dwie trzecia części poprzecznej jelita grubego. Jelito ślepe powstaje jako uchyłek części ogonowej pętli. Jego część szczytowa nie powiększa się wraz z resztą i pozostaje jako wąski wyrostek robaczkowy (ryc. 81).

Dalszy rozwój jelita polega na rotacji pętli znajdującej się jeszcze w jamie dala pozazarodkowej. Potem następuje powrót odcinków j. lita pochodzących z pętli do wnętrza jamy brzusznej zarodka I dalsze ich rotacja. Rycina 81 pokazuje rotację przeciwną kierunkowi wskazówki, zegara o 90°. Osią obrotu jest wspomniana już tętnica krezkowa górna.

W trzecijn miesiącu rozwoju pętle jelitowa zostaję wciągnięte przez rozrost jamy brzusznej zarodka do jej wnętrza, przy czym wpierw wnikają części głowowe. W czasie wchodzenia do jamy brzusznej jelito ulega dalszej rotecjt w tym samym kierunku o dalsza 180°. W sumie więc rotacja sięga 220®. Dzięki temu jelito ślepe i wyrostek robaczkowy dochodzi do prawego piata wątroby.

ftjc. 81. Kdejae stadia sstacji jsśm a — Usjsieęicnsa m« prosa pępek da pąpewtay. Seypefts pącfc i rzyka Soki i mmm stanowię o* odro* a. » — oMl pęd* saejśająsej mą ;

po

tna

prasę lumy zegarowi* e —

obróć

semsca krezko**. ^kłi-* • ** y fatraabe

• m rujoisacisr hnwąge .

pekliay do jamy SiseraaiJ Miną Hep* prssi beśu z bmjnSB TST * ~ **^N*?~ ^t~-‘ -    "?^e*- •-    Mtamr »|1il [h. 4~—

•sypeH