PICT6182

Rozdział 14

Opracowywanie danych jakościowych

Wyobraźnia jest ważniejsza <xi wiedzy.

Albert F-instcin

W badaniach jakościowych proces opracowywania danych przebicia najczęściej w trzech etapach. Pierwszy etap polega na grupowaniu zebranych materiałów. Umożliwia to ich uporządkowanie, a tym samym wykorzystanie do całościowego zrozumienia zjawiska. Drugi etap to analiza tekstów umożliwiająca odczytanie i zrozumienie danych zebranych w trakcie badania. Dokonanie właściwej analizy materiałów jest ważne, ponieważ dzięki niej ujawnia się nowa wiedza zdobyta podczas badania. Trzecim etapem jest wyciąganie wniosków wypływających z opracowanych materiałów i dokonanie opisu badanego zjawiska, przypadku.

14.1. Porz.ądkowanie i grupowanie danych

Badacz po zakończeniu badania jakościowego ma do czynienia zazwyczaj z bardzo dużą ilością notatek, stenogramów, transkrypcji, dokumentów. itp. Sprawą pierwszoplanową staje się więc takie uporządkowanie materiałów, aby możliwe było ich dalsze opracowanie. Autorzy zajmujący się analizą danych jakościowych¹ przedstawiają wiele pomysłów na ustruk-

M.B. Miles. A.M. Hubcrman, Analiza danych jakościowych, przekład S. Zabiclski, Białystok 2(XX). Warto zaznaczyć, żc autorzy przytaczanej pozycji szeroko rozumieją termin „dane jakościowe" i ich postulaty metodologiczne w wielu przypadkach zaprzeczają idei badań jakościowych, reprezentowanej w tym tekście. Poprzez dane jakościowe rozumieją oni bowiem informacje nie dające się przedstawić w języku liczb, a nic materiały zebrane z zastosowaniem strategii jakościowych. Tak rozumiane dane jakościowe uzyskiwane są zarówno podczas stosowania strategii jakościowych, jaki i ilościowych. N^ic-

^niek,6re * -* «• -

^Matryce «<» reprezentacje danych podzielonych według oclonych kategorii- Maja zazwyczaj ksztah tabel, , kilkoma (nie w.ecej „iż szefc^ , kolumnami lub w ters/.amt. zawierającym, pojęcia opisujące (sympto-t przejawy, cechy charakterystyczne, zjawisko, którego matma dotv-Z Główna zasada budowania matrycy głosi, j_ż zawiera ona kilka ;    noicdync/.cj. spójnej zmiennej"². Pr/vkhHma~a _____

Matryca kategorii: współpraca

	Przejaw y wypowiedzi i zachowań uczniów	Zachowania nauczyciela
W\powiedzi uczniów stanowiące zachętę do współpracy	[bl ] .Zobacz, czy to można jakoś poprawić?" (U-3) [b2] „Pomóż mi naciągnąć ten sznurek" (U-7) itd.	N+ nauczycie! kiwa głową i uśmiecha się
Zachowania uczniów stanowiące zachętę do współpracy	[b3] Robert wyciągnął rękę do Joasi i zaprosił ją do swojej grupy itd.	N - { Jasiu, nie przeszkadzaj Robertowi")
Wypowiedzi uczniów stanowiące przejaw niechęci do współpracy	Badacz wypełnia tę kolumnę tabeli stosownymi wypowiedziami uczniów, np.: [W] ..nic pchaj się. sam sobie poradzę"	N(
Zachowania uczniów Mące przejawem niechęci do współpracy	Badacz wypełnia tę kolumnę stosownymi opisami zachowań uczniów, np.: (b3] Joasia zastania ręką przygotowywany projekt	N+ {Joasiu, pokaz Kubie co wymyśliłaś, może razem wpadniecie na jeszcze lepszy pomysł"}

^!« 'ch pomysłów może zostać jednak wykorzystanych W opracowaniu maicnałó%N zebra

z zastosowaniem metod jakościowych.

*’ Tamże.