PICT6473

1

_m«5li w sposób jasny i zrozum,nly. z uimcjęmofeią reguł ortografii. stylu pisanm. mterpunkej, lub posiadanych ^y' X^,aAX ta może także świadczyć o poztonoc wiadomości i ^ £

^niaZXIcicm analizy treściowej nierzadko są prace domowe ucz„i_{ńlv orj/ w} Jlk epo rodzaju wypracowama. N.jezysc,ej odnoś. s,_v ona do wyp_raco°^ czoiów klas starszych. Na ich podstawę nauczyciel może poznać zai„_lc^ wnma uczniów, ich postawy, poglądy, jf i PMwhne przez mci, ideały. vć „wc czy wyznawane wartość. Jednak wartość poznawcza tak pozyskaj --ii zależy w niemałej mierze od zaproponowanego przez nauczyli

przyszłości' ,    .

mogą stanowić cenny materiał poznawczy i porównawczy. Przeprowadzona na ich podstawie analiza, powinna umożliwić wyprowadzenie wniosków o ich autorach, ich planach życiowych, dążeniach, wizjach czy celach lub ideałach życiowych. Powinna także wskazać na posiadane przez ich autorów cechy intelektualne. zdolności pisarskie, literackie czy zainteresowania. Tego rodzaju informacje mogą być wykorzystane przez nauczycieli dla kształtowania określonych cech osobowych uczniów jak i rozwijania ich zdolności, umiejętności, predyspozycji czy zainteresowań.

Niceo inne informacje pozyska badacz analizując zeszyty z matematyki. Ich analiza może wskazywać na znajomość lub jej brak. zasad stosowanych w matematyce. na logikę wnioskowania, sposób abstrakcyjnego myślenia, dowodzenia. na umiejętność rozwiązywania zadań i uzasadniania własnych racji. Analiza treściowa powinna zawsze zmierzać do wskazania na poziom wiadomości ucznia z określonego przedmiotu, jak i na występujące braki w jego wiedzy, w wiadomościach i umiejętnościach z zakresu danego przedmiotu.

Analiza rysunków. Rysunki są także cennym źródłem poznawania nic tylko cech osobowych ucznia, ale także i jego „wnętrza”. Dzięki umiejętnemu odczytywaniu i zinterpretowaniu działalności artystycznej ucznia, nauczyciel ma możliwość poznania jego zdolności, niekiedy talentu, umiejętności a nierzadko i cech intelektualnych. Dokonanie oceny talentu ucznia, na podstawie jego rysunków, szkiców czy obrazów jest dość trudne, gdyż nauczyciel nic jest merytorycznie przygotowany do oceny wytworów artystycznych. Z tego względu oceny takie mogą być obarczone większymi bądź mniejszymi błędami. Pamiętać nale-ży. że nauczyciel kieruje się własną oceną, własnym odczuciem czy wrażeniem, ja ic wywiera na nim dany obraz, rzeźba, rysunek czy inny wytwór. Tc okoliczności sprawiają, ze do oceny pewnych zdolności czy predyspozycji dzieci i młodzieży należy podchodzić z wyczuciem i dużą ostrożnością. '

hv<- nr/₍-I!°,?^SUn '^,;^obrazy’ ^rzc% ^c/-y inne wytwory dzieci i młodzieży mogą io cm analizy formalnej i merytorycznej. Analiza formalna rysunków

*£SJ& ^{pCW,,C chOŻ bardZO} °*^{6ln,! wnioski} o c«hach“o«C«_h

_/liców jest podobna do analizy formalnej zeszytów. Przy ici wvt ^!$t /wracać przede wszystkim uwagę na zewnętrzne

cQ'

S gtó'V"^ic na jcgo j* c_Zys_tóirX™S^,&

5.6. Wartość poznawcza dokumentów i wytworów d Jolanta

Analiza dokumentów i wytworów działania, poza szerokim zakresem pro Nemów badawczych, do jakich się one odnoszą, dostarcza cennych mtormacj

261

takich jak np. Staranność, jego pracowność. pnrywią^nic do czyści

\* _hdu. porządku, itp-

Analiza merytoryczna, sprowadza się przede wszystkim do oceny zgodności _hncl,o rvsunku, obrazu czy rzeźby z jego odpowiednikiem w rzeczywistości nlnosi sie ona także do oceny proporcji poszczególnych elementów występuj* ,_vch na obrazie, np. osób. drzew, rzeczy, itp. do całości rysunku. Przy tatóci ^enic wytworu, ważna jest analiza występujących i akcentowanych przez auto-szczegółów na rysunku, ich ilość, kolorystyka, tlo, proporcje, itp. Na tej podziwie może odczytywać, nic tylko treści jakie autor obrazu czy rysunku pragnął wvrazić, ale także i co zamierzał zaakcentować i przekazać. Niekiedy rysunek, obraz czy rzeźba, pozwalają dostrzec i odczytać stany emocjonalne dziecka, jego ukryte pragnienia, potrzeby, tęsknotę, urazy czy własne widzenie świata i rzeczywistości. Tego rodzaju wytwory będące wyrazem projekcji. ..są jakby zwierciadłem. w którym odbijają się słabości i siła osobowości lub pewnego rodzaju równowaga zachodząca pomiędzy nimi” [B. Homowski 1970, s. 92]. Niekiedy odzwierciedlają one zainteresowania i postawy ich autorów, innymi razem są nimi potrzeby, cechy temperamentu a nawet przeżycia i stany emocjonalne. Wytwory te dają także ogólne wyobrażenie o typie wrażliwości ucznia, jego przystosowaniu społecznym, podatności na wpływy innych osób. poczucia wspólnoty, itp-

Cechą nieodłączną wytworów dzieci i młodzieży jest to, że są one osobiście wytworzone przez ich autora a nic inspirowane i ukierunkowane przez innych. Właściwość ta odróżnia wytwory dzieci od dokumentów, które są nierzadko sporządzone przez inne osoby. Z tych powodów ich treść koncentruje się najczęściej na przeżyciach wewnętrznych ich autora. Są one zewnętrznym odbiciem postrzeganej przez nich rzeczywistości.

Mimo iż analiza wytworów dzieci i młodzieży posiada wiele zalet, należy przy jej przeprowadzaniu, zachować pewien dystans i ostrożność. Umożliwia wprawdzie poznawanie pewnych procesów rozwojowych dzieci i młodzieży', ich stanów psychicznych i emocjonalnych, lecz tylko w ograniczonym zakresie i dlatego powinna stanowić jedynie pomocnicze lub dodatkowe źródło informacji.