pkm osinski
13

5. Przekładnie

S.l. Przekładnie zębate walcowe

W transmisji energii od silnika do układu roboczego pośredniczą wały, sprzęgła oraz różne inne elementy i mechanizmy, wśród których znaczącą grupę stanową przekładnie. Podstawowym zadaniem przekładni jest zmiana prędkości dni momentu obrotowego M i zadanych na jej wejściu na wymagane na wyjściu, co możni zapisać w postaci

=> A/₂,eOj.

Stosunek prędkości dwóch sprzężonych kół przekładni nazywamy przelotom kinematycznym i zapisujemy / = m,/<w₃ = n_t/n₂, a stosunek momentów obrotowych określany jest jako przełożenie dynamiczne.

Najliczniejszą grupę w napędach maszyn stanowią przekładnie mechaniczne, I spośród nich przekładnie zębate walcowe i stożkowe. Charakteryzują się one zwartą budową, a przez to stosunkowo małymi gabarytami, wysoką sprawnością przenoszonej mocy, dużą niezawodnością i trwałością, nadają się do największych mocy i największych prędkości. Kombinacje przekładni walcowych i stożkowych umożliwiają przenoszenie ruchu na wały dowolnie usytuowane w przestrzeni.

Przekładnie zębate w porównaniu z przekładniami innego rodzaju, np. pasowymi, ciernymi, łańcuchowymi, hydrokinetycznymi i indukcyjnymi, wykazują wiek zalet i dlatego znajdują zastosowanie zarówno do napędów lekkich, np. w sprzęcie gospodarstwa domowego, jak i do najcięższych, np. turbinowych w dużych elektro* wniach. Są powszechnie stosowane do napędów pojazdów, samolotów, obrabiarek i innych .maszyn.

Różnice wymiarów gabarytowych różnych rodzajów przekładni przedstawiono na rys. 5.1, a wybrane cechy użytkowe — w tabl. 5.1.

Ryt U Poglądowe porównanie rozmiarów różnych przekładni mechanicznych o takiej samej ffijjj? i prplkoKi: i| prteklidmn i panem piatkim. b) z patem klinowym, c) łańcuchowa, d) zębata

Tablica 5.1. Porównanie cech użytkowych różnych przekładni mechanicznych jednoatopniowych