256
5.1. Przekładnie zębate walcowe
257
.V Prwktadnte
Rys. S2b Zmiana wapólczynnika dynamicznego Kr dla różnych zakresów względnej prędkościobrotni} m, — prędkość kątowa zębnika. toa — prędkość rezonansowa
wewnętrznych. Zalecane wzory mają charakter raczej orientacyjny i dlatego óęnó zmierza się do określenia nadwyżek dynamicznych wewnętrznych na drodze do-
(5.82)
świadczalnej
Wzory operacyjne, przybliżone, do obliczania współczynnika dynamicznego A;, podano w [9]. Uwzględniają one w sposób uproszczony wpływ odchyłek wykonawczych. sztywności zazębienia i drgań.
Rozkład obciążenia wzdłuż zęba — współczynnik Kp. Równomierne przyleganie zębów na całej ich długości, równej szerokości wieńca zębatego, jest pranie niemożliwe. Nawet w idealnie wykonanej przekładni, wskutek odkształceń spręży* tych pod obciążeniem, położenie kół ulegnie przemieszczeniu i zwichrowaniu,jaklo pokazano na rys. 5.27. W wyniku przekoszenia zębów powstaje spiętrzenie ob-
Rys. $.27. Sumowanie aię ikutków odkształceń obu walów
Na spiętrzenie obciążenia wzdłuż zęba mają wpływ;
— błędy wykonania (odchyłki wykonawcze): błąd linii zęba, zwichrowanie mi. oierównołegłość osi.
— odkształcenia (sztywność): ugięcie wałów i ugięcie zębów, odksztiknue skręt* cc kół, głównie zębnika, odkształcenie i luzy łożysk, odkształcenie kadłuba.
Niektóre odkształcenia o przeciwnych kierunkach mogą się wzajemnie kompen-tfwiŁ
Na złagodzenie spiętrzenia obciążeń wpływają:
— dotarcie zębów, możliwe w zasadzie przy zębach nieutwardzanych,
— modyfikacja kierunku zęba,
— bocznikowanie zębów,
— podatność konstrukcyjna, umożliwiająca prawidłowe ustawienie linii zęba przy montażu lub samonastawianie się w eksploatacji (stosowana dość często r przekładniach planetarnych).
IVspólcz)mik rozkładu obciążenia wzdłuż zęba KH. definiujemy jako iloraz obciążenia maksymalnego i średniego, przypadającego na jednostkę długości zęba
(Sił)
gdzie w, jest maksymalnym jednostkowym obciążeniem na Unii styku zęba przy nierównomiernym rozkładzie obciążenia wzdłuż zęba, aa, - średnim jednostko-rym obciążeniem liniowym zęba, według zależności
przy czym Fm jest średnią wartością siły obciążającej ząb.
Jeśli znamy ślad przylegania zębów pod obciążeniem i założymy, że obciążenie rozkłada się liniowo (rys. 5.28a), to wówczas porównując pola trójkąta J > prostokąta waó. obliczymy współczynnik rozkładu obciążenia
'V *W 1
gdzie jest długością śladu pod obciążeniem.
Rjr». 5.28. Nierównomierny rozkład obciążenia na dhifola «ba A(opu | ui**t
ciążenia w jednym końcu zębów, co uwzględniamy w obliczeniach za pomocą współczynnika Kt. Ta nierównomicmość rozkładu obciążenia wzdłuż zęba je1 inaczej wyznaczana przy sprawdzaniu zębów na pitting (decyduje styk zębd* i obciążenie w okolicy walca tocznego), a nieco inaczej przy sprawdzaniu zębów oi złamanie (decyduje styk i obciążenie u wierzchołka zęba). Z tego powodu rozrób się współczynnik KH) — przy obliczaniu nacisków stykowych oraz Krt — obliczaniu zginania zębów.