pkm osinski
29

256

5.1. Przekładnie zębate walcowe

257

.V Prwktadnte

Rys. S2b Zmiana wapólczynnika dynamicznego K_r dla różnych zakresów względnej prędkościobrotni} m, — prędkość kątowa zębnika. to_a — prędkość rezonansowa

wewnętrznych. Zalecane wzory mają charakter raczej orientacyjny i dlatego óęnó zmierza się do określenia nadwyżek dynamicznych wewnętrznych na drodze do-

(5.82)

świadczalnej

Wzory operacyjne, przybliżone, do obliczania współczynnika dynamicznego A;, podano w [9]. Uwzględniają one w sposób uproszczony wpływ odchyłek wykonawczych. sztywności zazębienia i drgań.

Rozkład obciążenia wzdłuż zęba — współczynnik K_p. Równomierne przyleganie zębów na całej ich długości, równej szerokości wieńca zębatego, jest pranie niemożliwe. Nawet w idealnie wykonanej przekładni, wskutek odkształceń spręży* tych pod obciążeniem, położenie kół ulegnie przemieszczeniu i zwichrowaniu,jaklo pokazano na rys. 5.27. W wyniku przekoszenia zębów powstaje spiętrzenie ob-

Rys. $.27. Sumowanie aię ikutków odkształceń obu walów

Na spiętrzenie obciążenia wzdłuż zęba mają wpływ;

—    błędy wykonania (odchyłki wykonawcze): błąd linii zęba, zwichrowanie mi. oierównołegłość osi.

—    odkształcenia (sztywność): ugięcie wałów i ugięcie zębów, odksztiknue skręt* cc kół, głównie zębnika, odkształcenie i luzy łożysk, odkształcenie kadłuba.

Niektóre odkształcenia o przeciwnych kierunkach mogą się wzajemnie kompen-tfwiŁ

Na złagodzenie spiętrzenia obciążeń wpływają:

—    dotarcie zębów, możliwe w zasadzie przy zębach nieutwardzanych,

—    modyfikacja kierunku zęba,

—    bocznikowanie zębów,

—    podatność konstrukcyjna, umożliwiająca prawidłowe ustawienie linii zęba przy montażu lub samonastawianie się w eksploatacji (stosowana dość często r przekładniach planetarnych).

IVspólcz)mik rozkładu obciążenia wzdłuż zęba K_H. definiujemy jako iloraz obciążenia maksymalnego i średniego, przypadającego na jednostkę długości zęba

(Sił)

gdzie w, jest maksymalnym jednostkowym obciążeniem na Unii styku zęba przy nierównomiernym rozkładzie obciążenia wzdłuż zęba, aa, - średnim jednostko-rym obciążeniem liniowym zęba, według zależności

_w 1 i _ mm

^mT i i

przy czym F_m jest średnią wartością siły obciążającej ząb.

Jeśli znamy ślad przylegania zębów pod obciążeniem i założymy, że obciążenie rozkłada się liniowo (rys. 5.28a), to wówczas porównując pola trójkąta J > prostokąta w_aó. obliczymy współczynnik rozkładu obciążenia

(5-83)

'V *W ¹

gdzie jest długością śladu pod obciążeniem.

Rjr». 5.28. Nierównomierny rozkład obciążenia na dhifola «ba A(opu | ui**t

ciążenia w jednym końcu zębów, co uwzględniamy w obliczeniach za pomocą współczynnika K_t. Ta nierównomicmość rozkładu obciążenia wzdłuż zęba je¹ inaczej wyznaczana przy sprawdzaniu zębów na pitting (decyduje styk zębd* i obciążenie w okolicy walca tocznego), a nieco inaczej przy sprawdzaniu zębów oi złamanie (decyduje styk i obciążenie u wierzchołka zęba). Z tego powodu rozrób się współczynnik K_H) — przy obliczaniu nacisków stykowych oraz K_rt — obliczaniu zginania zębów.