r
Charakterystyka istoty bonów pieniężnych
Bony pieniężne to instrumenty na okaziciela, emitowane przez bank centralny, mające charakter dyskontowy, zdematerializowane, czyli stanowiące zapis w elektronicznym rejestrze. Bony podlegają wykupowi według nominalnej wartości, po z góry ustalonym upływie okresu od daty zakupu, do terminu wykupu. Pierwsza emisja bonów miała miejsce w lipcu 1990 r. Emisję bonów kontynuowano do roku 1992 i wznowiono po przerwie w końcu 1994 r.. Bony pieniężne w przeszłości były emitowane na różne okresy: 14, 28, 30, 91 i 182 dni od 2005 roku jest to okres 7 dni. Minimalny poziom rentowności bonów pieniężnych wyznacza tak zwaną stopę referencyjną NBP.
Emisja bonów pieniężnych była wykorzystywana przez bank centralny, jako instrument oddziaływania na poziom płynności w sektorze bankowym i od roku 1998 stanowi podstawowy instrument w ramach operacji otwartego rynku. Celem NBP było absorbowanie nadwyżki płynności i przeciwdziałanie osłabieniu kondycji finansowej w systemie bankowym poprzez wpływanie na krótkoterminowe stopy procentowe rynku międzybankowego, dążenie do oprocentowania jednotygodniowych lokat międzybankowych na poziomie zbliżonym do stopy referencyjnej, ustalanej przez RPP. Od 2008 roku emitent podejmuje interwencje umożliwiające kształtowanie stawki POLONIA w pobliżu stopy referencyjnej.
W pierwszym etapie ich funkcjonowania utrudnienie w obrocie stanowiła materialna postać i brak odpowiedniego organizatora rynku wtórnego, zapewniającego dostateczną płynność. Z dniem 1 marca 1991 zaczął działać rynek wtórny bonów pieniężnych. Dzięki wprowadzeniu wtórnego obrotu bonami pieniężnymi instrument ten uzyskał większą płynność i stał się bardziej atrakcyjną formą lokaty kapitału dla inwestorów. Usprawnieniem w funkcjonowaniu rynku bonów pieniężnych było połączenie we wspólny Rejestr Papierów Wartościowych (RPW) od 2003 roku osobnych rejestrów bonów pieniężnych i skarbowych. W ramach tego rejestru prowadzone są rachunki i konta depozytowe tych instrumentów oraz przeprowadzane na nich operacje. Uczestnicy RPW składają w NBP zlecenia za pomocą systemu elektronicznej wymiany danych. Uczestnicy przesyłają zlecenia do NBP od 800 do 1700, w dniu realizacji operacji.
Bony pieniężne są sprzedawane na przetargach, w piątki, na podstawie ofert zakupu zgłoszonych do godziny 11:00 w dniu przetargu. Oferta powinna zawierać nominalną wartość przewidywanego zakupu bonów, deklarację ceny za każde 100 zł wartości nominalnej przewidywanego zakupu, a także sposób realizacji zapłaty w sytuacji akceptacji oferty
1