polski ubior6

a

czepiec, zwany kruselerem, niemal równocześnie wystąpił w Czechach i na Śląsku, następnie przeszedł do Niemiec, gdzie przetrwał jeszcze do XV w. Dalej na zachód czepiec ten w zabytkach sztuki nie występował, nic był na przykład znany we Francji.

Wytworny i wiele starań wymagający czepiec płócienny w Polsce uwidoczniony jest na nagrobkach książęcych i kobiet pochodzenia szlacheckiego (rys. 37, 38), a także w dziełach sztuki religijnej, najczęściej na wizerunkach św. Marii Magdaleny, jak na przykład na hermie srebrnej, złoconej, z fundacji króla Kazimierza Wielkiego dla kościoła w^r Stopnicy (rys. 59). Zarówno w doborze modeli zawicia, jak i czepców zarysowuje się zależność od stopnia zamożności kobiet. W XV wdeku czepce zamożnych szlachcianek i mieszczek noszone były na stelażu wepchanym i uformowanym ze sztywnego płótna, obciąganym barwnym aksamitem, złotogłowiem lub adamaszkiem. Należy zaznaczyć, że formy tych czepców były zbliżone do wzorów flamandzkich (rys. 60 i 61). W Polsce wśród różnorodnych czepców’ zdecydowanie brakuje wysokiego stożkowego nakrycia głowy, zna-

c

60. Czepce, około 1480 r.: a-c - obciągane tkaniną barwną ze złotogłowiem,

ozdobione siatką lub sznureczkiem złotym ; d-f - wypychane włosiem i obciągane barwną tkaniną