przybywali ze swoimi towarami kupcy włoscy, angielscy, francuscy, hiszpańscy, ormiańscy i inni. Znajdowali oni w Polsce korzystne rynki zbytu swoich towarów, bo za mało troszczono się u nas o rozwój rodzimego rzemiosła. Brak ochrony i poparcia dla rzemiosła krajowego wyrażał się między innymi w wywożeniu z Polski surowców, przede wszystkim wełny i lnu, a przywożeniu produktów przemysłowych, które konkurowały na rynku z wyrobami polskich rzemieślników i na skutek korzystnej dla siebie polityki celnej coraz bardziej wypierały produkty krajowe. Spowodowało to, że import zaspokajał nie tylko popyt feudałów i bogatego mieszczaństwa, ale także bogatszego mieszczaństwa oraz zamożniejszego chłopstwa.
Intensywny rozwój handlu tkaninami pociągnął za sobą rozwarstwienie wśród kupców i ich specjalizację. Dotychczasowi kupcy hurtownicy specjalizowali się np. w handlu suknem (sukiennicy) czy jedwabiem (bławatnicy). Obok wielkiego handlu hurtowego rozwijał się handel detaliczny, znajdujący się w rękach drobnych kupców, tak zwanych kramarzy, i częściowo także rzemieślników, którzy sprzedawali wytwarzane przez siebie towary. Wspomnieć również należy, że rozwijał się, zwłaszcza w 2 połowic XVI wieku, handel obnośny — prowadzony między innymi przez Szkotów, którzy sprzedawali swoje towary wśród mniej zamożnych mieszkańców miasteczek i wsi. Były to najczęściej tasiemki, wstążki, pasmanteria, tanie płótno, grzebienie, nożyczki itp.
Handlem tekstylnym zajmowali się osiedleni Włosi, mający rodzinne powiązania z kantorami hurtowników' w Italii. Ich domy handlowe przyjmowały zamówienia dworu królewskiego, możnowładztwa, szlachty oraz zamożniejszego mieszczaństwa. Za pośrednictwem kupców włoskich sprowadzano do Polski cenne złotogłowia florenckie o skomplikowanej wieloosnowowcj i wielowątkowej strukturze. O efekcie tych tkanin stanowił wątek złoty lub srebrny, na którego tle deseń występował w postaci barwnego rysunku. Z Włoch sprowadzano także florenckie „telety", wzbogacane często wątkiem złotym, wprowadzanym do tła w partiach deseniu, oraz aksamity strzyżone i pętelkowe, przywożone z Genui, Florencji, Lukki i Neapolu. Poważną
52