polski ubior
5

2. Haft zloty na bizantyjskiej tkaninie jedwabnej podszytej skótą, ze ilndaini guzów metalowych, początek XIII W.

tekturą, jak na przykład postacie fundatorów kościoła NPMarii na Piasku we Wrocławiu. Szczegóły ubiorów z XII w. ukazują także płaskorzeźby na trzonach kolumn w kościele ponorbertań-skim Sw. Trójcy w Strzelnie. Niezwykle cennym źródłem dla poznania ubioru polskiego 2 połowy XII w. są Drzwi Gnieźnieńskie, które odtwarzają w przedstawionych scenach z życia św. Wojciecha, jak też i w rzeźbach obramienia, ubiór)' nie tylko dworskie i drużyny wojskowej, ale i odzież ludu pracującego z okresu panowania Bolesława Krzywoustego. Odnaleziony w romańskiej krypcie kościoła w Wiślicy ryt przedstawiający postacie z 2 połowy XII w. podaje szczegóły ubiorów, zbliżone do zachowanych na innych zabytkach polskich tego okresu.

Na kształtowanie wyobrażeń o polskim ubiorze średniowiecznym niebagatelny wpływ wywarły źródła pisane, informujące najczęściej o przepychu ubiorów na dworze polskim. Najwcześniejsza wiadomość o odzieży Słowian Zachodnich pochodzi z 2 połowy wieku X, z opisu Ibrahima ibn Jakuba, który określa krój ich ubiorów. Pisze on, że Słowianie Zachodni, to jest Polacy i Czesi, nosili szaty przestronne.

Zaznacza jednak, że rękawy ich ubiorów były zwężone. Prawdopodobnie ta wzmianka arabskiego podróżnika skłoniła do poszukiwania odrębności ubioru zachodniosłowiańskicgo i różnic w stosunku do ubioru Słowian Wschodnich. Hipoteza odrębności ubiorów Słowian Zachodnich nie ma jednak uzasadnienia w zachowanych materiałach ikonograficznych ani w innych źródłach pisanych.

W sąsiednich krajach zachodnich, na przykład w Niemczech, forma ubiorów wykazywała wpływy bizantyjskie w kroju i zdobieniu.

Również powszechne było używanie tkanin bizantyjskich na stroje dworskie. Podobnie było na dworze czeskim, gdzie wzorowano się nawet na szczegółach takich jak perłami naszywane obuwie książęce

15