Bez tytułu ę ;; ,,, c/r,
byli do sowieckich obozów koncentracyjnych - łagrów (tworzących GUL AG). Były one___M ° łS
rozmieszczone w miejscach o skrajnie niedogodnych wamnkachlc[imatycznych - na dalekiej północy H •1 c (Półwysep Kola, Workuta, wybrzeże Morza Białego) łub w~sródkowoajatyckich stepach. Więźniów dziesiątkowała niewolnicza, niezwykle ciężka praca (na przykład przy wyrębie lasu FubUkładaniu linii kolejowych) i bardzo niskie temperatury w zimie. Śmiertelność w łagrach była olbrzymia. Według szacunków historyków włagrach mogło zostać osadzonych w latach 1939-1941 od około 30 tys. do
jOjŁobywateli II RB ~~ TłFPOeiftO
Inną formą represji stosowaną wobec Polaków na terenach włączonych do ZSRR były masowe deportacje. Odbyły się one w czterecły głównych falach. Trzy miały miejsce w 1940 r. (luty, kwiecień^ i czerwiec), aośtatma w 1941 rTTprzełom maja i czerwca). Te wywózki, według najnowszych fYH Crf
ustaleń, objęły około 325 tys. osób, z czego 210 tys. to Polacy. Poza nimi deportowano *J)q przedstawicieli innych narodowości zamieszkujących ziemie przedwojennego państwa polskiego:
Ukraińców, Białorusinów i Żydów. I , fDOCjPt
Stalinowi zależało na zlikwidowaniu polskich elit. Temu celowi służyło wymordowanie polskich pQ. S^gIt oficerów wziętych doniewoirpAdczairka^ radzieckiej przebywało'ók. ĘLfT
TSTysięcy polskich oficerów - przedstawicieli inteligencji^duchownych, lekarzy, urzędników. Zostali oniTimTeszczeni w trzech obozach jenieckich: w Starobielsku, Kozielsku! Ostaszkowie. Decyzją Biura Politycznego WKP(b) z 5 III 1940 r. mieli oni wszyscy rozstrzelani. Podjęto także decyzję o likwidacji ok. 11 tys. osób przetrzymywanych w sowieckich więzieniach. Egzekucje rozpoczęto na początku kwietnia i trwały do połowy maja. Oficerowie przetrzymywani w Kozielsku zostali_ zamordowani w Katyniu. Ci, których więziono w Ostaszkowie byli mordowani w Kalininie (dziś Twer),~zas polscy oficerowie ze Starobielska przywożeni byli do siedziby NKWD w Charkowie i tam zabijani. W egzekucjach zginęło ponad 14,5 tys. polskich oficerów. Z 11 tys. przebywających w sowieckich więzieniach Polaków przeznaczonych na śmierć decyzją biura politycznego zamordowano ponad 7 tysięcy.
H KOSCKW* KjprrouCfcl
Sowieci uderzyli także w Kościół katolicki - powszechnie uważany za ostoję polskości.
Rekwirowano ziemie kościelną, plebanie. Wielu ksiązcy zostało aresztowanych. Zamknięto część klasztorów a także większość seminariów duchownych.
Polakom odbierano przedsiębiorstwa do nich należąceTkamienice, rozparcelowano także majątki ziemskie. Władze sowieckie rozpoczęły także kolektywizacje rolnictwa na ziemiach włączonycłrdo
żśrr
CGL
Jeszcze większy terror panował na ziemiach okupowanych przez Niemcy. Celem władz --- ^
hitlerowskich na ziemiach włączonych bezpośrednio do Rzeszy była ich całkowita i szybka QcO germanizacja. GeneralńlTGubematorstworniało zaś dostarczaćJ^iemcom siłę robocz^ późniejjstać sTę Terenem niemieckiego osadnictwa, Polacy mieli zaś zostać wysiedleni na Śyberię.
Niemcy podobnie jak władze sowieckie chcieli zniszczyć polskie elity. W Generalnym Gubernatorstwie początkiem rozprawy z inteligencją polską była tzw. Sonderaktion Krakau. Odbyła'' się ona 6 IX 1939 r. w Krakowie. Wówczas to podstępnie aresztowano 183 uczonych z V v
Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczej. Następnie wywieziono ich do obozu 0? ‘X AS koncentracyjnego w Sachsenhausen. Na skutek ostrej reakcji opinii międzynarodowej i zabiegów dyprgmafyćżnych naukowców w 1940 r. wypuszczono z obozu. Ale 19 spośród nich nie przeżyło niewoli. Podobna akcja miała miejsce w tym samym roku podobną akcją przeprowadzono na .
katolickim Uniwersytecie Lubelskim (aresztowano 14 pracowników naukowych tej uczelni). i i
Rozprawą z tzw. "polskim elementem przywódczym" była też akcja AB. Rozpoczęła się ona 30 III H L -AJ 1940 r. Jej celem była eksterminacja polskich elit. Objęła najważniejsze ośrodki miejskie Generalnego \SKQ Gubernatorstwa: przede wszystkim Warszawę, ale także Lublin, Kraków i Radom. Aresztowań a potem rozstrzeliwań dokonywano na podstawie wcześnieTprzy.gotowanycłrłistmób. Śmierć w wyniku tej akcli_pQnk)iiłQ_wi£lu-wybitnychLPQlakaw^ np. Maciej Rataj - marszałek sejmu IIRP7
Strona 2