przepis20010

piegus©

Są 3 rodzaje rozmieszczenia:

•    skupiskowe - najczęstsze, np. u roślin rozmnażających się przez rozłogi, u mrówek czy u zwierząt stadnych, co ułatwia im polowanie, ochronę młodych i eliminację innych ze swojego terytorium

•    równomierne - niektóre ptaki zmaieszkujące małe wyspy utrzymując odległości pomiędzy sobą poprzez agresywne interakcje sąsiedzkie

•    równomierne - las posadzony przez człowieka, krzewy na plantacji

•    przypadkowe-okrzemki w jeziorze, motyle, mniszek lekarski

Jeżeli jest brak jakiegoś gatunku, to pytanie, czy rozproszenie ogranicza rozmieszczenie. Jeżeli tak, jest nieodpowiedni czas albo niedostępna powierzchnia. Jeżeli nie, to czy zachowanie ogranicza rozmieszczenie. Jeżeli tak, to mamy do czynienia z selekcją środowiskową. Jeżeli nie, mamy czynniki biotyczne, czy one ograniczają. Jeżeli tak, to może być konkurencja, choroba. Jeżeli nie, mogą to być czynniki abiotyczne, np. środki chemiczne (woda, tlen) lub fizyczne (temperatura, światło).

Zagadnienia związane z rozmieszczeniem i liczebnością gatunku mogą być rozpatrywane na poziomie pojedycznych gatunków, jak i na poziomie wielogatunkowym. Każdy poziom organizacji biologicznej charakteryzuje się określonymi cechami i z każdym z nich związany jest określony zbiór problemów badawczych, np. cechą populacji jest zagęszczenie i właściwości tej nie może posiadać osobnik. Cechą zespołu ekologicznego jest różnorodność gatunkowa, właściwość, której nie może mieć populacja. Ekolog badający mechanizm zmian liczebności populacji wyjaśnia je na podstawie oceny procesów rozrodu, lecz swoje wyniki interpretuje w kontekście znaczenia dynamiki pojedynczych populacji w funkcjonowaniu zespołu lub całego ekosystemu.

Zdaniem niektórych ekologów podstawową jednostką ekologiczną jest ekosystem. Przypisywaniu mu szczególnego znaczenia jest ważne z punktu widzenia człowieka, ale jest to jeden z poziomów zainteresowań ekologów. Stopień poznania naukowego na różnych poziomach organizacji biologicznej jest różny. Im wyżej, ta wiedza jest coraz mniejsza, ponieważ występuje złożoność procesów zachodzących na wyższych poziomach organizacji i zmniejsza się możliwość poprowadzenia badań w warunkach eksperymentalnych, doświadczalnych.

Współczesna ekologia rozwija się intensywnie w 3 kierunkach:

1.    badania zespołów ekologicznych i ekosystemów z użyciem technik eksperymentalnych i analizowanie ich jako układów wielogatunkowych przetwarzających materię i energię

2.    próba interpretacji rzeczywistości ekologicznej ukształtowanej przez procesy doboru naturalnego z wykorzystaniem najnowszych zdobyczy ekologii i ewolucjonizmu. Szczególne znaczenie mają tutaj badania z zakresu ekologii behawioralnej dające możliwość ewolucyjnej interpretacji ekologii pojedynczych osobników

3.    ekologia ochroniarska, a wiec działania związane z kształtowaniem środowiska. Ten kierunek zaczął dominować zarówno na forum naukowym i politycznym stając się podstawą koncepcji zrównoważonego rozwoju, czyli tzw. ekorozwoju. Termin ten został wprowadzony w 1972 roku na konferencji ONZ w Sztokholmie. Zrównoważony, czyli trwały, stabilny, samopodtrzymujący się rozwój zwany też ekorozwojem jest podstawą realizacji założeń ery ekologicznej. Ma on zastąpić dążenie do wzrostu gospodarczego, które cechowało erę przemysłową. Dalsze utrzymanie nieograniczonego wzrostu gospodarczego nie jest możliwe ze względu na ograniczoność zasobów Ziemi. Ekorozwój jest kreowaniem rozwoju bez destrukcji zasobów przyrody.

Obejmuje on:

•    długotrwale wykorzys anie naturalnych zasobów odnawialnych

•    efektywną eksploatac ę nieodnawialnych źródeł energii

•    utrzymanie stabilność procesów ekologicznych i ekosystemów

•    ochronę różnorodności genetycznej oraz ochronę przyrody

•    zachowanie i polepszenie stanu zdrowia ludzi, bezpieczeństwa, pracy i dobrobytu

Na zrównoważony rozwój wpływają 3 główną elementy:

1.    gospodarowanie zasobami

2.    produkcja i usługi

3.    sterowanie mobilnością

Osiągnięcie tego modelu wymaga wzrostu świadomości ekologicznej i doceniania wartości ekologicznej. Nasz wiek ma być tym, I' ńry stworzy mechanizmy zrównoważonego rozwoju.

UCrrnSnr\bśvAi ioijr\vovv^    —>    i.\CAOYO^WO|-

I ^osobnik - twór wyodrębniony w czasie i przestrzeni wykazujący właściwości istot żywych

populacja - grupa osobników tego samego gatunku, która wspólnie w tym samym czasie zasiedla konkretny obszar

Określenie granic populacji czasami jest bardzo proste, np. myszy na wyspie. Najczęściej granicę musimy rozstrzygać arbitralnie. Organizmy, które tworzą populację, to mogą być pojedyncze osobniki, mogą być organizmy o formie modularnej. W tych organizmach o budowie modularnej z p zygoty wyrasta moduł, który może dawać początek innym modułom, aż powstanie jakiś ^ skomplikowany twór. Forma i czas wzrostu takich struktur nie są określone, nie są przewidywalne. ^ Przykłady: większość roślin, gąbki, stułbiopławy czy koralowce. Rośliny naczyniowe wzrastają przez jp tworzenie kolejnych modułów, z których każdy składa się z jednego liścia, pąka i odcinka pędu. Również kwiat może być uznany za rodzaj modułu. U niektórych organizmów modularnych, jak na

0    przykład drzew, dominuje wzrost elongacyjny, czyli na długość. Inne organizmy jak trawy czy gąbki wytwarzają odgałęzienia boczne.

o

Qe.net

Połączenia pomiędzy organizmem macierzystym a modułami mogą zaniknąć i wtedy powstają _ organizmy samodzielne rozdzielone w przestrzeni, ale identyczne genetycznie. Są to tak zwane ramety. Pływające rośliny wodne, np. rzęsa rozdzielają się na poszczególne ramety podczas wzrostu. Niekiedy pojedynczy klon, czyli gefaet, może rozprzestrzeniać się na znacznym obszarze. W >i=przypadku pojedynczych osobników tworzących pifeffiSdę. jej zagęszczenie można łatwo wyrazić, O natomiast w przypadku organizmów modularnych, należy rozróżnić poszczególne ramety.

Struktura wiekowa populacji jest prażona względną liczbą osobników należących do

¹    poszczególnych klas wieku. Klasy wieku można tworzyć w określonych przedziałach wiekowych, np. ’ ^miesięczne, roczne, ale można też tworzyć grupując ich kolejne stadia rozwojowe, np. jaja, larwy,

poczwarki czy formy dorosłe.

O Stała zrównoważona struktura wiekowa populacji jest wtedy, gdy proporcje ilościowe pomiędzy P poszczególnymi kolejnymi stadiami wieku, są względnie stałe. Obrazem takiej struktury wiekowej _$) jest piramida, której kształt nie zmienia się, gdyż rozrodczość i śmiertelność w poszczególnych latach jest stała. Niezmienna struktura wiekowa populacji występuje wtedy, gdy tempo jej wzrostu jest a więc liczebność populacji ani nie wzrasta, ani nie maleje, a struktura wieku osobników jest trwała i utrzymuje się w czasie.

Page 8 of 52