Rodzaje i gatunki literackie 4 Analiza tekstu epickiego

RODZAJE I GATUNKI LITERACKIE. ANALIZA TEKSTU

° miejsce akcji

-    gdzie rozgrywa się akcja?

-    jakie są prawa rządzące tym światem?

3.    Przedstawienie fabuły:

° akcja

-    o czym jest przedstawiona historia?

-    w jakim celu została opowiedziana? ^e bohaterowie

-    czy są to postacie główne, poboczne czy epizodyczne?

-    czy są to postacie pasywne czy aktywne?

-    czy są to postacie dynamiczne czy monumentalne?

-    jakie mają cechy?

-    jaka jest motywacja ich działania?

-    jakie są efekty ich działania?

-    jakie są ich wzajemne relacje?

-    w jaki sposób mówią?

-    jak się ubierają?

⁹ tytuł utworu

-    jaka jest rola tytułu?

4.    Język tekstu:

-    czy mamy do czynienia z indywidualizacją języka postaci?

-    o czym świadczy język, którym mówią bohaterowie?

-    czy mamy do czynienia ze stylizacją?

-    jaki jest styl tekstu - niski czy wysoki?

5.    Kontekst literacko-historyczny:

-    czy w tekście widoczne są jakieś nawiązania?

-    czy utwór osadzony jest w jakimś stylu?

-    czy widoczne są w tekście odwołania do biografii autora?

-    czy biografia autora ważna jest przy interpretacji tekstu?

-    czy jakieś wydarzenia historyczne przyczyniły się do powstania utworu?

-    czy jakieś wydarzenia historyczne są tematem utworu - jeśli tak, to w jaki sposób prezentowana jest historia?

POJĘCIA NIEZBĘDNE PRZY ANALIZIE TEKSTU EPICKIEGO

Akcja - układ zdarzeń przedstawionych w utworze, które zaistniały dzięki działaniom bohatera i wpłynęły na jego losy. Zdarzenia te są połączone związkiem przyczynowo-skutkowym i następstwem chronologicznym. Głównym elementem i siłą napędową akcji jest konflikt, czyli sprzeczność dążeń postaci. Akcja może mieć wyraziste rozwiązanie - bohater osiąga wymarzony cel lub ponosi klęskę - albo, w przypadku kompozycji otwartej, nie znamy efektu działań bohatera. Akcja może mieć różnorodny przebieg:

-    jednokierunkowy układ zdarzeń prowadzący do rozwiązania,

-    zdarzenia początkowo rozwijające się w jednym kierunku dochodzą do pewnego momentu - punktu zwrotnego, i zmieniają diametralnie swój bieg,

-    zdarzenia są splątane i zawikłane, rządzi nimi perypetia, czyli nagły przełom, odmiana losu, powikłanie akcji,

-    w utworze jest kilka równorzędnych (równoległych) akcji łączących się ze sobą.

W utworze może pojawić się przedakcja (opowiadanie o wcześniejszych losach bohatera, czyli o ty, co wydarzyło się przed rozpoczęciem akcji utworu) i poakcja (informacja o dalszych lo-

287