SAM
99

W irakcie trwania potencjału czynnościowego komórka m.s. ma ograniczoną zdolność do reagowania na kolejne bodźce. Ograniczenie tej zdolności nosi nazwę refrakcji. Rozróżnia się okres refrakcji bezwzględnej, okres refrakcji względnej oraz fazę ranliwą. Okres refrakcji bezwzględnej obejmuje fazę 0,1,2 i część fazy 3 - w tym czasie żaden bodziec nie jest w stanie wyzwolić nowego potencjału czynnościowego- Okres refrakcji względnej - występuje w fazie 3 i trwa od wartości potencjału ok. -6SmV prawie do końcu fazy 3 (w przybliżeniu odpowiada wierzchołkowi zalamka T) - w tym czasie tylko silny bodziec, może wyzwolić pobudzenie komórki. Faza ranliwą to okres zwiększonej pobudliwości, występuje w końcowym okresie lazy 3 i początkowym fazy 4. W czasie jej trwania nawet slaby bodziec może wyzwolić pobudzenie dodatkowe. W t-.KG odpowiada ramieniu

/stępującemu zalamka T.

Przesuwanie sńf frl/i pobudzenia.

•30 nV

Refrakcja a liny potencjału czynnościowego

1 - refrakcja bezwzględna li - refrakcja nry/ędna C faza ranlnea

Prąd czynnościowy

---------1+ + + + łtłłtt

i I' + + + + + +;-----------

i kierunek fali pobudzenia

+ ł + + HU-----------

_________1+ + + + + + F + + +

błona komórkowa I błona komórkowa zdepolaryzowana    spolaryzowana

Przewodzenie bodźców polega na wzbudzaniu potencjału czynnościowego w kolejnych spolaryzowanych komórkach ukł. przewodzącego i w komórkach mięśniowych, l ala pobudzenia przesuwając się w komórkach mięśniowych jest niejako wędrującą strefą przczblonowego wyrównywania gradientów jonowo-elektrycznych potencjału czynnościowego.

Fizyczne podstawy elektrokardiografii.

Różnice potencjałów, będące efektem sumarycznych zmian napięcia elektrycznego generowanego przez całe serce, mierzy się na powierzchni ciała za pomocą galwanometrti, który jest najistotniejszą częścią elektrokardiografu Elektrody znajdujące się u dwóch punktach na powierzchni ciała połączone z gaiwanometrem.stanowią obwód elektryczny zwany odprowadzeniem Prąd płynący od strony napięcia wyższego ku niższemu, powoduje wychylenie wskazówki galwanomclru, które zostaje zarejestrowane jako krzywa elektrokardiograficzna. Przy ocenie wytwarzanego przez serce pola elektrycznego wykorzystuje się sformułowaną przez Einlhovena koncepcję opuit.i na trzech założeniach:

1.    Serce mo/na porównać do dipola, czyli układu pary biegunów •-dodatniego i ujemnego, tworzących najprostszy generator energii elektrycznej.

2.    Serce znajduje się w środku geometrycznych tkanek, w których panują identyczne warunki przewodzenia prądu.

3.    Punkty połączeń obu kończyn górnych i lewej kończyny dolnej z tułowiem są wierzchołkami trójkąta równobocznego, w środku którego znajduje się serce.

Cklpmuadsenh kimesynouc dnaifricytuum cfZjpkbue e fruną Einihmcna)

3