Scan 40 Kopia

rakterystycznc Jest poruszanie się tuż nad podłożem. Takie orzęski M zazwyczaj spłaszczono, a często struna zwrócona clu podłoża Jest wklęsła l*o tej stronic ciała może u nich występować specjalny typ roimkszczania rzędów rzęsek, tworzących tzw. powierzchnię tigmotaktyczną lub te* następuje zlanie się grup rzęsek i wykształcenie tzw. cirri. na których opiera się poruszający się orzęsek. Obłe te modyfikacje orzęsienla s.t charakterystyczne dla określonych grup orzęsków.

Wśród Ci.wt.i występują lakte gatunki osiadłe. Jedne z nich. posisda-j-ic kurczliwą nóżkę, zachowują pewną możliwość ruchu. Inne zai mają Jedynie możliwość skurczu ciała. Istnieją równiej gatunki, głównie spośród pasożytów, całkowicie pozbawione możliwości ruchu. Gatunki osiadłe mają zazwyczaj złożony cykl życiowy, w którym występuje orzęsiona ruchliwa forma młodociana, zwana forontem oraz forma osiadła, zwana łrofontein.

Kkologia. 1’od względem trybu życia Ciiiota są gru|iq bardzo różnorodną. Zajmują wszelkie środowiska, w których można znaleźć odpowiednią ilołć^wó3y^_Orzę»ki można spotkać zarówno w toni wodnej. Jak i na dnie zbiorników oraz na wszelkiego rodzaju podwodnych przedmiotach. Mogą się one Um poruszać swobodnie lub być przytwierdzone do podłoża. 1-lcrne gatunki występują w piasku dna zbiorników wodnych oraz w glebie, gdzie ich siedliskiem Jest woda otaczająca poszczególne ziarenka piasku. Szereg gatunków I grup orzęsków jest pasożytami I występuje zarówno na. J»k i w różnych organizmach zwierzęcych, głównie wodnych.

Wymagania pokarmowe orzęsków Uktę są bardzo zróżnicowane. Większość gatunków oddywiajrię bakteriami oraz różnorodnymi szczątkami roślinnymi. Istnieją także gatunki odżywiające się związkami organicznymi rozpuszczonymi w wodzie, nałożą tu liczne mprobłonty i niektóre pasożyty. Wiele gatunków Jest drapieżnikami i odżywia się innymi piirwolnLakami lub drobnymi bezkręgowcami. Niektóre pasożyty mogą Ukżc pożerać Ukic elementy jik np. tłuszczony nabłonek Mrtoroi Itp.

Orzęski szczególnie w ortatnich latach auły się częstym obiektem różnorodnych prac ekspcrymenUlnych i to nie tylko o charakterze proto-zoołoglcznym. lecz także typowo fizjologicznych 1 biochemicznych SUło się to na skutek ugruntowania się pozycji orzęsków z rodzaju Paramtclum I Tctruhymma Jsko zwierząt laboratoryjnych Szczególnie wyróżnia się tu gatunęk Telrehymcno pyriformli, który może być hodowany na pożywce całkowicie pod względem chemicznym zdefiniowanej. DodaSkowym czynnikiem skłaniającym do wyboru orzęsków jako zwierząt laboratoryjnych jest możłiwoić uzyskania dużej liczby generacji w krótkim czasie oraz stosunkowo mała pracochłonność i koszt utrzymania hodowli. Orzęski bywają takie używane do testowania substancji farmakologicznie czynnych oraz Jsko biologiczny wskaźnik zanieczyszczenia wody.

Przegląd systematyczny. Systematyka Clliafo Jest stosun-

IM owo /lotom I roi budów .im Uległa om ostatnio doe*6 duiym prreobia-leniom w związku z Uwiną nowych Inlorimcji, dostarczonych przede wriystkim przez badania nad rozmieszczeniem orzę«icni». przebiegiem preceiów morfORciiciy i stoimlogcnczy, a takie przez badania z utyciem mikroskopii dek tronowej. Przedstawiony ponitej aystein oparty J**t gl6w-nic r.a koncepcjach de Puytoroca l Innych autorów franrucklch oraz Coc Ilon.

W obrąbie Clłleta wyrótnla się trzy obszerne gromady: Kiitelo/rcp-niinopliord, OtljołiymenopWa i Poiyhynenophora.

Typ: CllMta — ormM

t. Gr.aad*: KKfloJreon-.ino^Jiori I. lUdcrunuiŁi: CynsOIIOMfił

I.    Rząd: PrimocUlalUo X Ku.4 KeryorrllrrMa » Rł»i): proiloHwlida

L lYdrząd: drcMjIotMfiM X 1‘cJlMd: Proiiomltiiu:

1. Podrzyt: P/0'OtonUM

« Krwi IJupiorłCa

y Itz*l: PtenroitJ^r.la i POdCrcenada: V<«ilh»:i/rr₄ I Rząd: Trlcą«r<K*»!ld«

X llŁlJ CMpsdUs X Riąd: fMhtMtmorpSUa z IWdrromadi: Jlyjonon-.irc

J.    Ki*l: łycAytwcIkił

z Hu); Kdiiuii.ta

t. Pod rząd: łfsMultss 3 PodtlĄi: WtrroIlioMriM X Rząd: CyrIOjAorida i. Riąd: Chnatrichiit I. liidrząd. rzoprmnilM 1 Fodrząd; rc.roocwn.iM i Itry): RAyccAodldi « Utył itPMfOSMdkU

I. IMdnąd; ApoiiotMiiea 1 Pcdrzid: AMMUfopfceftea X Padrząd: PilllwttrtM t. ludetomzda: .Vurt»'M

1    Rząd; J.rterKa

t. Podnyl: Piozennu X Podrzyj; RsdłOMfM

V IV    -----------

* I lĄ*i *»«7T*05*«dlW

»    0:ip>*,yntnop\<>ra

I Pcdgeimsda'. łlyir.otouociaM I. Rząd. Hjw.-couomilHi

I. Ivdnąd: rciroZyntnlM z Podnyd: OakryaglcsdM X Pnlrry): iwikuMh

2    Kryl Srclicociiicrats

197