scan0092 2

122

W produkcji drożdży paszowych często suszy się pozostałość po fermentacji. zawierającą, obok biomasy mikroorganizmów, nie zużyte składniki serwatki. Uzyskuje się w ten sposób preparaty paszowe zawierające 15-18% białek.

10.4.5. Hodowla na wywarze gorzelnianym

Charakterystyka surowca

Wywar gorzelniany jest produktem ubocznym powstającym w gorzelniach. Jest to ciecz wyczerpana, pozostająca po oddestylowaniu etanolu z płymrpo fermentacji etanolowej. Zawiera ona wiele składników pokarmowych. W wywarze znajdują się, pochodzące z surowca, sole mineralne, część nieprzefer-mentowanych heksoz i dwucukrów, pentozy, celuloza. W czasie^- fermentacji powstają substancje, które później znajdują się w wywarze: gliceryna, niektóre kwasy organiczne. Skład wywaru zależy od użytego w procesie fermentacji surowca.

W tablicy 10.10 przedstawiono przykładowe składy wywaru melasowego, ziemniaczanego i zbożowego.

Tablica 10.10

Przykładowy skład wywarów gorzelnianych

Składnik	Surowiec
	Melasa	Ziemniaki	Żyto
Popiół	2.0	0.7	0.4
Bezazotowc wyciągowe	3.6	2.2	2.8
Pentozy	0.1	0.5	0.5
Tłuszcz	-	0.1	0.4
Białko	1.0	1.6	1.6
Inne	1.1	0.6	1.6
RAZEM sucha masa	7.8	5.7	7.3

Konieczność zagospodarowania wywaru gorzelnianego wynika nic tyle z uwagi na zawarte w nim składniki odżywcze, ale przede wszystkim ze względu na ochronę środowiska. Wartości ChZT wywaru dochodzą do 60 000 mg Oj/dm³. Główne metody zagospodarowania wywaru gorzelnianego przedstawiono w rozdziale 11.10, w tym miejscu przedstawiona będzie jedynie technika zdrożdżowania.

Mikroorganizmy

Najczęściej do zdrożdżowania wywaru stosuje się drożdże z gatunku Toru la, Torulopsis i Candida. Drożdże potrafią asymilować te substancje, które nie są przyswajane przez drożdże gorzelniczc: glicerynę, kwasy organiczne, pen tozy. Drożdże te namnażane są na stacji czystych kultur w aparatach o działa niu okresowym, po dodaniu do wywaru soli fosforowych (np. wyciągu z su perfosfatu), amonowych oraz melasy.

Proces technologiczny

Hodowlę drożdży na wywarze można prowadzić zarówno w aparatach

0    działaniu okresowym, zwłaszcza w małych instalacjach, jak i w aparatach przepływowych. Podobnie jak w innych hodowlach drożdży istotne znaczenie ma zapewnienie intensywnego napowietrzania płynu hodowlanego. W hodowlach ciągłych, oprócz wywaru, dodaje się do fermentom sole fosforowe

1    amonowe, kwas siarkowy dla zapewnienia właściwego pH oraz melasę w ilości 1,5-5% w stosunku do ilości wywaru.

Płyn pohodowlany przetłaczany jest do wirówek, w których otrzymuje się mleczko drożdżowe zawierające ok. 130 kg suchej masy drożdży/m³. Mleczko drożdżowe jest następnie ogrzewane w wymienniku ciepła i kierowane do wyparki w celu odparowania nadmiaru wody bądź kierowane bezpośrednio do suszami rozpyłowej.

Zdrożdżowanie wywaru gorzelnianego pozwala na redukcję ChZT o ok. 60-70%. Oznacza to, że płyn powstający po hodowli drożdży nadal stanowi duże obciążenie dla środowiska naturalnego i powinien być oczyszczany. Duże zużycie energii oraz melasy powoduje, że w wielu wypadkach zdrożdżowanie wywaru może sic okazać nieopłacalne ekonomicznie.

(10.4.6. Hodowla na skrobi

i .Skrobia jest poliwęglowodancm -^polimeryzowaną glukozą. Dokładna jej charakterystyka będzie podana przy omawianiu produkcji etanolu w rozdziale 11.

Jedynie nieliczne szczepy drożdży mogą hydrolizować skrobię i dekstryny. Najpowszechniej stosuje się wstępną hydrolizę skrobi (kwaśną lub enzymatyczną), a następnie dopiero hodowlę analogiczną jak w przypadku innych surowców węglowodanowych. Przetwarzanie skrobi na tzw. syrop skrobiowy o niskiej zawartości glukozy (ok. 4% ogółu cukrów) i wysokiej oligosachary-dów (68%) może być konkurencyjne w stosunku do melasy.

Interesującą metodą jest tzw. metoda SYMBA, polegająca na wykorzystaniu kultury mieszanej drożdży Endojnycopsis fibuliger i Ctmdida. uiUis. E. fi-