scan0134

206

Dwutlenek węgla w stanie nadkrytycznym jest nietoksycznym, tanim i obojętnym dla środowiska rozpuszczalnikiem. Niedogodnością jest konieczność stosowania aparatury ciśnieniowej.

17.9. Przykłady wytwarzania preparatów enzymatycznych

Wcześniej omówione techniki stosowanych przy produkcji enzymów mają charakter ogólny. W opracowaniu konkretnej technologii preparatu enzymatycznego wykorzystywane są te sposoby i metody, które najlepiej odpowiadają przyjętym celom technologicznym.

Obecnie, zostaną pokrótce omówione przykładowe metody produkcji dwóch preparatów enzymatycznych: amylazy grzybowej i izomerazy glukozowej.

17.9.1. Kompleksowy preparat amylolityczny

Na rys. 17.2 przedstawiono przykładowy schemat produkcji kompleksowego preparatu enzymatycznego, zawierającego głównie enzymy amylolityczne. Preparat uzyskiwany jest w wyniku hodowli grzybów strzępkowych w podłożu stałym. Jako substrat stosowane są otręby pszenne z dodatkami zwiększającymi porowatość podłoża, takimi: jak miazga ziemniaczana, łuski słonecznika. Wilgotność podłoża wynosi ok. 50%. Podłoże jest sterylizowane w temperaturze do 120°C. Wysterylizowane podłoże schładza się do temp. ok 40°C.

Kulturę mateczną, służącą do zaszczepiania podłoża, otrzymuje się z hodowli na tacach, stosując jako materiał posiewowy zawiesinę konidii czystej kultury. Przerośnięte podłoże kultury matecznej miele się, miesza z wodą i wprowadza do podłoża po sterylizacji. Hodowlę prowadzi się w komorach inkubacyjnych, w grubej warstwie podłoża, z intensywnym przepływem powietrza przez warstwę złoża.

Po zakończeniu hodowli komory są opróżniane, myte i sterylizowane. Przerośnięte złoże transportowane jest przenośnikiem ślimakowym do rozdrabniacza. Rozdrobnione podłoże jest następnie suszone do wilgotności 15-18%. Wysuszone złoże może stanowić gotowy, nie oczyszczony preparat enzymatyczny.

Wilgotne lub wysuszone złoże kierowane jest do ekstrakcji wodą o temperaturze 40°C. Pozostałość po ekstrakcji jest suszona do wilgotności 10-12% i stanowi produkt uboczny wykorzystywany w hodowli zwierzęcej. Ekstrakt zawiera ok. 11-14% suchej masy. Jest on alkalizowany przez dodatek wody amoniakalnej, co powoduje wytrącenie części zanieczyszczeń. Osad jest oddzielany w wirówce, a otrzymany klarowny przesącz stanowi ciekły preparat surowy, który może być dalej zagęszczany (w wyparce próżniowej) lub oczy-

szczany bądź stosowany bezpośrednio. Po wyparce próżniowej uzyskuje się syrop o zawartości ok. 30% suchej masy.

OTRĘBY

PREPARAT OCZYSZCZONY

Rys. 17.2. Otrzymywanie kompleksowego preparatu amylolityczncgo

Zatężanie i oczyszczanie preparatu surowego prowadzone jest przez precy-pitację etanolem w obecności 0,2% chlorku wapnia w temperaturze 5°C. Osad oddzielany jest przez dekantację, przemywany oziębionym etanolem i po odwirowaniu suszony w suszarce próżniowej do wilgotności ok. 10%. Wysuszony preparat jest mielony, mieszany z wypełniaczem i pakowany.

17.9.2. izomeraza glukozowa

Izomeraza glukozowa jest enzymem wewnątrzkomórkowym. W omawianym przykładzie otrzymywana jest przez hodowlę promienowców Streptomy-ces olivociiierus na syntetycznej pożywce, zawierającej glukozę jako źródło węgla oraz ksylozę jako induktor. Źródłem azotu są sole amonowe.