CCF20090610011 (3)

rfiMuiy n«/(»wt (OCR, AGR, HTGR), w których chłodziwem jest gaz (dwutlenek węgla lub hel), a moderatorem

i i,ti ii-i li iwp (głównie łodzi podwodnych i dużych okrętów wojennych),

Miiiumnr (wyiw.n/.ij«|ce materiał rozszczepialny do broni jądrowej), imiłiiwi /«,

l*WM i irplo odprowadza słę do wytwornicy pary za proca wody pod wys. Ciśnieniem nie pozwalającym na wy.uprnir wrzenia w obiegu chłodzenia rdzenia. W reaktorze tego typu lekka woda w której zanurzony jest rdzeń, •.ptiłnla potrójna role: chłodziwa, moderatora i reflektora. Reaktor taki jest wiec reaktorem termicznym. Woda jest • limuilym chłodziwem - tanim, bezpiecznym o bardo dobrze znanych właściwościach termodynamicznych i

fłzycinych.

Reaktor wodny wrzący, w skrócie BWR (ang. Boiling Water Reactor) - reaktor jądrowy moderowany i chłodzony wodą, cyrkulującą w jednym obiegu (w odróżnieniu od reaktora wodnego ciśnieniowego (PWR). który posiada dwa obiegi wodne). Lekka woda chłodząca reaktor pełni jednocześnie funkcje moderatora i czynnika roboczego; wytworzona w reaktorze para jest kierowana do turbiny.

Typowe reaktory CANDU pracują w układzie dwuobiegowym, z ciśnieniowym obiegiem pierwotnym, podobnie jak reaktory PWR. Rdzeń znajduje się w dużym cylindrycznym, niskociśnieniowym zbiorniku stalowym zwanym kalandrią, wypełnionym ciężką wodą. Przez zbiornik przechodzi kilkaset poziomych ciśnieniowych kanałów paliwowych, zawierających paliwo uranowe zanurzone w ciężkiej wodzie, która pełni tutaj funkcję czynnika chłodzącego. Chłodziwo, przepompowywane pod dużym ciśnieniem przez kanał, odbiera wytwarzane w paliwie ciepło i przenosi je poza rdzeń do wymienników ciepła. Tam jest oddawane do drugiego obiegu, wtórnego, zawierającego zwykłą (lekką) wodę. Zarówno konstrukcja wymienników ciepła, jak i wyposażenie obiegu wtórnego są podobne do stosowanych w reaktorach PWR. Paliwo ma postać pastylek ceramicznych, formowanych z dwutlenku uranu, zamkniętych szczelnie w koszulkach ze stopu cyrkonu. Pręty paliwowe łączone są w wiązki zawierające po kilkadziesiąt prętów. Wiązki prętów paliwowych są wsuwane stopniowo coraz głębiej do kanałów paliwowych z obu powierzchni czołowych cylindra zbiornika (dla wyrównania nierównomierności w wypalaniu paliwa), a usuwane z przeciwnych końców kanałów po drugiej stronie rdzenia za pomocą maszyny przeładowczej. Każdy kanał zawiera dwanaście wiązek prętów ułożonych jedna za drugą. Załadunek i wyładunek paliwa odbywa się w sposób ciągły podczas normalnej pracy reaktora (średnio codziennie wymienia się 15 wiązek paliwa). Pozwala to osiągnąć współczynnik dyspozycyjności reakl

77.transport paliwa jądrowego, i składowanie wypalonego paliwa, korzyści oraz szkodliwości wynikające z użytkowania energii jądrowej

Transport paliwa jądrowego - Świeże paliwo jądrowe przywozi się do elektrowni w specjalnych kontenerach, chroniących ładunek przed zniszczeniem i przed utworzeniem masy krytycznej. Transport paliwa musi się odbywać zgodnie z przepisami dotyczącymi przewozu materiałów rozszczepialnych (grupa IVb materiałów niebezpiecznych), wydanymi przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej, międzynarodowe organizacje kolejowe, a także z uwzględnieniem przepisów polskich.

Wszystkie operacje przeładunkowe z paliwem świeżym na terenie elektrowni odbywają się w reaktorowni.

Z wagonu kontenery przeładowuje się do węzła paliwa świeżego (jeden węzeł na dwa bloki). W węźle tym paliwo jest odbierane z transportu zewnętrznego, przechowywane i przygotowywane do przeładunku do reaktorów. Węzeł paliwa świeżego jest wyposażony w specjalne urządzenia do wykonywania wymienionych operacji. Paliwo przeładowuje się do reaktora raz w roku, przy czym wymianie podlega ok. 1/3 wsadu paliwowego. Węzeł jest obliczony na przechowywanie pełnego wsadu paliwowego jednego reaktora z 10% zapasem. Geometria rozmieszczenia kaset paliwowych i przyjęty skok siatki uniemożliwiają w każdej sytuacji, przy przechowywaniu lub przeładunku paliwa, powstanie stanu podkrytycznego, nawet w przypadku częściowego lub całkowitego zalania paliwa wodą.

Składowanie. Wypalone kasety paliwowe przechowuje się pod wodą w basenie wypalonego paliwa przez ok. 3 lata. W basenie tym można pomieścić 6/3 rdzenia, tzn. trzy planowe przeładunki i cały wsad paliwowy, który może być przeładowany z reaktora w przypadku awarii lub w czasie przeglądu zbiornika reaktora. Warunki chłodzenia basenu wypalonego paliwa zapewniają nie przekroczenie temperatury wody 50'C w normalnych warunkach i 70"C w dowolnych sytuacjach awaryjnych. Wypalone paliwo, po trzyletnim przetrzymaniu w basenie wypalonego paliwa, transportuje się do budynku wypalonego paliwa na terenie elektrowni, gdzie nadal przetrzymuje się je w analogicznych warunkach przez ok. 10 lat. Następnie wypalone paliwo załadowuje się do specjalnego kontenera transportowego osłonowego, mieszczącego 30 kaset paliwowych. Kontener taki ma własny układ chłodzenia. Po szczelnym zamknięciu i dekontaminacji, kontener załadowuje się na specjalną przyczepę kolejową i wywozi z terenu EJ. Wszystkie operacje przeładunkowe muszą być prowadzone pod kontrolą dozymetryczną w rejonie reaktorowni lub w śluzie budynku wypalonego paliwa. Kontener musi spełniać wymagania Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej w zakresie szczelności i odporności na oddziaływanie zewnętrzne.

W czasie pracy elektrowni jądrowej powstają stałe i ciekłe odpady promieniotwórcze, których nie można usuwać do otoczenia bezpośrednio, lecz dopiero po odpowiedniej obróbce na terenie obiektu.

Zadaniem gospodarki odpadami stałymi jest przechowywanie odpadów z możliwością ich transportu do stacji zestalania lub scalania. Odpady stałe wysoko aktywne przechowuje się stale w przechowalnikach w pobliżu basenu wypalonego paliwa. Pozostałe odpady stałe, tj. średnio- i nisko aktywne przekazuje się do budynku zestalania odpadów promieniotwórczych. W budynku tym są one przechowywane 3-5 lat w celu obniżenia aktywności. Po tym