Scan10026

Na wały odpowiedzialnych maszyn i urządzeń w ogólnej budowie maszyn (reduktory itp.) stosuje się najczęściej stale węglowe zwykłej jakości w gatunkach St6. St7 i stale węglowe wyższej jakości 15H, 40H, 45, 55 obrabiane cieplnie oraz stale konstrukcyjne stopowe obrabiane cieplnie 35HM, 40HM, 45H, 36HNM 35HGS.

Wałki skrętne i półosie samochodowe wykonuje się ze stali do nawęglania w gatunkach I8H2N4WA, 19H2N4WA i stale sprężynowe 50HF, 50HV4 obrabiane cieplnie.

Wrzeciona obrabiarek, wałki skrzyń biegów wykonywane są najczęściej ze stali 40H, 45, 35HN, 45HM obrobionych cieplnie.

Wały turbin samolotowych, turbin parowych, waty maszyn hutniczych i górniczych, wały silników elektrycznych dużych mocy wykonywane są ze stali konstrukcyjnej stopowej ulepszanej cieplnie: 3ÓSG, 30HMA, 38HA, 30HGSA, 45HN, 40HNMA, 34HNM, 40HN.

Wały, na których nacięte są bezpośrednio zęby kół zębatych (wałki zębate) wykonuje się z takich stali, jakie są stosowane na koła zębate (zazwyczaj są to odkuwki) — bliższe informacje w rozdz. 2.

Jeżeli istnieją specjalne wymagania co do wałów pracujących w podwyższonych temperaturach (wałki rozrządu), to należy stosować stal do azotowania, np. 38HJ lub 38HMJ.

Przy doborze materiału na wały maszynowe należy się kierować głównie względami wytrzymałościowymi (wytrzymałość na zginanie i skręcanie oraz wytrzymałością na naprężenia średnie).

2.5. Materiały stosowane na korpusy przekładni zębatych

Korpusy przekładni zębatych, produkowane seryjnie lub wiclkoseryjnie, są odlewane. Do odlewania korpusów reduktorów używa się żeliwa szarego w gatunkach ZL200, ZL250 lub staliwa węglowego L400II, L400III, L450II.

Na odlewane korpusy przekładni małych mocy używa się stopów aluminium w gatunkach AK, głównie na skrzynie biegów motocykli i samochodów osobowych, na reduktory i przekładnie w przemyśle przetwórstwa spożywczego. Gniazda pod łożyska toczne są w tych korpusach często „tulejowane” pierścieniami ze stali utwardzonej, co zapobiega wygniataniu się gniazd pod łożyskami przy dynamicznym charakterze obciążenia.

Na silnie obciążone korpusy przekładni dużych mocy (reduktorów, skrzyni biegów) w przemyśle hutniczym, górniczym, okrętowym i energetycznym stosuje się staliwo węglowe konstrukcyjne w gatunkach L500II, L600III, L650II oraz staliwo stopowe L35G, L30GS, L40H, L35HM.

Na odlewane wrzccienniki obrabiarek, skrzynie przekładniowe obrabiarek, skrzynie biegów samochodów ciężarowych i pojazdów kolejowych używa się żeliwa szarego ZL250, ZL300, ZL350 i staliwa węglowego L400II, L450II oraz staliwa stopowego L35G.

Przy produkcji jednostkowej lub małoseryjnej przekładni zębatych korpusy są spawane z blach i rur. Najczęściej stosowane materiały blach i rur do wykonywania spawanych korpusów są następujące:

26