5381

ROZDZIAŁ XII - ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPADKOBIERCÓW ZA OŁUGI SPADKOWE

nie fest wystarczający, stosuje się specjalny tryb o charakterze postępowania ipadłościowego.

Realizacja zasady odpowiedzialności ograniczonej uzasadnia potrzebę przeprowadzenia specjalnego postępowania, w toku którego wzywa się wierzycieli spadku i sporządza listę długów, a następnie spłaca sieje w proporcji do wartości stanu czynnego spadku lub w kolejności przewidzianej przez ustawą.

Unormowanie odpowiedzialności spadkobierców za długi spadkowe opiera się w prawie polskim na trzech głównych zasadach:

1)    regułą ogólną jest odpowiedzialność nieograniczona: mamy z nią do czynienia zawsze w razie prostego przyjęcia spadku; jednakże zasada odpowiedzialności nieograniczonej obowiązuje dopiero od chwili przyjęcia spadku, a więc od daty złożenia oświadczenia w tej sprawie lub upływu terminu przewidzianego przez ustawę; natomiast odpowiedzialność ograniczona zachodzi tylko przy istnieniu przesłanek określonych w ustawie

2)    od chwili przyjęcia spadku spadkobierca odpowiada za długi spadkowe całym swoim majątkiem, bez względu na to, czyjego odpowiedzialność jest nieograniczona, czy też ograniczona; w tym ostatnim wypadku ograniczenie bowiem dotyczy wysokości długów. a więc ma charakter rachunkowy (pro viribus hereditatis), a nie przedmiotowy

3)    do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe; zasada ta przestaje obowiązywać po przeprowadzeniu działu, kiedy ustaje wspólność majątku spadkowego między spadkobiercami (art. 1034 § 2 k.c.)

Zasady te doznają pewnych wyjątków. Urzeczywistnienie wymienionych zasad następuje dopiero po przyjęciu spadku.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ DQ PRZYJĘCIA SPADKU

Do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Dyspozycja ta jest podyktowana tymczasowym charakterem nabycia spadku przez spadkobiercę, który spadku jeszcze nie przyjął. Konstrukcja ta:

§ ma na celu uniknięcie komplikacji prawnych, jakie powstałyby w razie prowadzenia egzekucji na zaspokojenie długów spadkowych z majątku spadkobiercy, gdyby ten odrzucił spadek

§ powoduje wyłączenie możliwości zaspokojenia długów spadkobiercy z majątku spadkowego, dopóki nie nastąpiło przyjęcie spadku ■ jednakże nawet po przyjęciu spadku wierzyciel osobisty jednego tylko ze

współspadkobierców nie może prowadzić egzekucji ze spadku aż do chwili działu, ponieważ nie mógłby on uzyskać tytułu egzekucyjnego przeciwko wszystkim spadkobiercom, jak tego wymaga art. 779 § 1 k.p.c.

Do chwili przyjęcia majątek spadkowy i majątek spadkobiercy - z punktu widzenia odpowiedzialności za długi - są od siebie oddzielone. Odpowiedzialność za długi spadkowe ogranicza się w tym okresie do przedmiotów należących do spadku (cum viribus hereditatis).

2