61
ROZDZIAŁ 2 Podstawowe umiejętności prowadzenia interwencji kryzysowej
Skutecznie interweniujący w kryzysie może rozważać wiele możliwości zwalczenia go, ale tylko kilka z nich będzie omawiał z klientem. Doświadczający kryzysu klienci nie potrzebują wielości wyborów, tylko takich, które będą stosowne i realne w ich sytuacji.
Ten etap interwencji kryzysowej wynika logicznie i bezpośrednio z etapu czwartego. Znaczna część tej książki poświęcona jest, bezpośrednio lub pośrednio, zaangażowaniu osoby prowadzącej interwencję w planowanie przez klienta działań stwarzających duże szanse przywrócenia mu równowagi emocjonalnej. W planie takim należy: (1) zidentyfikować osoby, grupy osób i inne źródła wsparcia, do których można się skierować po natychmiastową pomoc; (2) dostarczyć sposobów radzenia sobie z trudnościami - zaproponować coś konkretnego i pozytywnego, co klient może wykonać od razu; skłonić go do zdecydowanych działań, których sens zrozumie i zaakceptuje. Uwagę trzeba koncentrować na systemowym podejściu do rozwiązania problemu klienta i uwzględniać jego rzeczywiste zdolności do radzenia sobie z trudnościami. Można też zaplanować współpracę klienta i prowadzącego interwencję, na przykład w ćwiczeniu technik relaksacyjnych.
Ważne jest, aby planować wspólnie z klientem, zapewniając mu tym samym poczucie współautorstwa planu. Znamy zbyt wiele przykładów decydowania przez prowadzącego o tym, co klient powinien uczynić. Sprawą rozstrzygającą o skuteczności planów jest nicpozbawianic klientów poczucia ich własnej siły, niezależności i szacunku do siebie. Niektórzy klienci mogą nie zgłaszać obiekcji, kiedy prowadzący interwencję podejmuje za-nich decyzje, są bowiem tak pogrążeni w swoim kryzysie, że jest im to obojętne. Mogą nawet uwierzyć, że narzucony im plan jest właśnie tym, czego potrzebują. Skłonienie wzburzonego klienta do tego, aby zaakceptował narzucony mu w dobrej intencji plan, jest często bardzo łatwe. Jednak w planowaniu podstawową kwestią jest zachowanie przez klienta kontroli i poczucia niezależności. Wprowadzanie planu w życic przez klienta ma na celu przywrócenie mu poczucia kontroli nad własnym życiem i zapobiegnięcie uzależnieniu się przez niego od pomocy innych osób, takich jak prowadzący interwencję.
To etap, który wynika wprost z urzeczywistniania założeń poprzedniego etapu, i w tym samym stopniu ważne jest zachowanie przez klienta poczucia kontroli i autonomii. Jeżeli planowanie było właściwe, to uzyskanie zobowiązania klienta do realizacji tych planów powinno okazać się łatwe. W wielu przypadkach jest to sprawa prosta i niewymagająca wiele czasu; polega tylko na skłonieniu klienta do zwerbalizowania planu: „Teraz, kiedy omówiliśmy już, co zamierzasz zrobić, kiedy następnym razem zezłościsz się na nią, podsumuj proszę, jakie podejmiesz działania, aby nic stracić panowania nad sobą, i co zrobisz, aby nie przekształciło się to w następny kryzys”. Na tym etapie prowadzący interwencję przyjmuje na siebie odpowiedzialność za wykonanie należącej do niego części planu, jeżeli uzgodnił to z klientem. Celem podejmowanych działań jest umożliwienie klientowi zaangażowania się, podjęcia