7) na inny dzień bilansowy określony odrębnymi przepisami - nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia zaistnienia tych zdarzeń.
Zamknięcie ksiąg rachunkowych łączy się z wykonaniem następujących czynności50:
• ustaleniem sald końcowych aktywów i pasywów,
• porównaniem sald z wynikami inwentaryzacji i przeprowadzeniem ewentualnych korekt,
• sporządzeniem zestawienia obrotów i sald kont syntetycznych, a także zestawień obrotów i sald kont analitycznych oraz dokonaniem uzgodnień,
• przeniesieniem sald końcowych do bilansu zamknięcia.
W jednostkach kontynuujących działalność coroczne otwieranie ksiąg wnika z obowiązku zakładania odrębnych ksiąg dla każdego roku obrotowego. Po otwarciu ksiąg rachunkowych dokonuje się w nich zapisów operacji gospodarczych z zachowaniem ogólnych zasad.
Jak już wspomniano w poprzednim podrozdziale, księgi rachunkowe mogą mieć różnorodną postać od powiązanych kartek (arkuszy papieru) poprzez luźne kartoteki, skończywszy na zapisach (pliki) generowanych przez odpowiednie programy przetwarzania danych księgowych jednostek gospodarczych. Na pojęcie formy rachunkowości składa się:
• zespół ściśle określonych urządzeń księgowych,
• sposób dokonywania zapisów księgowych w tych urządzeniach,
• zastosowanie środków i urządzeń technicznych dla dokonywania zapisów księgowych.
Przyjęło się twierdzić, że wszelkie formy ksiąg rachunkowych sporządzane ręcznie określa się mianem tradycyjnych technik prowadzenia ksiąg rachunkowych, natomiast księgi rachunkowe wytwarzane przez różnorodne programy komputerowego przetwarzania danych księgowych - mianem nowoczesnych (zautomatyzowanych) technik lub form prowadzenia księgowości. Prezentowane poniżej podrozdziały zawierają syntetyczne prezentacje wyżej wymienionych technik prowadzenia ksiąg rachunkowych.
1.5.1. Tradycyjne formy i techniki prowadzenia ksiąg rachunkowych
Do najczęściej stosowanych tradycyjnych form i technik prowadzenia ksiąg rachunkowych należy zaliczyć51:
• formę tabelaryczną,
• formę przebitkową,
Tabelaryczna forma techniki księgowości, nazywana w praktyce księgowej „<amerykankii” pojawiła się na przełomie XVIII i XIX wieku we Francji. Istota tej formy techniki prowadzenie księgowości sprowadza się do połączenia dziennika i księgi głównej w jednolitą całość w postaci księgi tabelarycznej (schemat 1.2). Konsekwencją tego jest połączenie zapisów chronologicznych dziennika z zapisami systematycznymi księgi głównej. Zapisów tych dokonuje się w jednym wierszu na kolejnych stronach księgi tabelarycznej.
Kolejność dokonywania zapisów w księgowości tabelarycznej jest następująca:
50 Ustawa o rachunkowości..., art. 12 ust. 5.
51 Zobacz np.: J i P. Matuszewicz, Rachunkowość od podstaw, Finanse-Servis, Warszawa 2001, s. 408 i nn.; Rachunkowość finansowa i podatkowa, red. T. Cebrowska, PWN, Warszawa 2005, s. 181.
25