scanU2

Podstawowymi formami obrotu towarowego są obrót hurtowy i detaliczny.

Hurt - występuje jako pośrednie ogniwo w procesie wymiany towarowej. Na tym szczeblu dokonuje się zakupu towarów we wszystkich źródłach, celem odsprzedaży dużych partii jednostkom detalicznym, przedsiębiorstwom produkcyjnym, a także innym jednostkom dokonującym zakupu większej ilości towarów.

Detal - jest szczeblem obrotu obsługującym potencjalnego odbiorcę towaru. Transakcje dotyczą drobnych partii towarów, różnego asortymentu kupowanych na własny użytek.

Sprzedaż detaliczna prowadzona jest nie tylko przez jednostki handlu detalicznego, ale również hurtownie, zakłady produkcyjne dokonujące bezpośredniej sprzedaży dla ludności zakłady gastronomiczne, bufety i stołówki pracownicze.

Obrót towarowy nie musi stanowić wyłącznej działalności danej jednostki gospodarczej, ale może występować obok działalności produkcyjnej lub usługowej.

Ceny i marże w obrocie towarowym

W obrocie towarowym rozrachunki między jednostkami prowadzącymi transakcje dokonywane są w cenach sprzedaży, które odpowiadają szczeblowi obrotu sprzedającego.

Wyróżnia się następujące ich rodzaje:

1)    cena sprzedaży wytwórcy (importera) - jest to cena po której jednostki produkujące sprzedają swoje wyroby,

2)    cena hurtowa - jest to cena po której jednostki handlu hurtowego dokonują sprzedaży. Obejmuje ona cenę wytwórcy i marżę hurtową,

3)    cena detaliczna - jest to cena sprzedaży w jednostkach handlu detalicznego. Cena detaliczna jest wyższa od ceny hurtowej o marżę detaliczną. Różnice występujące między ceną sprzedaży a ceną zakupu na danym szczeblu obrotu określane są jako marże.

Wyróżnia się następujące ich rodzaje:

•    marża hurtowa; wyrażająca różnicę między ceną hurtową i ceną wytwórcy (importera),

•    marża detaliczna, wyrażająca różnicę między ceną detaliczną i ceną hurtową,

•    marża handlowa', stanowi różnicę między ceną detaliczną i ceną wytwórcy,

Wzajemne zależności między cenami i marżami kształtują się następująco: cena wytwórcy + marża hurtowa = cena hurtowa cena hurtowa + marża detaliczna = cena detaliczna marża hurtowa + marża detaliczna = marża handlowa

Wysokość marży uzależniona jest od rodzaju towaru i kosztów związanych z obsługą handlową (transport, magazynowanie, reklama), oraz wysokości obrotu danym towarem.

Marże zazwyczaj wyrażane są w procentach i mogą być ustalane w zależności od przyjętej podstawy obliczeń, tj.;

•    jako rabat (upust) od ceny sprzedaży,

•    jako narzut na cenę zakupu.

Ewidencja na różnych szczeblach obrotu towarowego

Wycena obrotu towarowego opiera się zazwyczaj na stosowaniu:

•    rzeczywistych cen zakupu lub nabycia (na szczeblu hurtu),

•    cen ewidencyjnych ustalanych na poziomie ceny sprzedaży (na szczeblu hurtu i detalu). Wyróżnia się trzy podstawowe poziomy cen przyjmowane do wyceny obrotu towarowego, a mianowicie:

a)    cena zakupu netto,

b)    cena sprzedaży netto,

153