scand4

•    pozostałych przychodów operacyjnych,

•    przychodów finansowych,

•    nadwyżki zysków nadzwyczajnych nad stratami nadzwyczajnymi,

•    pozostałych zwiększeń straty.

2) oraz odjęciu:

•    kosztów podstawowej działalności operacyjnej, a w tym wartości sprzedanych towarów (materiałów),

•    pozostałych kosztów operacyjnych,

•    kosztów finansowych,

•    nadwyżki strat nadzwyczajnych nad zyskami nadzwyczajnymi,

•    podatku dochodowego,

•    pozostałych zmniejszeń zysku.

W wersji porównawczej wyniku finansowego dodatkowo do przychodów ze sprzedaży, poza przychodami ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, zalicza się:

•    zmianę stanu produktów (zwiększenie - wartość dodatnia, zmniejszenie - wartość ujemna),

•    koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki.

Przy ustalaniu wyniku finansowego metodą porównawczą występuje brak zachowania równowagi w „zamkniętym kręgu kosztów podstawowej działalności operacyjnej”, zwanym również kręgiem rzeczowo-kosztowym. W myśl zasady współmierności przychodów i kosztów nie wszystkie poniesione koszty rodzajowe odpowiadają przychodom osiągniętym z działalności operacyjnej. Zasada ta wymaga porównania kosztów współmiernych przychodom z kosztami poniesionymi. Tego rodzaju sytuacje występują w przypadku, gdy do kosztów okresu zostały zaliczone koszty dotyczące przychodów przyszłych okresów lub gdy koszty poniesiono w latach ubiegłych, a sprzedaż produktów nastąpiła w bieżącym okresie sprawozdawczym Zachwianie tego rodzaju równowagi mogą spowodować operacje dokonywane na kontach z „zamkniętego kręgu” w korespondencji z kontami spoza kręgu, a m.in.:

•    stwierdzone nadwyżki w produktach,

•    straty losowe w produktach odnoszone w ciężar strat nadzwyczajnych,

•    obciążenie pracowników za spowodowane niedobory zawinione lub z powodu braków produktów.

Wyróżniamy dwa sposoby ustalania zmiany stanu produktów:

•    poza księgowy - poprzez sporządzanie inwentaryzacji produktów (tj. wyrobów gotowych, produkcji w toku i rozliczeń międzyokresowych kosztów czynnych i biernych) na koniec i na początek okresu rozliczeniowego dla którego ustalany jest wynik i ustaleniu ostatecznej zmiany stanu produktów jako pozycji korygującej,

•    księgowy - ustalany na koncie „Rozliczenie kosztów”(490) poprzez odpowiednie przeksięgowania. Jeżeli jednostka prowadzi układ mieszany kosztów to każdy koszt układu rodzajowego jest przenoszony na układ funkcjonalny poprzez konto „Rozliczenie kosztów”. Konto to otwiera i jednocześnie zamyka tzw. zamknięty krąg kosztów. Obrót Ct konta „Rozliczenie kosztów” w końcu okresu sprawozdawczego informuje o sumie poniesionych kosztów w danym roku, natomiast konto „Koszt własny sprzedanych .produktów” oznacza wszystkie koszty zużyte na wytworzenie sprzedanych wyrobów gotowych Na dzień bilansowy saldo końcowe konta „Koszt własny sprzedanych

245