Scan Pic0045

Ostre zapalenie trzustki:

a.    Etiologia. Ostre zapalenie trzustki najczęściej jest wynikiem nadużywania alkoholu. Nadużywanie alkoholu i kamica żółciowa stanowią przyczynę w 80% przypadków. Do innych przyczyn należą: uraz, zakażenie, odpowiedz na leki, nadczynność przytarczyc, hiperlipidemia.

b.    Patogeneza. Uważa się, że zapalenie trzustki powstaje w wyniku nieprawidłowej wewnątrztrzustkowej aktywacji trzustkowych enzymów proteolitycznych. Uczynnienie tycn enzymów prowadzi do martwicy koagulacyjnęj trzustki' i może się rozwijać do pozaotrzewnowego krwawienia lub ropnia.

2.    Objawy kliniczne

a. Objawy to nudności, wymioty i ból w nadbrzuszu, który często promieniuje do pleców i może być łagodzony przez ułożenie ciała w pozycji pochylonej do przodu.

Badaniem przedmiotowym stwierdza się:

(1)    tkliwość w nadbrzuszu, której może towarzyszyć lub nie bolesność po nagłym zwolnieniu powłok oraz mimowolna obrona mięśniowa, w zależności odciężkości schorzenia,

(2)    osłabienie szmerów perystaltyki jelitowej,

(3)    gorączka,

(4)    żółtaczka (może być znaczna w przypadku kamicy przewodu żółciowego wspólnego),

(5)    objaw Greya-Turnera (wybroczyny na bocznych powierzchniach brzucha) lub objaw Cułlena (wybroczyny wokół pępka) w razie wystąpienia krwawienia pozaotrzewnowego.

3.    Rozpoznanie różnicowe: obejmuje kamicę żółciową, wstępujące zapalenie dróg żółciowych, chorobę wrzodową, tętniaka aorty brzusznej i zawał serca.

4.    Ocena:

a. Badania laboratoryjne:

□    W ostrym zapaleniu trzustki aktywność amylazy w surowicy krwi jest prawie zawsze podwyższoną lecz może być nre podwyższona u chorych 'z przewlekłym uprzednio zapaleniem trzustki.

□    Lipaza w surowicy. Podwyższenie aktywności lipazy jest bardzo swoiste (99%) dla ostrego zapalenia trzustki.

Kryteria Ransona sa wskaźnikami prognostycznymi. Chor/, który ma mniej niż trzv w pełni wyrażone kryteria, zagrożony jest śmiertelnością w 1%: wskaźnik śmiertelności wzrasta do l0O% gdv kryteriów tvch jest więcej niż sześć.

(1)    Kryteria przy przyjęciu do szpitala:

(a)    wiek powyżej 35 lat,    ,

(b)    leukocytoza powyżej 16000/mrn\

(c)    stężenie glukozy większe niż 200 mg/100 ml,

(d)    poziom dehydrogenazy mieczanowej (LDH) wyższy niż 350 j.m./i,

(e)    poziom AspAT wyższy niż 250 j./].

(2)    Kryteria po 48 h:

(a)    spadek hematokrytu co najmniej o 10%:

(b)    wzrost stężenia azotu mocznikowego we krwi co najmniej o 5 mg'100 ml,

(c)    stężenie wapnia w surowicy mniejsze niż 8 mg/100 ml,

(d)    ciśnienie cząstkowe tlenu (Ro:) niższe niż 60 mm Hg,

(e)    ilość płynów w trzeciej przestrzeni większa niż 6 litrów,

(t) niedobór zasad większy niż 4 mEq/l.

Leczenie:

a.    U chorych wymiotujących wskazane jest założenie sondy nosowo-żolądkowej (i —jeżeli to możliwe — podawanie środków przeciwwymiotnych).

b.    Należy podawać płyny dożylnie oraz założyć cewnik Foleya do pęcherza moczowego w celu prowadzenia bilansu płynowego.

Może być konieczne podawanie środków przeciwbólowych.