scs18

(' W i i / e n I < I

1.    Co to jest język m"i i i •    < je u |i pn .01 o • nn

2. Podać n.ij\vii/ni< p <• d h ..... 1 • In 1 \    'i| 01-    .1 ■ tułun| Konstantyna-

-Cyiyl«* ■ M< ioil< ......... ■ / p,, i.nm m |ę/ \ li.1 >

.1. lak |>fi\v t.tly imi t u i illiiliciy nlnwiańnkic ?

I Wyinii nii liwjw 1 lilep/i /III))'tli i hih.

(Hin^ln • i mowę Im ję/yka scs. wśród języków słowiańskich; wymienić te P. y|. 1, •.)■!< - In i im III I,i i I dialektyczny języka scs.

I.    ( Mo . .11 •    11 •■nin< li języka ses. do języka ps. i pic.; wymienić kilka grup języ-

I fiu \ 1 li po/,i'<|mviai'iskii’h w ramach tzw. rodziny indoeuropejskicj.

!’• ><l.i< kilka ważniejszych pozycji bibliograficznych dotyczących języka scs., w tym optiii owatiia ogólne, gramatyki, wybory tekstów i słowniki

H. W miarę możności obejrzeć wydania zabytków scs. 1111> fotokopie niektórych liagnmitów (zol), ilustracje po s. ló podręcznika).

Scharakteryzować ogólnie alfabety mcm glngoliię 1 cyrylicę oraz wskazać na ważniejsze różnice między nimi

I U. Przepisać alfabet cyryliiki ■ podaniem wątłości głoskowej liter.

II.    Przeczytać podani m < j ■ \i.w\    •. , następnie jc przepisać oraz przetranskry-

bować lacinką lmict\i nu 1 pollonei \ 1 /nie (hmologicznie):

• IA « H I-I-    Mi,    lii IIA. Ol b II, h, MATU, CbINT, A'btllTH, BpA-TT, CGCTpAs

•l A A A"V' ¹ •    ¹ l»A<), l.filb, N 6 BO, ^GMAIA, HbCb, KONb, BAbKT, AObpTs,

VI,Ań 1 ■ im (HI 1., U'AlUPb, A€CATb, B^ITM, HT M,    HTH, pGUJTM,

I. Al o III, fbllAI H, CbAG, TOY, T&MO, NA, Bti, M, WBO, AW,łKG, 0!

I    ¹ Podane wyżej wyrazy objaśnić ogólnie ze stanowiska części mowy i podać n li mi ii zenie (odpowiedniki polskie, rosyjskie itp.).

II    Scharakteryzować ogólnie system fonetyczny i fonologiczny języka scs.: samogłoski, sonanty, spółgłoski, stosunki prozodyczne.

PI. Porównać zasób fonemów scs. z. zasobem w języku polskim i rosyjskim.

15.    Podać przykłady podziału wyrazu na sylaby, por.:

<^rlo-rr-h?, ■ 3 sylaby, k?,-w-zh->ii-h?, — 5 sylab itp.

16.    Wybrać niektóre wyrazy zc słownika podane w transkrypcji, a następnie przepisać jc cyrylicą, por.:

Ithnizbttikh — KTjM H>KPHHK'b , bo jat i sę — BO ł&TH CA itp.

17.    Przepisać dowolnie wybrany tekst cyrylicki z podręcznika (kilka wierszy),

• ni o,pnie tekst ten przetranskrybować i przeczytać.

KONWERSATORIUM LI

m r,,.In ii iluwolwórczy i morfemowy wyrazów

¹ i •    • 1 hi ii............ i' \ !• 1 •••    1 11*1 ntarainy się, podobnie jak

1    1 ,i,|. I im I* i* li 'Ii, I • i i i • , 1 v 1.    1 tdnii /1 r /ęści układowe:

I) |M I II (I'), I | ' /<>

m ii u i (F), i /yli «

Dla przykładu nm początek wyodrebnim) siv$ditelb 'świadek' i

|Hid''M\viivv.|, /wiini| tuli/i tnuatern • łowotwórc/.ym; 2) for-i kn/tąllii)>|< i| wyn/ pochodny od pod nawowego, li/.y weliny m u. i/n zowiiik iM i'ilt'trlt.\ho 'świadectwo*. Na w iii ni picu swiditel'- występujący W wyrazie podstawowym ^:ormam— przyrostek -bstro, tworzący tzcczowniki oderwane (nazwy czynności, właściwości), por. łlovićbslvo : ł!lovfhb, bogatbstto : bogati, itp. Z kolei wyraz Sbviditeh rozpada się na P sividi-, por. si,vtditi ‘znać, wiedzieć coś z kimś razem, być świadkiem’, i na F -telb, tworzący nazwy działacza (tzw. nomina agentis) od czasowniki w, por. ućitelb : ućiti, dilatrlb : di* la li itp. Czasownik Sbrdditi, od którego pochodzi rzeczownik sivtdłtelb, dzieli się na P v$dłti i F — przedrostek Sb-, modyfikujący znaczcn e i formę czasowników, por. sihiorili : tvorili itp. Dzieląc czasownik v£d£ti otrzymujemy P v$d$-, równy tematowi bezokolicznika, i F -ti — przyrostek (cecha) bezokolicznika. Wreszcie temat vtd$-rozkładamy na P vid-, stanowiący zarazem rdzeń, i F -i— przyrostek tematu bezokolicznika.

z analizą słowotwórczą pozostaje analiza morfemowa, w wy

W ścisłym związku

niku której dochodzimy do wyodrębnienia poszczególnych morfemów, czyli cząstek wyrazowych dalej niepodzielnych. Do nich należą: I) morfom główny, czyli rdzeń, z którym łąccy się podstawowe i odziedziczone z dawnych epok znaczenie danego wyrazu; 2) morf cl my poboczne (afiksy), wśród nich przyrostki (sufiksy), przedrostki (prefiksy) i wyjątkowo w r ostki (in-fiksy)—wszystkie modyfikujące w określony sposób budowę i znaczenie wyrazów. Ze względu natc funkcc morfCmy poboczne możemy podzielić na: a) s ! o w o twórcze, modyfikujące podstawowe znaczenie w rdzeniu; b) f o r m o t w ó r c z e, tj. końcówki form przypadków w deklinacji oraz końcówki osobowe i przyrostki form koniugacyjnych czasowników.

Wracając do analizowanego przykładu sivid?telistvo możemy w nim wy od rębnie następujące morfemy

sb- + vdd- 4-    -1- -tel\ 4- -bstv -|- -o

l¹ i l

cs suftks sufiks końcówka — sufiks fleksyjny

i

prefiks rdzeń sufi

Kolejność (historię) tworzenia wyrazu, czyli jego dcrywację, w połączeniu z podziałem morfemowym można przedstawić następująco:

{[.cs- \-{v(d-|--f<7’]-| (<-6.v/v-|--o)}

Wyrazy tzw. rdzenne są nicmotywowanc pod względem słowotwórczym, por. np. bogi, zena, ty, my, dati, byti, mili, starb, diva, tri, na, do, pri, i, a, bo itp. Większość jednak wyrazów scs. ppwstała w drodze derywacji słowotwórczej przy pomocy for-mantów — sufiksów i prefiksów. Ten proces tworzenia wyrazów pochodnych od podstawowych scharak cryzujcjiny pokrótce na poszczególnych częściach mowy.

1)    Rzeczowniki pochodne mogą się tworzyć: a) od innych rzeczowników, np. bozbstv<) : bogi; b) od przymiotników, np. milostb : mil a; c) od czasowników, np. ułitclb : ućiti; cl) od wyrażeń przyimkowych rzeczownika, np. podbnozije (podinoźije) : podi nogoję, podb nogami; c) qd liczebników, np. Sbtbtiikb : sitbtn, sito.

2)    Przymiotniki megą pochodzić: a) od rzeczowników, np. ilooićbskb : ilovtki; b) od innych przymic tńikówj np. linim : lim {lim), compar. prirnędri : mqdri\

33

i