Segregator2 Strona0

2. W oparciu o wykryte właściwości produktów rozkładu NH₄C1 można powiedzieć, że gazem o charakterze zasadowym jest amoniak, a gazem o charakterze kwasowym - chlorowodór. Reakcja rozkładu chlorku amonu zachodzi zgodnie z równaniem:

NH₄C1-^NH₃T + HClT

Doświadczenie 18. (str. 260)

Badanie wfaściwości kwasu azotowego(V)

a)    Wlej trochę stężonego kwasu azotowego(V) do wody. Doświadczenia ze stężonym kwasem azotowym(V) wykonuj w rękawiczkach gumowych i okularach ochronnych. Sprawdź zabarwienie papierka uniwersalnego i oranżu metylowego pod działaniem otrzymanego roztworu.

b)    Wlej do probówki 1 cm^s stężonego kwasu azotowego(V) i ogrzewaj ostrożnie. Obserwuj zachodzące zmiany. [Tę część doświadczenia najlepiej wykonywać pod wyciągiem.]

c)    Na szkiełkach zegarkowych lub szalkach Petriego umieść kawałek tkaniny, sączek i białko jaja kurzego, a następnie dodaj po kilka kropli stężonego kwasu azotowego(V). Obserwuj zachodzące zmiany.

Obserwacje dotyczące właściwości fizycznych i chemicznych kwasu azotowego(V) zapisz w zeszycie

w postaci tabelki.

Obserwacje

a)    Wodny roztwór kwasu azotowego barwi papierek uniwersalny i oranż metylów)'- na czerwono.

b)    Z ogrzewanego kwasu azotowego wydziela się czerwonobrunatny gaz.

c)    Kwas azotowy rozkłada niektóre tkaniny i papier. [Przebieg reakcji z tkaniną zależy od rodzaju materiału - wełnę i skórę HNO_s zabarwi na żółto.] Białko pod wpływem kwasu azotowego staje się białe, a następnie żółte.

Wnioski

1.    Roztwór wodny kwasu azotowego(V) ma charakter silnie kwasowy, o czym świadczy wyraźna zmiana zabarwienia wskaźników.

2.    Pod wpływem temperatury kwas azotowy(V) rozkłada się. Powstaje czerwonobrunatny gaz -tlenek azotu (IV):

4HN0₃    4N0₂T + 0₂T + 2H₂0

Reakcja taka zachodzi też pod wpływem światła, stąd brunatne zabarwienie starych roztworów kwasu azotowego(V).

3.    Roztwory kwasu azotowego(Y) mają działanie żrące - utleniają substancje organiczne (np. papier, tkaniny).

4.    Pod wpływem stężonego HN0₃ białko barwi się na żółto - jest to tzw. reakcja ksantoprotei-nowa, umożliwiająca wykrywanie białek.

99